با نزدیك شدن به ضربالاجل رئیسجمهور امریکا برای خروج احتمالی از برجام، مقامات ایرانی از آمادگی در مقابل چنین رویدادی خبر میدهند. وزیر خارجه ایران گفته است: در صورتی که دولت امریکا از برجام خارج شود ایران برنامه هستهای خودش را با سرعت بیشتری پیش میبرد.» رئیس سازمان انرژی اتمی هم تأكید كرد كه در صورت نقض برجام طرف مقابل از واکنش ایران حیرتزده خواهد شد.
در شرایطی كه سه هفته دیگر تا مهلت تعیین شده دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا برای رفع نواقص ادعایی توافق هستهای ایران و 1+5، باقی مانده است، مقامات تیم هستهای كشورمان میگویند كه همه تمهیدات لازم برای خروج احتمالی واشنگتن از برجام اندیشیده شده است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران كه به نیویورك سفر كرده است، جمعه شب در مصاحبه با شبكه خبری سیبیاسنیوز، بار دیگر درباره توافق هستهای ایران صحبت كرد. ظریف در این مصاحبه، با اشاره به خروج احتمالی امریکا از توافق هستهای گفت:«در صورتی که دونالد ترامپ، از توافق هستهای خارج شود ایران گزینههایی دارد که آنها را اجرا خواهد کرد». وزیر خارجه ایران گفت:«ما برخی گزینهها را برای خودمان گذاشتهایم و برای آن گزینهها آماده هستیم که از آن جمله میتوان به گزینههایی اشاره کرد که ازسرگیری فعالیتهای هستهای ما با سرعت بیشتر را شامل میشود». ظریف در پاسخ به سؤالی درباره اینکه ایران چه پاسخی به خروج از برجام خواهد داد، گفت:«گزینههای ما آماده اجرا هستند و ما هر موقع مناسب ببینیم تصمیم لازم را اتخاذ میکنیم». رئیس دستگاه دیپلماسی ایران اضافه کرد:«واضح است که سایر کشورهای دنیا نمیتوانند از ما بخواهند به صورت یکجانبه و یکسویه توافقی را اجرا کنیم که فسخ شده است». بر اساس مفاد برجام، در صورتی كه یكی از طرفین قرارداد برجام را نقض كند، طرف مقابل میتواند از آن خارج شود و برنامههای قبلی خود را از سر بگیرد و ایران نیز بارها هشدار داده است كه اگر طرف مقابل برجام را نقض كند، با سرعت روند برنامه هستهای خود را از سر خواهد گرفت. پیشتر سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفته بود كه در صورت خروج امریکا از برجام، ایران قادر است ظرف 48 ساعت برنامه هستهای را از سر بگیرد. محمدجواد ظریف در ادامه گفتوگوی خود با هشدار به طرف غربی برای نقض برجام گفت:«ما اولین کشوری نخواهیم بود که توافق هستهای را نقض میکنیم اما آنها باید بدانند که اگر آن را نقض کنند، پشیمان میشوند». وی همچنین اظهارات چند روز پیش مایک پمپئو، رئیس سازمان سیا درباره اینکه ایران در حال حرکت به سمت سلاح هستهای نبوده را اعتراف «دیرهنگام» وی به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران دانست. اظهارات ظریف درحالی است كه گفته میشود ترامپ 22 اردیبهشت ماه یعنی زمان پایان مهلت چهار ماهه برای رفع نواقص ادعایی برجام، از این توافق خارج میشود. جان بولتون، مشاور امنیت ملی كاخ سفید روز جمعه گفته بود كه به احتمال زیاد واشنگتن از برجام خارج میشود. ترامپ سه ماه پیش پس از تعلیق تحریمهای ایران به اروپاییها هشدار داد كه اگر نواقص برجام رفع نشود، لزومی ندارد واشنگتن در این توافق بماند. ترامپ همچنین مدعی شد كه نمیتواند پایبندی ایران به تعهدات برجام را تأیید كند؛ ادعایی كه از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی رد شده است و این سازمان در گزارشهای متعدد خود پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید كرده است. ترامپ بارها از برجام به عنوان بدترین توافق تاریخ یاد كرده و گفته است كه برجام یك طرفه بوده و منافع زیادی را برای ایران به همراه داشته و خواستههای واشنگتن را تأمین نكرده است. روسیه، چین و اروپا خواستار حفظ برجام هستند و ایران گفته است که برجام قابل مذاكره مجدد نیست، نه چیزی از آن كم و نه چیزی به آن اضافه میشود. توقف فعالیتهای موشکی ایران و امکان ازسرگیری مجدد فعالیتهای اتمی بعد از وقفه 10ساله، و نبود دسترسی نامحدود از تأسیسات هستهای ایران از جمله عواملی است که ترامپ با اعتراض به آنها قصد خروج از این توافق را دارد. ترامپ در حالی خواستار توقف برنامه موشكی ایران است كه مقامات كشورمان بارها گفتهاند كه برنامه موشكی به هیچ وجه قابل مذاكره نیست.
حیرتزده شدن غرب
رئیس سازمان انرژی اتمی هم نسبت به خروج واشنگتن از برجام هشدار داد و از آمادگی ایران برای مقابله با این اقدام خبر داد. علی اكبر صالحی با اشاره به برخی اظهارات مبنی بر خروج امریکا از برجام تأکید کرد:«هرگاه نظام تصمیمی بگیرد ما نیز مثل یک ارتش برای حرکت آمادهایم، اما امیدوارم طرف مقابل سر عقل بیاید و کاری نکند که هم خودش و دیگران را به دردسر بیندازد». صالحی با اینكه ایران از نظر فنی برای همه سناریوها آمادگی دارد، گفت:«بارها گفتهایم که امیدواریم هیچگاه این مسئله پیش نیاید و ضرورتی نباشد که بخواهیم چنین تصمیمات فنی را اتخاذ کنیم اما به گونهای آماده هستیم که طرف مقابل حیرتزده خواهد شد. انشاءالله هیچ وقت چنین موضوعی پیش نیاید». رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اظهارات اخیر خود مبنی بر اینکه چهارروزه غنیسازی 20 درصد را بازمیگردانیم، گفت:«این سخن مبالغه و یک شعار نیست. من هیچگاه حرفی را که به آن اعتماد نداشته باشم بر زبان نمیآورم چرا که در این موضوع هم اعتبار نظام و جمهوری اسلامی و هم اعتبار سازمان انرژی اتمی مطرح است. یک مورد را که قبلاً نیز گفتم و با بازتابهایی نیز مواجه بود، این بود که چهارروزه غنیسازی 20درصد را بازمیگردانیم». هرچند ایران بر اساس مفاد برجام، غنیسازی 20 درصدی را تعلیق كرده است اما به گفته مقامات تهران در صورت نقض برجام، ایران سریعتر از گذشته میتواند روند غنیسازی را بازگرداند. بهرغم تعهدات ایران در برجام، امریکا به تعهداتش عمل نكرده است و به جای رفع تحریمهای سابق، تحریمهای جدیدی را به بهانههای حقوق بشری و موشكی علیه ایران اعمال كرده است؛ اقدامی كه نقض فاحش برجام است.