نظام آموزشي کشور نياز به پوستاندازي دارد. اين موضوع نه تنها بايد مورد توجه دانشگاه آزاد اسلامي قرار گيرد، بلکه وزارت علوم و متوليان آموزش عالي کشور بايد يک تغيير رويه را در دستور کار قرار دهند تا آمايش علمي که تاکنون اجرايي نشده، محقق شود.
متأسفانه دانشگاههاي ما به صورت سنتي همان رويهاي که از 8 دهه گذشته وجود داشته را ادامه ميدهند که اين روند مطلوب كشور نيست و نميتواند دردي از دردهاي مردم را دوا کند.
رئيس دانشگاه آزاد اسلامي در اولين جلسه شوراي اين دانشگاه که با حضور معاونان دانشگاه و رؤساي مراکز استان برگزار شد، با تأکيد بر اينکه نظام آموزش عالي ما نياز به يک بازمهندسي جدي در رشتهها دارد، گفت: «برنامهريزي ما در دانشگاه آزاد اسلامي بايد به گونهاي باشد که قطببندي علمي در استانها بر اساس نيازهاي نسبي منطقهاي، نياز جامعه و توانمنديهاي واحدها باشد.»
دکتر فرهاد رهبر با انتقاد از عدم اجراي آمايش علمي در نظام آموزش عالي کشور گفت:« اعتقاد بنده اين است که اگر يک خط برنامه نوشتيم، بايد همه توان خود را براي اجرايي شدن آن به کار بگيريم و همزمان سراغ برنامههاي ديگر نرويم.»
رهبر با اشاره به نامگذاري امسال به عنوان «حمايت از کالاي ايراني» از سوي رهبر معظم انقلاب، خاطرنشان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامي بايد به سمت تحقق اين شعار برود و اين شعار زماني محقق خواهد شد که کيفيت محصولات داخلي افزايش يابد و دانشگاهها ميتوانند به افزايش کيفيت محصولات داخلي کمک کنند.»
دانشگاه بايد به جامعه پاسخگو باشد
عضو هيئت علمي دانشگاه خوارزمي هم با بيان اينكه با بازنگري در رشتههاي دانشگاهي موافق هستم، گفت: اما بايد ضمن رعايت چارچوبها، سرعت را در بازنگري رشتههاي دانشگاهي افزايش دهيم.
دکتر عزيزالله معمارياني افزود: ضرورت تغيير سه منشأ دارد؛ ماهيت علوم و تحولاتي که در خود علم اتفاق ميافتد ضرورت تغيير در رشتهها و سرفصلهاي دانشگاهي را ايجاد ميکند. دليل ديگر زمينههاي کاربردي است؛ دانشگاه بايد به جامعه پاسخگو باشد و نيروي مورد نياز جامعه را تأمين کند. اين نيروي متخصص بايد بر اساس يک مطالعه برداشت شود يعني نميتوانيم انبوهي از مهندسان و رياضيدانان را توليد کنيم اما جامعه به آن نياز نداشته باشد.
عضو هيئت علمي دانشگاه خوارزمي درباره ضرورت سوم نيز عنوان داشت: انجام تحقيقات است که ضرورت تغيير در علوم را ايجاد ميکند. با در نظر گرفتن اين موارد بايد بين نظام سياستگذاري و واحدهاي عملياتي که دانشگاهها هستند تعامل وجود داشته باشد.
وي خاطرنشان کرد: از نظر اسناد بالادستي، تکميل هستيم و چيزي از اين نظر کمبود نداريم اما اساتيد و حتي مديران برخي از دانشگاهها از محتواي اين اسناد آگاهي ندارند. در حالي که بايد آموزش در اين زمينه داده شود تا اين افراد در اين خصوص آگاهي داشته باشند.
متأسفانه بيشتر حرف زديم
عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي هم در اين باره گفت: بازنگري رشتههاي دانشگاهي را به عنوان يک ضرورت در زمان فعلي احساس ميکنم و بايد حتماً اتفاق بيفتد.
دکتر قاسم احمدي لاشکي افزود: البته غالب مسائل در حوزه بازنگري رشتههاي دانشگاهي پيشبيني شده است و آنچه بايد ديده ميشد، در مجلس و شوراي عالي انقلاب فرهنگي ديدند.
وي در عين حال تصريح داشت: متأسفانه در حوزه آمايش آموزش عالي بيشتر حرف زديم و در عمل اتفاقي نيفتاد و مسائل غير فني و کارشناسي غالب شد و در عمل جايي که نبايد رشته ميداديم، داديم و جايي که رشته بايد ميداديم، رشتهاي داده نشد.
عضو کميسيون آموزش با بيان اينکه در نقشه جامع علمي کشور همه مسائل مربوط به آمايش آموزش عالي ديده شده است، افزود: همچنين در چشمانداز ۱۴۰۴ مسائل آموزشي به طور کامل ديده شده است اما تا مبناي فضاي سياستگذاري آموزش عالي کاملاً علمي نباشد و سياستمداران در حوزه سياستگذاري علمي دخالت نکنند، اتفاق مثبتي در اين زمينه نخواهيم ديد.
دانشگاه براي جلب نظر!
اين در حالي است كه بعضي از سياستمداران و نمايندگان مجلس فقط براي جلب نظر مردم مناطق، رشتهاي را در دانشگاه شهرشان ايجاد ميکنند. متأسفانه گاهي دانشگاهها تبديل به بنگاه اقتصادي ميشوند و به همين دليل از هدف آموزشي دور ميشود،بنابراين بازنگري رشتههاي تحصيلي بدون شك جزو ضرورتهاست.
اكنون بسياري از دانشآموختگان دانشگاهي فاقد مهارت براي کارآفريني و ايجاد شغل هستند و اين مسئله باعث شده است که بسياري از آنها به جرگه بيکاران بپيوندند.
سرفصلهاي دروس دانشگاهي بايد با نگاه بازار محور و کارآفريني در دستور تحول و بازنگري قرار گيرد. ارتباط با صنعت و تربيت نيروي متخصص براي بخش صنعت به افزايش توليد ملي منجر ميشود که اين امر در سالهاي اخير آغاز شده است، اما بايد با سرعت بيشتري دنبال شود.