درگیری نظامی بین هند و پاکستان نه چیزی جدید است و نه چندان غیرقابل انتظار. در واقع، جنگ و درگیری بین دو طرف از همان زمان جدایی دو کشور از یکدیگر و تأسیس کشوری جدید به نام پاکستان شروع شد چرا که فقط یک سال بعد از تأسیس پاکستان در سال ۱۹۴۷ بود که نخستین جنگ دو طرف بر سر منطقه جامو و کشمیر اتفاق افتاد. دو جنگ دیگر هم بعد از این در سال‌های ۱۹۶۵ و ۱۹۹۹ اتفاق افتادند تا اینکه هند بر ۴۳ درصد و پاکستان ۳۷ درصد تسلط داشته باشند. با وجود اینکه بعد از آخرین جنگ وضعیت آتش‌بس بین دو طرف حاکم بوده، اما درگیری‌های پراکنده و همچنین ناآرامی‌ها و شورش‌ها در کشمیر تحت تسلط هند باعث شده تا این منطقه ثبات و آرامشی نداشته باشد، اما حالا بحرانی‌ترین وضعیت به وجود آمده و به نظر می‌رسد که حمله تروریستی به اتوبوس حامل نیروهای ذخیره پلیس هند در روز پنج شنبه ۱۴ فوریه هر دو کشور را به مرز یک جنگ تمام‌عیار دیگری کشانده است.
آن حمله در منطقه پولواما باعث کشته شدن دست‌کم ۴۱ نیروی ذخیره پلیس هند شد و مرگبار‌ترین حمله در تاریخ این منطقه بود. به همین جهت هم به سرعت لفاظی‌های سیاسی تند بالا گرفت و نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، آن را حمله‌ای «شنیع» توصیف کرد و به همراه دیگر مقامات هندی، پاکستان را مسئول مستقیم این حمله دانست. معلوم بود که خشم هندی‌ها محدود به این لفاظی‌ها نمی‌ماند و انتظار می‌رفت تا پاسخ پاکستان را با چند آتشباری محدود مرزی بدهند، اما کسی انتظار حمله هوایی سنگین به خاک پاکستان و کشته شدن چند صد شبه‌نظامی کشمیری را نداشت. این پاسخ آن‌قدر سنگین بوده که هر دو کشور قدرت هوایی خود را در این یکی دو روز به رخ طرف مقابل بکشند و هر کدام هم مدعی ساقط کردن جنگنده‌ای شوند. با توجه به این حد از وخامت اوضاع است که هم کشور‌های منطقه و هم قدرت‌های بین‌المللی خواستار آرامش و خویشتنداری هر دو طرف شوند، اما مسئله این است که اگر درگیری ادامه پیدا کند، این قدرت‌ها همچنان خواستار آرامش و خویشتنداری خواهند بود. دست‌کم برخی از هندی‌ها چنین نظری ندارند و سایه چین را در تحرکات خصمانه پاکستان می‌بینند. درست است که پاکستان با راه‌اندازی گروه‌های تروریستی مثل جیش محمد یا متحد نزدیکش در کشمیر به نام حرکت المجاهدین نوعی جنگ نیابتی علیه هند در کشمیر به راه انداخته، اما مشکل هند این است که چین به طور غیرمستقیم از این کار حمایت کرده، زیرا اجازه نمی‌دهد نام این گروه‌ها و به خصوص مولانا مسعود اظهر در فهرست گروه‌های تروریستی سازمان ملل قرار بگیرد. بنابراین، وخیم‌تر شدن اوضاع می‌تواند رویکرد قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی را تغییر دهد و صف‌آرایی جدیدی بر سر این درگیری شکل بگیرد.
در این بین، دولت هند نمی‌تواند بدون نتیجه‌ای مشخص این غائله را پایان دهد. باید توجه داشت که هند آماده می‌شود تا هفدهمین دوره از انتخابات سراسری مجلس را در ماه می‌برگزار کند. این انتخابات برای دولت هند و به خصوص شخص مودی اهمیت ویژه دارد چرا که با وجود پیروزی چشمگیرش در انتخابات ۲۰۱۴، کوتاه آمدن در این قضیه می‌تواند ضربه انتخاباتی سخت یا حتی شکست او را در پی داشته باشد. باید توجه داشت که مودی، رهبری حزب هندوی ملی‌گرا به نام بهاراتیا جاناتا را به عهده دارد و باید تب ملی‌گرایی را حفظ کند. از این جهت، او دست کم تا بعد از انتخابات پارلمانی نمی‌تواند در این مناقشه کوتاه بیاید. وضعیت مشابهی در طرف مقابل دیده می‌شود. هرچند که عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان، از حمله تروریستی ۱۴ فوریه به این سو و حتی بعد از حمله هوایی هند مدام از همکاری با طرف هندی برای رسیدگی به آن حمله تروریستی و حل و فصل مسالمت‌آمیز می‌گوید، اما روشن است که نمی‌تواند راهبردی در این زمینه داشته باشد چرا که ابتکار عمل بیش از او در دست فرماندهان نظامی پاکستان است و آن‌ها هم حاضر به کوتاه آمدن نیستند. شاید بیشترین آسیب در این مدت به جریان سیاسی وارد آمده که به جای حملات تروریستی، سعی می‌کند مشکل کشمیر را از طریق گفت‌وگوی سیاسی و به نحو مسالمت‌آمیز حل کند. جبهه آزادیبخش جامو و کشمیر یکی از این جریان‌ها است که از طریق برگزاری کنفرانس‌ها یا تظاهرات آرام به دنبال استقلال کل منطقه جامو و کشمیر است و توقیر گیلانی، رهبر جبهه، می‌گوید که حمله تروریستی اخیر «هیچ‌گونه همدردی را از سوی جامعه جهانی برای مصیبت کشمیر به دنبال نخواهد داشت و باعث تقویت رقابت نظامی در جنوب آسیا می‌شود.» در واقع، این حمله فقط به افراط‌گرایی و تندروی نه تنها گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت پاکستان بلکه دو دولت هند و پاکستان دامن می‌زند که هیچ کدام در شرایط فعلی اراده‌ای برای آرام کردن اوضاع ندارند. این وضعیت می‌تواند به جنگی تمام‌عیار ختم شود که البته هزینه‌ای سنگین نه تنها برای جنوب آسیا بلکه برای خاورمیانه خواهد داشت که در شرایط فعلی هم به اندازه کافی مصیبت‌زده هست و باید دید که دو طرف حاضر به قبول چنین هزینه‌ای خواهند بود یا اینکه تنش را در سطح رجزخوانی حفظ می‌کنند تا اینکه مناقشه طی هفته‌های آینده آرام آرام به سردی بگراید.
