دونالد ترامپ رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا، علي رغم تامين تمامي خواسته هاي خود توسط تروئيکاي اروپايي و همراهي مطلق افرادي مانند امانوئل ماکرون و ترزامي در اين خصوص،خروج رسمي کشورش از توافق هسته اي با ايران را اعلام کرده است. متعاقب اين اقدام، مذاکرات ديپلماتيک ايران و ديگر اعضاي 5+1،يعني روسيه، چين، آلمان، انگليس و فرانسه بابت چگونگي مواجهه با شرايط جديد آغاز شده است. در عين حال، به نظر مي رسد ايالات متحده آمريکا قصد دارد با اعمال فشار بر شرکت‌هاي اروپايي، مانع از شکل گيري توافقي عيني( با استناد به تضمين‌هاي درخواستي ايران ) شود.از سوي ديگر، مذاکرات ديپلماتيک محمد جواد ظريف وزير امور خارجه کشورمان با ديگر بازيگران و امضا کنندگان برجام، مورد توجه بسياري از تحليلگران مسائل بين الملل قرار گرفته است. مذاکراتي که نتايج آن بايد به صورتي سريع و در يک بازه زماني محدود مشخص شود. در اين خصوص روزنامه گاردين گزارشي را منتشر کرده است که متن آن از نظرتان مي گذرد :
دولت دونالد ترامپ آماده است تا تحريم‌هايي را عليه شرکت‌هاي اروپايي ( در صورت ادامه همکاي با ايران ) وضع نمايد. اين تصميم، متعاقب خروج ايالات متحده آمريکا از توافق هسته‌اي با ايران اتخاذ شده است. مقامات ارشد دولت ترامپ نيز اعلام کرده اند که ايالات متحده آمريکا نهايت تلاش خود را براي اعمال فشار بر شرکاي اروپايي خود جهت پيروزي از تصميم واشنگتن ( در خصوص برجام ) به کار خواهد گرفت. جان بولتون، مشاور امنيت ملي ايالات متحده آمريکا در اين خصوص اظهار نموده است : اروپايي ها متوجه خواهند شد که منافع آنها در همراهي با ما( آمريکا) است." براساس اظهارات بولتون، اروپاييان بايد همراهي با آمريکا را بر سرمايه گذاري چند ميليارد دلاري خود در ايران ( پس از سال 2015 ميلادي) ترجيح دهند.
جان بولتون ادامه داده است که امکان اين موضوع، يعني وضع تحريم شرکت‌هاي اروپايي در ايران از سوي ايالات متحده آمريکا وجود دارد و اين بستگي به رفتار ساير دولت‌ها دارد. خروج دونالد ترامپ از توافق هسته اي با ايران نه تنها مانع از همکاري اقتصادي شرکت‌هاي اقتصادي آمريکايي و حضور آنها در ايران مي شود، بلکه همکاري ديگر شرکت‌هاي خارجي با ايران را که از طريق دسترسي به سيستم مالي و بانکي ايالات متحده در ايران فعاليت مي کردند را نيز مخدوش و ممنوع مي سازد. "مايک پمپئو" وزير امور خارجه آمريکا، اخيرا مدعي شده است که ايران تحت تاثير ثروتي که در دوران پسابرجام به دست آورده است، در منطقه (غرب آسيا ) دست به بدرفتاري زده است. همچنين او امکان عدم وضع تحريم‌هاي آمريکا عليه شرکت‌هاي اروپايي را رد کرده است. پمپئو در گفتگو با شبکه فاکس نيوز تاکيد کرده است که وضع رژيم تحريم‌ها عليه ايران، همان چيزي است که هم اکنون مورد نياز است. اين اظهارات در حالي صورت مي گيرد که تصميم دونالد ترامپ مبني بر خروج از توافق هسته اي با ايران، به شدت از سوي رهبران اروپايي مورد انتقاد قرار گرفته است. رهبران اروپايي متعهد به حمايت از برجام شده اند. عواقب و تبعات اين مسئله
( خروج آمريکا از برجام ) براي کشوري مانند فرانسه بسيار زياد است. کشوري که در سال گذشته، معامله اي 5 ميليارد دلاري را براي استخراج گاز طبيعي در ايران انجام داده است. شرکت ايرباس نيز در حال حاضر قراردادي چند ميليارد دلاري را با ايران بر سر فروش هواپيما منعقد ساخته است. در آلمان نيز شرکت "فولکس واگن"، اتومبيل هاي صادراتي خود را به ايران بازگردانده است. ريچارد گرانل سفير ايالات متحده آمريکا در آلمان به شرکت‌هاي اين کشور هشدار داده است که بايد فورا فعاليت‌هاي تجاري خود را با ايران کاهش دهند. در اين ميان برخي مقامات اروپايي خواستار انجام اقدامات بازدارنده براي مقابله با اعمال دوباره تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران ( و شرکت‌هاي اروپايي که با ايران کار مي کنند ) شده اند. "برونو لي ماير" وزير دارايي فرانسه در اين خصوص تاکيد کرده است :
"ما( اروپا) بايد در ميان خودمان و براي دفاع از حاکميت و قدت اقتصادي خود تلاش کنيم."
مقامات اتحاديه اروپا اعلام کرده اند که ممکن است اقدامات مشابه دهه 1990 را در اين خصوص صورت دهند. اين اقدامات در دوران رياست جمهوري بيل کلينتون و براي مصون نگاه داشتن شرکت‌هاي اروپايي در قبال وضع تحريم‌هاي آمريکا عليه کوبا صورت گرفت.در آن زمان، کشورهاي اروپايي با استناد به اين اقدامات، سعي در عدم تاثيرپذيري شرکت‌هاي اروپايي از مراوده اقتصادي با کوبا ( علي غم وضع تحريم‌هاي ثانويه آمريکا) داشتند.
با اين حال دولت دونالد ترامپ ضمن تاکيد بر خروج آمريکا از برجام ، مطابق وعده اي که در انتخابات رياست جمهوري سال 2016 داده شده است، تاکيد دارد که هيچ وعده اي به شرکت‌هاي اروپايي براي مستثنا شدن از اين تحريم‌ها داده نشده است. ترامپ اعلام کرده است که تحريم‌هاي اقتصادي ( تحريم‌هاي ثانويه ) عليه ايران را در بالاترين سطح ممکن اعمال مي کند و هر کشوري که در اين مسير به دستيابي ايران به سلاح هسته اي! کمک کند به شدت از سوي ايالات متحده آمريکا تحريم مي شود."
ترامپ مدعي شده است که توافق هسته اي، توافقي بد و فاسد بوده است. اين در حالي‌است که ايران تحت تاثير اين توافق برنامه هسته اي خود را لغو کرده و اجازه بازرسي هاي بين المللي را در اين خصوص صادر کرد.جان بولتون در سخناني مدعي شد :چرا سهامداران و افرادي که مشغول تجارت هستند، قصد دارد با بانک مرکزي تروريسم
بين المللي! کار کنند؟"
ايالات متحده گفته است که بسته به نوع و حوزه فعاليت اقتصادي شرکت‌ها ، قراردادهاي موجود در ايران را از بين خواهد برد، به طوري که اين پروسه 90 تا 180 روز طول خواهد کشيد. در اين ميان، انعقاد قرار دادهاي تجاري جديد بلافاصله ( پس از امضاي ترامپ) مشمول ممنوعيت و محدوديت شده اند.
محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران ، سفر به ديگر کشورهاي امضا کننده برجام را آغاز کرده است. حسن روحاني نيز اعلام کرده است :اگر 5 کشور باقيمانده در توافق هسته اي با ايران، در خصوص ادامه برجام به توافق دست پيدا کنند، ايران با وجود اراده ايالات متحده آمريکا در اين معامله باقي خواهد ماند.
منبع: رسالت
