یک هیئت امریکایی چند هفته است برای اعمال فشار بر کشورهای طرف تجاری با ایران کشور به کشور سفر میکند. این هیئت که تا اواخر هفته قبل در هند بود، حالا به آنکارا رفته تا به مقامهای ترک برای قطع مناسبات تجاری با ایران فشار بیاورد. معلوم نیست که این هیئت امریکایی به چین، بزرگترین شریک تجاری ایران نیز سفر خواهد کرد یا نه؛ جایی که وزارت بازرگانی چین دیروز به صراحت اعلام کرد که بهرغم تحریمهای امریکا به مناسبات تجاری با ایران ادامه خواهد داد.
هیئتی از سوی وزارت خزانهداری و امور خارجه امریکا به ترکیه رفته است تا با مقامات ترکیه دیدار کند. یک مقام وزارت خارجه ترکیه به رویترز گفته که موضوع گفتوگوها روی تحریمها علیه ایران متمرکز است. امریکا در هفتههای اخیر تلاش میکند کشورهایی را که با ایران مبادله تجاری دارند، متقاعد کند از تجارت با ایران دست بردارند. این هیئت امریکایی اواخر هفته قبل به دهلینو سفر کرده بود و دیروز به ترکیه رسید. رایزنی هیئت امریکایی با مقامهای ترک، در حالی انجام میشود که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، به خروج امریکا از برجام انتقاد کرده و مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، نیز ضمن غیرضروری خواندن تحریمها علیه ایران گفته است: «اگر ایران به تعهدات خود در برجام پایبند نماند و روند اقدامات شفاف نباشد، آن وقت تحریمها و محدودیتها میتواند عملی شود.»هنوز معلوم نیست که سفر هیئت امریکایی به آنکارا نتیجهای خواهد داشت یا نه، ولی نهاد «دیدهبان انرژی ترکیه» اعلام کرده که در طول چهارماه اول سال جاری میلادی، ترکیه بیش از ۳ میلیون تن نفت خام از ایران وارد کرده که برابر با ۵۵ درصد کل نیازهای نفتی این کشور است. همزمان، امریکا به دو شرکتهای ژاپنی
JXTG Holdings, Inc و Idemitsu Kosan Co و دیگر شرکتهای این کشور نامههایی ارسال کرده و به آنها اخطار کرده که در صورت اجرا نکردن محدودیتهای برقرار شده شده برای خرید نفت ایران، عواقب این کار را احساس خواهند کرد. مدیر انجمن پالایشگاههای نفت ژاپن اعلام کرد پالایشگاههای نفت ژاپنی ممکن است بارگیری نفت ایران را تا اواسط سپتامبر متوقف کنند و آخرین محمولههای نفت در نیمه اول اکتبر دریافت خواهد شد. رئیس انجمن نفت ژاپن در ادامه خاطرنشان کرد: صنعت نفت از دولت خواسته است در مذاکرات با امریکا تلاش کند سطح فعلی واردات نفت از ایران حفظ شود، اما یک منبع دولت ژاپن که مایل نبود نامش فاش شود، اظهار کرد کسب معافیت از تحریمها بسیار دشوار است.
فقط تکلیف پکن مشخص است
در اروپا، اتحادیه اروپایی همچنان به رایزنی با ایران برای حفظ برجام ادامه میدهد، ولی تردیدها در مورد تمایل و توانایی این اتحادیه برای مقابله با تحریمهای امریکا روز به روز بیشتر با پرسش روبهرو میشود. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در تازهترین گفتوگوی خود با یورونیوز تأکید کرد: «اگر واقعاً شرکای اروپایی اعتقادی به حفظ برجام دارند و دنبال چنین موضوعی هستند باید برای حفظ آن آماده هزینهکردن باشند.»ظریف گفته که ایران بستهای دریافت کرده که البته به گفته او «رضایتبخش نبود.» با همه اینها وزیر خارجه ایران میگوید که در حال همکاری با اروپاییها است و ایران «برای آزمودن امکان حفظ توافق به اروپا فرصتی» داده است.» او درباره روسیه هم گفته که بسته همکاری بزرگ و گستردهای بین ایران و روسیه مطرح است، چارچوب این بسته «دادن نفت در برابر کالا» نیست. ظاهراً در شرایط کنونی، دولت چین تنها دولتی است که به صراحت موضع خود را درباره تحریمهای امریکا اعلام کرده است. وزارت بازرگانی چین دیروز اعلام کرد: پکن به شدت با سیاست اعمال تحریمهای یکجانبه علیه ایران مخالف بوده و به تجارت و همکاری با ایران در قالب تعهدات بینالمللی ادامه میدهد. گائو فنگ، سخنگوی وزارت بازرگانی چین درباره شکایت ایران به دیوان دادگستری بینالمللی گفت: ایران همچنان یکی از شرکای تجاری مهم چین در آسیا باقی خواهد ماند. دو کشور روابط تجاری خود را حفظ خواهند کرد. در سال ۲۰۱۷ حجم مبادلات دوجانبه بین دو کشور با ۱۹ درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن به ۱/۳۷ میلیارد دلار رسید. گائو ادامه داد: چین تعهدات بینالمللی خود را نقض نمیکند و به تعامل تجاری با ایران ادامه میدهد، اوایل هفته جاری ایران از امریکا به دیوان دادگستری بینالمللی به دلیل اعمال تحریمهای غیرقانونی شکایت کرد. در روز ۸ میدونالد ترامپ به طور رسمی امریکا را از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران خارج کرد و از آن زمان به بعد در تلاش است دیگر کشورها از جمله چین و هند را به توقف خرید نفت از ایران منع کند.