حدود چهارماه مانده به زمان بازگشت تحریمهای امریکا علیه ایران، فشار واشینگتن بر متحدان شرقی خود برای توقف کامل خرید نفت ایران تشدید شده است. امریکا درصدد است تا ۴نوامبر با تکیه بر افزایش تولید نفت عربستان سعودی و روسیه، صادرات نفت خام ایران را از بازار حذف کند.
در شرایطی که ایران با مقامات اروپایی در حال رایزنی برای گرفتن تضمینهای لازم برای حفظ برجام است، در سوی دیگر، دولت امریکا در حال رایزنیهای دیپلماتیک با کشورهای مختلف برای کاهش جدی واردات نفت از ایران است. امریکا که بر سر تحریمهای ایران با متحدان اروپایی، اختلاف نظر دارد، به سمت متحدان شرقی خود روی آورده تا با کمک آنها، فشارهای اقتصادی به ایران را افزایش دهد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، نیکی هیلی، سفیر امریکا در سازمان ملل که به هند سفر کرده است، روز پنجشنبه از هند خواسته است در روابط اقتصادی خود با ایران تجدید نظر کند و به واردات نفت از آن کشور خاتمه دهد. نیکی هیلی تأکید کرده که امریکا میداند که «هند قادر به تغییر مناسبات خود با ایران ظرف یک روز نیست». نیکی هیلی، اما تأکید کرده که هند باید به آینده خود بیندیشد. او گفته است: «به عنوان یک دوست، من فکر میکنم که هند باید تصمیم بگیرد که آیا ایران همان کشوری است که هند مایل به ادامه همکاریهای اقتصادی با آن است.» هیلی همچنین گفته است که هند باید جایگزین دیگری برای تأمین نیازهای نفتی خود بیابد. راویش کومار، سخنگوی وزارت امور خارجه هند، روز پنجشنبه بر پیوندهای تاریخی و فرهنگی بین ایران و هند تأکید کرد و گفت: «او [نیکی هیلی]نظر خود را درباره ایران دارد و ما نیز نظر خود را درباره ایران داریم، نظری که کاملاً روشن است.» امریکا درصدد است با اجرای تحریمهای اقتصادی ایران، شریانهای مالی ناشی از صادرات نفت ایران را قطع کرده و درآمدهای ارزی آنرا به طور قابل ملاحظهای کاهش دهد. امریکا تا روز ۴نوامبر به واردکنندگان نفت ایران فرصت داده است تا برای نفت ایران جایگزینی بیابند. علاوه بر هند، دیگر متحدان امریکا هم برای کاهش نفت از ایران تحت فشار واشینگتن هستند. ژاپن و کره جنوبی، دو خریدار بزرگ نفت ایران به منظور جلوگیری از تأثیرات منفی اعمال مجدد تحریمهای امریکا علیه ایران، در حال مذاکره با واشینگتن هستند. به گزارش رویترز، سخنگوی دولت ژاپن گفته است که «توکیو به دقت در حال بررسی تأثیر تحریمهای امریکا علیه ایران است و برای اینکه این تحریمها تأثیرات منفی بر شرکتهای ژاپنی نداشته باشد، با واشینگتن و کشورهای دیگر به مذاکره ادامه خواهد داد.» آمار دولتی ژاپن نشان میدهد این کشور طی ماه میبه طور میانگین روزانه ۲۱۱هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۱/۵ درصد رشد داشته است.
در کره جنوبی نیز، یک مقام وزارت انرژی این کشور که نخواست نامش فاش شود، گفت: «دولت این کشور به مذاکرات با امریکا با هدف دریافت معافیت از تحریمهای ایران ادامه خواهد داد». وی افزود: «ما وضعیتی نظیر ژاپن داریم. ما در حال مذاکره با امریکا هستیم و به مذاکرات برای دریافت معافیت ادامه خواهیم داد.» ترکیه هم گفته است که از سیاستهای امریکا علیه ایران تبعیت نمیکند. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه روز جمعه در مصاحبه با شبکه «ان. تی. وی» درباره تهدیدات امریکا به تحریم کشورهای تجارت کننده با ایران، تأکید کرد که «آنکارا هیچ کدام از روابط اقتصادی خود با تهران را به خاطر دیگر کشورها قطع نمیکند.» امریکا سعی دارد با تحریم صادرات نفتی ایران، کمبود عرضه نفت را از طریق افزایش تولید عربستان و روسیه جبران کند. ریک پری، وزیر انرژی امریکا روز پنجشنبه ابراز امیدواری کرد مجمع صادرکنندگان نفت (اوپک) به همراه روسیه کاهش احتمالی صادرات نفت ایران پس از احیای تحریمهای امریکا را جبران کنند. به نوشته «رویترز» پری به احتمال افزایش قیمت جهانی نفت پس از تحریم ایران اذعان کرد و گفت: «به بازار فشار وارد خواهد شد، اما ما به این مسئله به چشم یک فرصت برای اعضای اوپک نگاه میکنیم، که این شکاف را پر کنند.»