در پی کمبود پوشک در یک ماه اخیر؛ اینبار نوبت به دستمال کاغذی رسیده است، بهطوریکه انجمن سلولزی ایران در نامه مهمی به تعزیرات، نسبت به احتمال کمبود تولید مواداولیه دستمال کاغذی و تکرار پروژه پوشک به دلیل کارشکنی یک شرکت ترکیهای فعال در ایران هشدار داد.
در چند ماهه گذشته بهرغم اینکه بسیاری از کارشناسان، خطر بزرگی که صنعت نساجی، سلولزی و بهداشتی کشور را در نتیجه بیتوجهی مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت تهدید میکند را گوشزد کرده بودند، اما اکنون درست بر طبق گفتههای آنها، بازار تحتالشعاع برخی مسائلی قرار گرفته که باید پیش از این حل و فصل میشد؛ به این معنا که در تحلیلهای مفصل، خطر نفوذ اندکی از شرکتهای سرمایهگذاری کشور ترکیه برای نفوذ در بازار داخلی، سودجویی بیملاحظه، تسلط کامل بر بازار ایران و حذف رقبای داخلی بیان شده بود و انتظار میرفت مسئولان ذیربط با درک و پایش راهبردی صنایع فوق، از افزایش سهم بازار اینگونه شرکتهای به ظاهر تجاری جلوگیری کنند، اما متأسفانه نهتنها فعالیت این شرکتها کم نشد، بلکه با استفاده از فرصت سرمایهگذاری خارجی در ایران به شرکتهای واردکننده مواداولیه تبدیل شدند.
اخیراً انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران در نامهای به رئیس سازمان تعزیرات نسبت به احتمال کمبود مواداولیه تولید دستمال کاغذی در کشور به دلیل کارشکنی یک شرکت خارجی ترکیهای که طی سالهای اخیر سهم ۵۰ درصدی در تأمین «تیشو» بهعنوان مهمترین ماده اولیه تولید دستمال کاغذی را در ایران به دست آورده است، هشدار داد.
در این نامه تصریح شد طی چند سال اخیر شرکت «پارس حیات ساغلیک اروئلری» سرمایهگذار خارجی و وابسته به هلدینگ حیات در کشور ترکیه با سرمایهگذاری در زمینه تولید تیشو بهعنوان مهمترین مواداولیه تولید دستمال کاغذی بیش از ۵۰ درصد از سهم تأمین تیشو در بازار داخلی را به دست آورده است. پس از چنین سرمایهگذاری و با عنوان حمایت از تولید داخلی و برای جلوگیری از واردات تیشو، تعرفه واردات این محصول با اعمال نفوذ و فشار افزایش یافت و تولیدکنندگان محصولات سلولزی لاجرم مجبور به تأمین نیاز خود از این شرکت خارجی شدند.
رئیس هیئت مدیره انجمن سلولزی بهداشتی در نامه خود به رئیس تعزیرات تصریح کرد: تا قبل از بروز مسائل اخیر ارزی در کشور شرکت پارس حیات ساغلیک اروئلری همواره مدعی تأمین تیشوی کشور و عامل صرفهجویی ارزی بوده است، متأسفانه در شرایط کنونی با وجود دریافت ۴۹ میلیون دلار ارز دولتی و واردات مواداولیه به میزان کافی، این شرکت از تأمین تیشوی موردنیاز واحدهای تولیدی سرباز میزند که این کار ضربه جبرانناپذیری به تولیدکنندگان وارد کرده و میتواند ضمن توقف خطوط تولید و بیکاری کارگران به زودی خاطره کمیابی پوشک را تکرار کند.
در این نامه به جلسه ۱۲ شهریور انجمن با مدیرعامل شرکت پارس حیات ساغلیک اروئلری اشاره شده و آمده است: پس از بروز مشکل کمیابی پوشک در بازار داخلی و التهابی که در سطح جامعه رخ داد، انجمن برای رفع مشکل و پیشگیری از سرایت کمیابی محصولات سلولزی جلسهای در ۱۲شهریور با مدیرعامل این شرکت برگزار کرد و همه اعضا بر ضرورت انجام تعهدات این شرکت تأکید کردند، اما وی با اعلام اینکه حاضر به تأمین مواداولیه و موردنیاز تولیدکنندگان سلولزی نیست از اعلام به صورت مکتوب نیز خودداری کرد. از این رو انجمن استدعا دارد، مراجع ذیصلاح عملکرد انحصارجویانه شرکت مذکور و استنکاف این شرکت ترک در تأمین مواد موردنیاز واحدهای تولیدی داخلی را مورد بررسی قرار داده و مشکلات را برطرف کند.
دلایل تنش در محصولات سلولزی چه بود؟
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه صنعت نساجی و سلولزی در نتیجه بیتوجهی مسئولان با ورود ترکها و از بین رفتن صنعت داخلی مواجه شده، دلایل نایابی محصولات سلولزی را تشریح کرد.
فیصل مرداسی در گفتوگو با مهر با اشاره به نامه اعتراضآمیز انجمن سلولزی و بهداشتی ایران افزود: این شرکتها توانستهاند ۶۰ درصد سهم بازار تیشو بهعنوان مهمترین مواداولیه محصولات سلولزی را کسب کنند که به نظر، میوه تلخی است که سیاستهای نادرست به بار نشانده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: طی روزهای گذشته، گوشههایی از این مشکلات این صنعت در لابهلای گزارش کارشناس اقتصادی، درباره علت کمیابی پوشک در بازار و التهاب مردم بیان شده و نقش مؤثر برخی شرکتهای تولیدکننده که از قضا همان شرکتهای ترکیهای انحصارطلب هستند، مطرح شده است؛ به نحوی که برخی از آنها متأسفانه با زد و بندهای فراوان و حمایت برخی مسئولان مبادرت به دریافت مقدار متنابهی ارز دولتی کرده تا مواداولیه وارد کنند، اما با جسارت هرچه تمامتر و در شرایط حساس کنونی برای سودجویی بیشتر، مردم را با کمیابی برندهای خود مواجه کردهاند.
وی اظهار داشت: این موضوع، مشکلی است که از چشم دیگر مقامات دور مانده در حالیکه واکنش بهموقع مقام معظم رهبری در دیدار با هیئت دولت با عنوان نوعی «خرابکاری» در تاریخ ۰۷/ ۶/ ۹۷ را در پی داشته است. به هر حال خلاصه همه چیز آشکار شد و آنچه نباید اتفاق میافتاد، با بیتدبیری کامل در یکی از صنایع مهم کشور رخ داد.
مرداسی ادامه داد: جذب سرمایهگذاری خارجی بسیار خوب است، اما هر کاری باید با قاعده و ضابطه انجام شود. در واقع سپردن یک صنعت مهم به دست تنها یک شرکت بیگانه و ایجاد انحصار با سهم بالا در بازار داخلی برخلاف تدبیر و عقل بود. اشکال از سیاستمداران کشور دوست و برادر ترکیه نیست، گرچه آنها تمام همت خود را برای نفوذ اقتصادی در کشورهای همجوار به ویژه بازار بزرگ ایران و دستیابی به جایگاه دهمین اقتصاد بزرگ جهان به کار بستهاند، اما این مسئولان کشور ما هستند که بر تهدیدات ناشی از رفتار برخی شرکتهای ترکیه چشم بستهاند و تولیدکنندگان قدیمی خود را دست بسته در بازار داخلی به مذبح رقبایی میفرستند که بیشترین سوءاستفاده را از شرایط خاص کشورمان کرده و میکنند.
وی تصریح کرد: این شرکتها بیشترین مشوقها را از دولت متبوع خود در ترکیه و در کنار آن چشمپوشیهای زیادی در قالب سرمایهگذار خارجی از دولت ایران دریافت میکنند؛ رقابتی کاملاً غیرمنصفانه و نابرابر که در کمال بیتدبیری چنین ثمری میدهد و به نظر میرسد باید قوهقضائیه، دولت و به ویژه شورای رقابت توجه کافی به موضوع رفع انحصار آن هم از یک شرکت خارجی داشته باشند تا در مواقع حساس گلوی مردم در چنگال بیگانگان قرار نگیرد و آنان برای تولید پوشک خردسالان ما شرط و شروط نگذارند.