كسري محمديان
در زمانهاي قديم آرايشگرها به خانه مشتريان خود ميآمدند و به سر و صورت خانمهاي خانه صفايي ميدادند. دخترهاي جوان هم قبل از ازدواج حق نداشتند دستي به سر و صورت خود ببرند. براي آقايان خانه هم وضع به همين منوال بود، كار اصلاح سر و صورت به روش سنتي انجام ميشد. كمكم با گذشت زمان آرايشگرها در آرايشگاههاي خود نشستند و مشتريان به سالنهاي زيبايي آنان مراجعه ميكردند اما همچنان ورود دختران جوان قبل از ازدواج به سالن زيبايي رسم نبود و در واقع اين را زشت ميدانستند. در زمانهاي قديم آرايش كردن و بزكدوزك به همان سرخاب و سفيداب منتهي ميشد و بس اما امروزه همه چيز فرق كرده است. حالا هم شرايط مشتريان فرق كرده و هم رفتار آرايشگران، حالا دختران جوان ديگر مانند مادربزرگهاي ما از سرخاب و سفيداب خود خجالت نميكشند و تا يك ساعت جلوي آيينه نايستند از خانه بيرون نميروند. حتي دختران جوان زير سن ديپلم به راحتي در آرايشگاهها تردد ميكنند و از اينكه دستي به سر و صورت خود ببرند نيز هيچ ترس و ابايي ندارند. آرايشگاههاي امروزه فقط كارهاي ساده كوتاهي مو و اصلاح صورت را انجام نميدهند. آرايشگاههاي امروزي هر كاري كه چهره مشتري را در جهت هرچه زيباتر شدن (و البته گاهي هم زشت شدن!) تغيير بدهد انجام ميدهند. نكته قابل توجه اين است كه اين آرايش كردن و كارهاي ديگري كه زماني فقط مختص خانمها بوده اكنون ديگر نيست. در بسياري از آرايشگاههاي مردانه هم انواع و اقسام كارهاي زيبايي انجام ميشود. يعني ديگر آرايشگاه رفتن مردان به يك كوتاهي موي سر و اصلاح صورت ختم نميشود و برخي از آنها آرايشهايي ميكنند كه ذاتاً زنانه است. وجه مشترك مردان و زنان معتاد به تغيير چهره اين است كه آنان از چهره طبيعي خود اصلاً رضايت ندارند حتي اگر هيچ عيب و نقصي نداشته باشد.
آرايشگاه پاتوقي براي تغيير كردن
با قدم زدن در خيابانهاي پرتردد شهر و ديدن چهرههاي متفاوت يا بعضاً عجيب و غريب زنان و مرداني كه گاهي از كنارمان رد ميشوند متوجه ميشويم كه آرايش كردن و تغيير چهره دادن فقط مختص خانمها نيست. حالا ديگر خدمات چه در آرايشگاههاي مردانه و چه در آرايشگاههاي زنانه متنوع شده است. ديگر فقط آرايشگاههاي زنانه مملو از جمعيت براي هرچه زيباتر شدن نيست. در جامعه امروزي آقايان براي تغيير دادن چهره خود دست خانمها را از پشت بستهاند. حالا ديگر آرايشگاه رفتن براي برخي مردان جوان جامعه، تنها به يك شامپو كردن و كوپ معمولي ختم نميشود، آنها در سالنهاي زيبايي، كار زيادي دارند، بايد به موهايشان برسند، رنگ كنند، كوتاه كنند، مش دربياورند، كف سر را طراحي كنند، ابرو درست كنند، ريش را فرم دهند، اپيلاسيون كنند و خلاصه كلي بايد تغيير كنند. اگر دختران گاهي زماني در خفا و به دور از چشم پدر و مادر زير ابرو برميداشتند و آرايش ميكردند، اكنون قبح اين كار حتي براي برخي پسران ريخته شده، نگرش آنها تغيير كرده و اينگونه آرايش را بهروز بودن تصور ميكنند.
در آرايشگاههاي امروزي چه زنانه و چه مردانه تنها كارهاي ساده آرايشگاههاي قديمي انجام نميشود بلكه همه كارهاي زيبايي كه يك فرد ميخواهد انجام دهد، در يك مركز زيبايي جمع شدهاند. تغيير دادن حالت ابرو، تاتو، رنگ مو، اپيلاسيون، كاشت ناخن و مژه، ليزر، پاكسازي پوست، تزريق ژل، بوتاكس و سولاريوم و... دليلي براي پاتوق شدن برخي آرايشگاههاي مردانه و زنانه شده است. البته ناگفته نماند اين برخي از اين آرايشگاهها پا در كفش پزشكان كردهاند و كارهايي كه بايد زير نظر پزشك متخصص انجام شود را براي راحتي و آسايش مشتريان خود انجام ميدهند! در حقيقت مديران اين مؤسسات زيبايي، وسوسه انجام كارهاي زيبايي را با روشهاي مختلف و متنوع به جان مشتريان خود مياندازند. البته صاحبان اين سالنها معتقدند خود مشتريها دوست دارند و مايلند در يك روز و در يك مكان تمام كارهاي زيبايي كه دوست دارند را انجام دهند. آنها ميگويند: «ما فقط شرايط و امكانات را براي آنها فراهم كردهايم»!
تغيير سبك پوشش و آرايش زنان و مردان، تغيير سبك زندگي
در دهههاي اخير جامعه دچار تحولاتي شده است. بخشي از اين تحولات به سبك پوشش و ظاهر افراد جامعه برميگردد. با تقليد كردن از مدهاي كشورهاي غربي كه هيچ سنخيتي با فرهنگ جامعه ما ندارد، ظاهر جامعه تغيير كرده است. سبك آرايش موها و صورت زنان و مردان به نوعي شده است كه نمونه آنها را در خيابانهاي اروپايي هم نميبينيد. وقتي در بعضي خيابانهاي سطح شهر قدم ميزنيم گويا وسط برنامه نمايش فشن فلان برند اروپايي در حال قدم زدن هستيم. زنان و مرداني با لبهاي ژل تزريق كرده و گونههاي پروتز شده، بدنهاي خالكوبي شده و موهاي رنگ شده مثل رنگهاي دم طوطي و پوششي كه ديگر پوشش و لباس نيست. لباسهاي پاره و شال و روسري كه اصلاً روي سر نيست و نمايش و سعي در خودنمايي هر چه بيشتر خود به ديگران را شاهد هستيم. ظاهر و پوشش بسياري از دختران و زنان جامعه امروزي همه شبيه هم شده است. گويا همه از يك روش براي آرايش خود استفاده ميكنند. اين قيافههاي تكراري را هم در تهران ميتوانيم ببينيم هم در شهرهاي ديگر، هم در سريالها و فيلمهاي ماهوارهاي، بنابراين ميتوانيم نتيجه بگيريم كه ماهواره عامل ترويج اين نوع سبك آرايش و پوشش در زنان و مردان جامعه است.
اين در حالي است كه در پازل سبك زندگي جامعه ايراني- اسلامي نقش زنان بسيار مهم و تعيينكننده است چراكه زنان نقش مهم و اثرگذاري در انتخاب سبك زندگي خانواده داشته و دارند. بحث پوشش و آرايش در اين ميان از وزن بالايي برخوردار است و بايد با حساسيت ويژهاي مورد توجه قرار گيرد. تغييرات به وجود آمده در سبك پوشش و آرايش زنان، موجب ايجاد تغييرات در بسياري از بخشهاي زندگي ايرانيان شده است. بسياري از زنان به دليل پايين بودن اعتماد به نفس، با آرايش بيش از حد و تقليد از سبك و پوشش غربي سعي در بالا بردن اعتماد به نفس خود دارند! با وقتگذراني در آرايشگاهها و پيروي از مدلهاي غربي و هر روز و هر لحظه فقط به ديزاين چهره خود حساس بودن، نبايد منتظر نتيجهاي غير از آنچه در جامعه شاهد آن هستيم، باشيم. در جامعه امروزي زنان و مردان براي جذب يكديگر سعي در تغيير چهره خود دارند، اما نميدانند براي اين جذب، بنيان خانواده خود را هدف قرار دادهاند. زماني كه مادر خانواده تمام وقت خود را در آرايشگاهها و مزونهاي لباس سپري ميكند قرار است فرزندش از چه كسي الگوي درست را آموزش ببيند؟ وقتي پدر خانواده بيشتر از هر چيز به ظاهر خود اهميت ميدهد قرار است فرزندش چه تربيت صحيحي داشته باشد. زنگ خطر فروپاشي بنيان خانواده زماني به صدا درميآيد كه زنان و مردان بيشتر از خانواده و فرزندان به ظاهر و آرايش خود اهميت بدهند.