شاه به دلیل ناتوانی در توجیه جنایات ساواک فرافکنی می‌کرد!
«ساواک و امنیت آفرینی پهلویستی در آیینه روایت و تحلیل» در گفت‌وشنود با قاسم تبریزی/ بخش پایانی

شاه به دلیل ناتوانی در توجیه جنایات ساواک فرافکنی می‌کرد!

آغازین بخش از گفت‌وشنود با قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران را در شماره پیشین از نظر گذراندید. اینک واپسین بخش از آن را که عمدتاً به مقوله شکنجه در دوران پهلوی می‌پردازد، پیش روی دارید. امید آنکه مفید و مقبول‌آید.
رئیس اطلاعات فرانسه ماهی ۵۰ هزار دلار از ساواک حقوق می‌گرفت!
«ساواک و امنیت آفرینی پهلویستی در آیینه روایت و تحلیل» در گفت‌وشنود با قاسم تبریزی/ بخش نخست

رئیس اطلاعات فرانسه ماهی ۵۰ هزار دلار از ساواک حقوق می‌گرفت!

سالروز ایجاد سازمان اطلاعات و امنیت کشور که به «ساواک» معروف بود، فرصتی مغتنم است تا در باب کارنامه این نهاد، سخن رود. در گفت‌وشنود پی آمده، قاسم تبریزی، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در این باره به ارائه اطلاعات و تحلیل‌های خویش پرداخته است. امید آنکه پژوهشگران و علاقه‌مندان را مفید و مقبول آید.
ساواک و بنگاه‌فرانکلین دو روی سکه سرکوب بودند!
«فراز‌هایی از کارنامه ساواک، در آیینه یک خوانش تحلیلی» در گفت‌وشنود با عباس سلیمی نمین

ساواک و بنگاه‌فرانکلین دو روی سکه سرکوب بودند!

سالروز تشکیل ساواک در ایران پس از ۲۸ مرداد ۳۲، فرصتی مغتنم برای بازخوانی فراز‌هایی از کارنامه این نهاد امنیتی است. امری که ارزیابی تاریخ سلطنت پهلوی دوم بدون آن ناتمام است. در گفت‌وشنود پی آمده، عباس سلیمی‌نمین پژوهشگر تاریخ معاصر ایران به طرح دیدگاه‌های خویش در این باره پرداخته است امید آنکه مفید افتد.
رضاخان در عین روزه‌خواری در ماه رمضان ناظر شرعیات تعیین کرد!
گذری بر مناسبات رضاخان با نهاد دین و روحانیت، در ادوار پیش و پس از سلطنت

رضاخان در عین روزه‌خواری در ماه رمضان ناظر شرعیات تعیین کرد!

دین و در پرتو آن روحانیت شیعه، در زمره واقعیت‌های انکارناپذیر جامعه ایرانی هستند. هر طرح و برنامه‌ای برای ایران، ناگزیر باید نسبت خویشتن را با این نهاد روشن سازد و در قبال آن، راهبردی مشخص داشته باشد.
شاهزاده مصری و مطالبه برآورده نشده «ولیعهد دورگه!»
ازدواج محمدرضا پهلوی با فوزیه فؤاد با نظر به پیوست سیاسی آن

شاهزاده مصری و مطالبه برآورده نشده «ولیعهد دورگه!»

در ۵ اسفند سال ۱۳۱۷، محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران برای ازدواج با فوزیه فؤاد خواهر ملک فاروق پادشاه مصر، عازم این کشور شد.
دستیازی به ۲ هزار روستا در ۲۰ سال سلطنت بر ایران!
اشتهای سیری‌ناپذیر رضاخان برای تصاحب املاک کشاورزان؛ چگونگی و پیامد‌ها

دستیازی به ۲ هزار روستا در ۲۰ سال سلطنت بر ایران!

رضاخان پس از تثبیت قدرت خود در پی نیل به سلطنت، در صدد برآمد که تا حدی از تظاهر به نزدیکی به انگلستان، بکاهد و مناسبات خویش را با کشور آلمان افزایش دهد. این رویکرد، افزون بر عدم توفیق در نگاه کلی، برای وی پیامد‌های فراوانی داشت. از جمله این آثار، علائمی بود که هم‌پیمانی با آلمان‌ها، در عرصه کشاورزی ایران ظاهر نمود و کشورمان را بدون نیل به کشاورزی صنعتی، به ابزار تولید و صادرات مواد خام به آلمان مبدل ساخت!
مکتبی که از «چماق» مشروعیت یافت!
ناسیونالیسم رضاخان‌ساخته، مختصات و پیامد‌های فرهنگی-سیاسی

مکتبی که از «چماق» مشروعیت یافت!

ناسیونالیسم در ذات خویش، مستلزم دیدن تمام بضاعت فرهنگی و تاریخی یک ملت، در ادوار گوناگون حیات است. با این همه تدوینگران ایرانشهر رضاخانی، تمامی توان خویش را بر برجسته کردن دوران پیشااسلامی متمرکز و دین رسمی و ۱۴۰۰ ساله ایرانیان را، مظهر بدویت معرفی کردند! همین رویکرد باعث شد نهایتاً یَخ این نوع ایدئولوژی باسمه‌ای، محدود و استبدادزده، نگیرد و واکنش منفی مردم را پس از ر‌هایی از سلطه رضاخان، برانگیزد
داستان تکراری خادمی که نهایتاً مغضوب شد!
حسین علاء، پهلوی دوم، چند و، چون و فرجام یک همکاری

داستان تکراری خادمی که نهایتاً مغضوب شد!

با مروری به زندگی سیاسی علاء در دوره پهلوی دوم، درمی‌یابیم که وی عمدتاً به عنوان محلل و همزه وصل در عرصه سیاست ظاهر شده و البته این نقش را به تمامی برای دربار به انجام می‌رسانده است! اصلاح رابطه شاه با مراجع و علمای نامور وقت و نیز سیاسیون قابل جذب نیز در عداد وظایف نانوشته وی قلمداد می‌شود. با این همه و در نهایت، شاه انتقادات علاء از نحوه رفتار با روحانیت در پی خرداد ۴۲ را تاب نیاورد و وی را از سمت خود برکنار کرد!
این جزیره، دختر ما بود که شوهرش دادیم و الان باردار است!
گذری بر توجیهات و تناقضات پهلوی دوم در واگذاری بحرین

این جزیره، دختر ما بود که شوهرش دادیم و الان باردار است!

اکنون با سپری شدن نیم‌قرن از انتزاع بحرین از ایران و با مطالعه تصور حاکمان وقت ایران از این ماجرا درمی‌یابیم که کُل پازل جز برای فریب شاه و هیئت حاکمه ایران چیده نشده بود! شاه، بحرین را در ازای جزایر سه‌گانه واگذار کرد، در حالی که هرگز مالکیت ایران بر این مناطق را نیز قانوناً احراز و تثبیت نکرد! چالشی که همچنان ایران درگیر آن است!
‌نمی‌خواهم کار‌های اقتصادی دولتم را برای جامعه توضیح دهم!
دولت منوچهر اقبال و نمایش بی‌فرجام اصلاحات اقتصادی پس از مرداد ۱۳۳۲

‌نمی‌خواهم کار‌های اقتصادی دولتم را برای جامعه توضیح دهم!

دولت ایالات متحده امریکا پس از بازگرداندن پهلوی دوم به قدرت، دریافته بود که تداوم حاکمیت وی با شرایط موجود در ایران، امکانپذیر نیست. هم از این روی تلاش کرد تا علاوه بر بسط نفوذ خود در کشورمان، دولت‌ها را به انجام پاره‌ای از رفُرم‌ها یا دست‌کم نمایش‌های اصلاح‌طلبانه، متقاعد سازد. وظیفه اصلی دولت منوچهر اقبال نیز عملاً چیزی جز جامه عمل پوشاندن به این ایده امریکایی نبود، هرچند که پس از افت و خیز‌های فراوان و نهایتاً، نتوانست آن را تحقق بخشد و آخرالامر در پی تقلب در انتخاباتی که شاه شخصاً آزادی آن را تضمین کرده بود، کنار رفت!
۱۱