تالاب انزلی به عنوان یکی از مراکز اصلی جذب گردشگر استان گیلان شناخته می‌شود. مردابی ۲۰ هزار هکتاری که به‌رغم حفظ مساحتش، طی چند دهه اخیر با کاهش شدید عمق مواجه بوده است. معضلی که به دنبال سوءمدیریت پسماندها، ریختن زباله در طبیعت، ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، ورود رسوبات، تغییرات اقلیمی و پس‌روی آب دریای‌خزر به وجود آمده و حالا هم منجر به حضور سودجویان در حاشیه تالاب شده است. فرصت‌طلبانی که زمین‌خواری، کوه‌خواری و دریاخواری را دنبال می‌کردند و حالا به سراغ تالاب‌خواری آمده‌اند. اتفاقی که همین چند وقت پیش در استان مازندران هم منجر به حذف کامل تالاب «کیسی» شد و بیم آن می‌رود که این اتفاق در گیلان و در مورد تالاب انزلی نیز تکرار شود.
سایه سودجویان بر سر منابع طبیعی کشور سنگینی می‌کند و هر روز این فرصت طلبان با فعالیت‌هایشان عرصه را بر بخشی از محیط‌زیست کشور تنگ می‌کنند. به طوری که بعد از زمین‌خواری، کوه‌خواری، دریاخواری، حالا پدیده جدیدی به نام تالاب‌خواری هم ایجاد شده است. معضلی که در استان مازندران منجر به حذف کامل یک تالاب شد. تالاب کیسی که در شهرستان نوشهر قرار داشت و مدت‌ها بود مورد دست درازی سودجویان قرار می‌گرفت، در نهایت به گفته دوست‌داران محیط‌زیست و کارشناسان نفس آن در اثر ساختمان‌سازی‌های حاشیه تالاب قطع شد.
زیست بومی که هر ساله پذیرای گونه‌های متعددی از پرندگان مهاجر و گردشگران بود و حالا جای آن را ساختمان‌های بی‌قواره گرفته است. مدیرکل محیط‌زیست مازندران با تأیید بر اینکه تالاب کیسی حذف کامل شده است می‌گوید: «در پی سدسازی‌ها حقابه تالاب‌ها داده نمی‌شود و از طرفی دیگر، صدور مجوز برای مستقر شدن صنایع آب‌بر در بالادست تالاب‌ها هم منجر کاهش عمق آن‌ها می‌شود.» مسئله‌ای که در کنار تغییرات اقلیمی مزید بر علت شده است و عرصه را بر تالاب‌های استان‌های شمالی تنگ کرده است.
حسینعلی ابراهیمی ادامه می‌دهد: «صدور مجوز‌های ساخت‌وساز سبب شده تا تالاب‌های بوجاق و میانکاله نیز به سمت نابودی بروند.» این نیز درحالی است که تالاب‌ها به عنوان یکی از منابع طبیعی و زیست بومی برای جانداران از اهمیت بالایی برخوردار هستند و حالا هم در معرض حذف کامل قرار دارند. اتفاقی که تنها مختص به استان مازندران نیست و تالاب انزلی در استان گیلان را که به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان شناخته می‌شود و معیشت بخش قابل توجهی از مردم را به لحاظ کشاورزی، صیادی و مواد اولیه صنایع دستی تأمین می‌کند را هم با خطر روبه‌رو کرده است. تالابی که سال‌هاست به دنبال سوءمدیریت پسماندها، ریختن زباله در طبیعت، ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، ورود رسوبات، تغییرات اقلیمی و پس‌روی آب دریای‌خزر در معرض خطر نابودی قرار داده است.
تالاب انزلی هدف متصرفان محلی
به‌رغم اینکه تالاب انزلی همچنان وسعت ۲۰ هزار هکتاری خود را حفظ کرده، اما بر اساس بررسی‌های کارشناسان عمق آن به شدت کاهش یافته است. حالا هم که تالاب‌خواران بر سر آن سایه انداخته‌اند و قصد تصرف آن را دارند. در این خصوص رئیس اداره محیط‌زیست انزلی می‌گوید: «تخریب و تصرف اراضی تالاب بین‌المللی انزلی به یکی از مشکلات اصلی محیط‌زیست استان تبدیل شده است.» از این رو یگان حفاظت محیط‌زیست منطقه همواره در حال گشت و پایش‌های مکرر در حاشیه عرصه‌های آبی و خشکی است.
احسان هادی‌پور می‌افزاید: «طی همین گشت‌های محیط بانان، یک دستگاه بیل مکانیکی در حال تخریب تالاب انزلی مشاهده شده که در حال برداشت ماسه بوده است.» به‌رغم اینکه عملیات ماسه برداری متخلفان با اخذ مجوز از دادستان شهرستان و همکاری پاسگاه انتظامی آبکنار متوقف و افراد خاطی نیز جهت سیر مراحل قانونی به دادسرا معرفی شدند، اما به گفته این مسئول محیط‌زیستی همچنان این معضل ادامه دارد. با توجه به اینکه بر اثر حفرچاه‌های عمیق و غیرمجاز سطح آب‌های زیر زمینی کاهش یافته است، به محض اینکه بخشی از اراضی تالاب خشک شود، باز هم برخی از سودجویان محلی با اجاره بیل مکانیکی سعی در اتصال حاشیه تالاب به مزارعشان دارند. معضلی که تنها با پایش و گشت‌های مکرر یگان ویژه حفاظت از محیط‌زیست رفع شدنی نیست. از این رو در کنار رفع مشکلاتی که هر روز از عمق تالاب می‌کاهد، مسئولان باید فرصت دست درازی را هم با وضع قوانین سختگیرانه‌تری از سودجویان بگیرند.
