حادثه دلخراش انفجار و حریق در یکی از زون‌های بندر شهید رجایی، قلب ملت ایران را به درد آورد. این فاجعه نه تنها خسارات مادی سنگینی به بار آورد، بلکه جان‌های عزیزی را گرفت و اندوهی عمیق در دل مردم نشاند.
در این ایام سخت، همدردی با خانواده‌های داغدیده، آرزوی صبر برای بازماندگان و شفای عاجل برای مصدومان، وظیفه‌ای همگانی است، با این حال در میان این سوگ ملی، نشانه‌های درخشان حیات، مقاومت و امید به چشم می‌خورد که نباید نادیده انگاشته شوند. در ساعات اولیه پس از حادثه، فعالیت بندر متوقف نشد. زون‌های سالم بندر با مدیریت هوشمندانه به کار خود ادامه دادند و تصاویری از پهلوگیری کشتی‌ها، تخلیه و بارگیری کالا‌ها و انتقال اقلام اساسی به انبار‌های امن مخابره شد. زون‌های کانتینری، فله‌ای و سوخت‌رسانی با هماهنگی دقیق، چرخه اقتصادی کشور را حفظ کردند. این پایداری مرهون فداکاری کارکنان بندر، آتش‌نشانان شجاع، نیرو‌های امدادی و کارگران خستگی‌ناپذیر است که با ازخودگذشتگی، در برابر خطرات ایستادند و از توقف نبض اقتصاد کشور جلوگیری کردند. این تلاش‌های بی‌وقفه شایسته تقدیر و ستایش است. بی‌تردید، این روحیه مقاومت و همبستگی، نویدبخش آینده‌ای روشن برای میهن عزیزمان است و یادآور عزم راسخ ملت ایران در برابر سختی‌هاست.
با وجود تحسین مقاومت و تلاش بی‌وقفه کارکنان بندر شهید رجایی، مطالبه‌ای حیاتی مطرح است: ضرورت بازنگری جدی در ایمنی و مدیریت بحران زیرساخت‌های کلیدی کشور.
بندر شهید رجایی با سهم بیش از ۵۵درصدی در تجارت دریایی ایران و ظرفیت جابه‌جایی سالانه بیش از ۱۰۰میلیون تن کالا، فراتر از یک بندر، ستون اقتصاد ملی است. حادثه اخیر نشان داد در چنین مراکز حساسی، ایمنی باید همتراز با بالاترین استاندارد‌های جهانی باشد.
وزیر راه و شهرسازی، هماهنگی دستگاه‌ها و پیشرفت عملیات اطفای حریق را عاملی کلیدی در مهار بحران دانست، اما پرسش‌های مهمی همچنان پابرجاست: آیا با پیشگیری مؤثر، امکان جلوگیری از این فاجعه وجود داشت؟ آیا استاندارد‌های ایمنی، به‌ویژه در انبارداری مواد خطرناک و سامانه‌های اطفای حریق، به‌طور کامل رعایت شده بود؟ این حادثه زنگ خطری است برای بازنگری پروتکل‌های ایمنی، ارتقای زیرساخت‌ها و آموزش‌های تخصصی. تقویت نظارت، به‌روزرسانی تجهیزات و اجرای دقیق استانداردها، نه‌تنها از تکرار چنین فجایعی جلوگیری می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به مدیریت زیرساخت‌های حیاتی را بازمی‌گرداند. ملت ایران شایسته زیرساخت‌هایی ایمن و مدیریتی پیشرو است که اقتصاد و جان مردم را در برابر خطرات حفظ کند. این مطالبه، گامی برای آینده‌ای امن‌تر است.
تجربه بنادر پیشرفته جهانی مانند سنگاپور، روتردام و هامبورگ نشان می‌دهد پروتکل‌های سختگیرانه ایمنی، مانور‌های منظم و فناوری‌های نوین، خسارات حوادث را به حداقل می‌رسانند.
بندر شهید رجایی با حجم بالای کالا‌های خطرناک، نیازمند برنامه‌های مشابهی است: سامانه‌های هشدار سریع، تجهیزات ایمنی به‌روز و مانور‌های مشترک با حضور نهاد‌های مرتبط. نیروی انسانی، از کارگران اسکله تا اپراتور‌های جرثقیل و تکنیسین‌ها، ستون اقتصاد ملی هستند. این افراد باید آموزش‌های پیشرفته ایمنی، تجهیزات حفاظتی مناسب و نظارت مستمر بر شرایط کاری دریافت کنند.
حادثه اخیر ثابت کرد فداکاری انسانی در بحران حیاتی است، اما نباید جایگزین پیشگیری و برنامه‌ریزی شود. مدیریت بحران در بنادر پیشرو، بر سناریونویسی دقیق، اتاق‌های عملیات مشترک و سامانه‌های فرماندهی متمرکز استوار است. ایجاد یک مرکز دائمی عملیات بحران در بندر شهید رجایی، با حضور نمایندگان سازمان بنادر، گمرک، وزارت کشور، نیرو‌های نظامی، آتش‌نشانی و اورژانس، می‌تواند تاب‌آوری بندر را تقویت کند. این مرکز باید سناریو‌های متنوع را تمرین و ضعف‌ها را شناسایی کند و آمادگی را ارتقا دهد. اجرای این اقدامات، نه‌تنها از تکرار فجایع جلوگیری می‌کند، بلکه بندر را به الگویی ایمن و کارآمد در منطقه تبدیل خواهد کرد.
انتقال سریع کالا‌های اساسی به انبار‌های امن پس از حادثه اخیر بندر شهید رجایی، اقدامی هوشمندانه بود، اما باید در قالب راهبردی جامع برای تضمین پایداری زنجیره تأمین کشور تقویت شود. ایجاد شبکه‌ای از انبار‌های استراتژیک در نقاط کلیدی کشور، توسعه ناوگان حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای ایمن و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته مدیریت موجودی، از اولویت‌هایی است که باید پیگیری شوند. این اقدامات، تاب‌آوری اقتصادی کشور را در برابر بحران‌ها افزایش می‌دهند. همچنین فرصت جذب سرمایه‌گذاری خصوصی برای نوسازی زیرساخت‌های ایمنی، ظرفیتی بی‌نظیر است. بهره‌مندی از مزایای منطقه ویژه اقتصادی بندر می‌تواند منابع مالی لازم را برای ارتقای استاندارد‌های ایمنی و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای تأمین کند. وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر باید این فرصت را جدی بگیرند.
بندر شهید رجایی فراتر از یک مرکز تجاری، نماد اقتدار ملی و دروازه ایران به اقتصاد جهانی است. ارتباط با ۸۰بندر معتبر جهان، این بندر را در جایگاهی قرار داده که ایمنی و مدیریت حرفه‌ای بحران در آن، نه‌تنها یک ضرورت ملی، بلکه معیاری برای اعتبار بین‌المللی ایران است. تقویت زیرساخت‌ها و مدیریت هوشمند، بندر شهید رجایی را به الگویی جهانی تبدیل خواهد کرد. حادثه دلخراش بندر شهید رجایی با وجود تلخی‌هایش، فرصتی بی‌نظیر برای بازنگری و اصلاح زیرساخت‌های حیاتی کشور فراهم کرده است. اگر از این تجربه درس بگیریم و برنامه‌ای جامع برای ارتقای ایمنی و مدیریت بحران تدوین کنیم، می‌توانیم این بندر را به الگویی برجسته در سطح ملی و منطقه‌ای تبدیل کنیم.
مطالبه‌ای روشن و مشترک از سوی دلسوزان ایران مطرح است: ایمنی کارگران، حفاظت از زیرساخت‌ها و آمادگی دائمی برای مقابله با بحران‌ها باید در قلب برنامه‌های توسعه‌ای بندر قرار گیرد. این مطالبه نه از سر انتقاد، بلکه از سر وطن‌دوستی و ایمان به آینده‌ای روشن سرچشمه می‌گیرد. برای تحقق این هدف، باید پروتکل‌های ایمنی پیاده‌سازی شوند، آموزش‌های تخصصی برای نیروی انسانی گسترش یابند و فناوری‌های نوین در نظارت و پیشگیری به کار گرفته شوند. ایجاد یک مرکز دائمی مدیریت بحران، نوسازی تجهیزات و جذب سرمایه‌گذاری برای تقویت زیرساخت‌ها، گام‌هایی ضروری هستند.
بندر شهید رجایی به عنوان ستون اقتصاد ملی و پل ارتباطی ایران با جهان، شایسته مدیریتی پیشرو و زیرساخت‌هایی ایمن است. با عزم ملی و برنامه‌ریزی دقیق، این بندر می‌تواند نمادی از اقتدار، ایمنی و پیشرفت ایران باشد. در پایان، با ادای احترام عمیق به جان‌باختگان حادثه بندر شهید رجایی و تسلیت به خانواده‌های داغدار، بر این حقیقت تأکید می‌کنیم: قلب بندر همچنان می‌تپد، کشتی‌ها پهلو می‌گیرند و کالا‌ها به مقصد می‌رسند، اما این جریان حیاتی باید با ایمنی، اطمینان و آینده‌نگری بیشتری تداوم یابد. وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر و دریانوردی با درس‌آموزی از این فاجعه، می‌توانند فصلی نوین از توسعه ایمن و پایدار را آغاز کنند؛ فصلی که در آن، جان انسان‌ها، این سرمایه بی‌بدیل، در صدر اولویت‌ها قرار گیرد. بازنگری پروتکل‌های ایمنی، تقویت زیرساخت‌ها، آموزش پیشرفته نیروی انسانی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، گام‌هایی ضروری برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی هستند. ایجاد مرکز دائمی مدیریت بحران و جذب سرمایه‌گذاری برای نوسازی تجهیزات، می‌تواند بندر شهید رجایی را به الگویی جهانی تبدیل کند.
