سرويس حقوق جوان آنلاين: ابراهیم مرادی- بازپرس دادسرای جنایی:
پزشکی قانونی یکی از ابزارهای کارآمد و کلیدی دستگاه قضایی و پلیس در کشف علمی جرائم است و در اغلب پروندهها به عنوان مرجع تخصصی در تحقق عدالت کیفری نقشآفرینی میکند. احقاق حق و فصل خصومت بر اساس قانون از وظایف قضات محسوب میشود، اما موفقیت در رسیدن به چنین نتیجهای همیشه ساده نبوده و نیازمند همکاری متخصصین ذیصلاحی است که قضات را در رسیدن به این هدف یاری نمایند؛ ازجمله مهمترین متخصصان که در همکاری با قضات اولویت اول را دارند پزشکی قانونی است. چگونگی نقشآفرینی پزشکی قانونی در مراحل مختلف دادرسی کیفری از مرحله کشف جرم، تعقیب متهم و تحقیق از وی و بازداشت و محاکمه و اجرای مجازات در قانون مشخص شده است. ازجمله عمده خدمات ارائه شده سازمان پزشکی قانونی میتوان به معاینات سرپایی، نزاع، ضرب و جرح، تعیین نقص عضو، دیه و ارش، تصادفات و حوادث رانندگی، معاینات اختصاصی مردان و زنان، معاینات جسمانی تعیین جنسیت، تعیین وضعیت روانی برای تنظیم اسناد ثبتی، تعیین علت فوت، تعیین رابطه پدر و فرزندی، بررسی استراحت پزشکی، بررسی ازکارافتادگی، بررسی امور مربوط به فرزندخواندگی، بررسی بارداری و حاملگی، بررسی زایمان و سقط جنین، آسیبشناسی، سرولوژی برای تشخیص مصرف الکل و مواد مخدر و همچنین انواع کمیسیونهای پزشکی اشاره کرد. اهمیت و نقش پزشکی قانونی از آنجایی بیشتر احساس میشود که قاضی باید در پاسخ به مجرم و گروهی از مردم و مسئولان، آثار و دلایل و مدارکی جهت اثبات درستی رأی و حکم صادره خود ارائه نماید، که این دلایل در نوع خود منحصربهفرد و بسیار کارگشا هستند. در اکثر موارد پروندههای کیفری و حقوقی، ارائه این دلایل و مدارکی که با استفاده از اصول علمی و تکنیکی به صدور رأی درست از جانب قاضی کمک میکند، از جانب پزشکی قانونی انجام میپذیرد.
موضوع پزشکی قانونی، بررسی آثار و علائمی است که در محل وقوع جرم و نیز در بدن مجنی علیه باقی میماند. تعیین علت مرگ (خودکشی، قتل یا مرگ طبیعی)، تشخیص و تعیین نوع آسیب و صدمات در ضرب و جرح، تشخیص جنون اعم از دائمی و ادواری و ... از مواردی است که در این رشته مورد توجه قرار میگیرد که البته اینها گوشهای از خدمات کارشناسی متنوع پزشکی قانونی است.
موضوع پلیس علمی نیز مطالعه در طرق و مسائل مؤثر کشف جرم و دستگیری مجرمین است. انگشتنگاری، اسلحهشناسی، تجزیه و تحلیل آثار باقیمانده در محل وقوع جرم، تعیین نوع خون، گروه و نوع خون ریخته شده و تشخیص جعل و مسائل متعدد دیگری که در پیدا کردن مجرم و دستگیری او مؤثر است در این رشته علمی مورد بررسی قرار میگیرد.
با گسترش علوم تجربی و پیدایش فلسفه اصالت تجربه در اروپا، دلایل قانونی و معنوی بعد از دلایل علمی قرار گرفته و طبیب و روانشناس، جرمشناس و دیگر کارشناسان دستیار قاضی گردیدند و پزشکی قانونی، روانپزشکی، داروسازی، شیمی و روانشناسی و سایر علوم مرتبط برای تجزیه و تحلیل دلایل جرم مثل لکه خون، تعیین گروه خونی، نوع سم و میزان مصرف الکل و کالبدشکافی جسدی که فوتش مشکوک است و نیز اسلحهشناسی و عکاسی و فیلمبرداری و... ابزارها و فناوریهای پیشرفته مرتبط با این علوم و مهارتها در خدمت دستگاه قضا قرار گرفته تا در نیل به واقعیت و اتخاذ تصمیم قضایی صحیح چراغ روشنی برای امر قضاوت باشند.