سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، رشد حجم نقدینگی بدون پشتوانه یکی از معضلات اقتصاد ایران به شمار میآید و عدم کفایت لازم و کافی سرمایه و مدیریت و برنامه برای اصلاح و عبور از بانکداری بسیارسنتی به بانکداری الکترونیکی، ضرورت اصلاح نظام بانکی را برجسته کردهاست، زیرا بانکها با سرمایهای که شاید مجموعش به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هم نرسد، در حدود ۸۰ درصد نقدینگی کل بیش از ۲۴۴۰ هزار میلیارد را تحت عنوان انواع سپرده در اختیار دارند و ۹۰ درصد تأمین مالی نیز بر عهده این نهاد است، در عین حال مطالبات معوق بانکی به ویژه در بخش دولت و شرکتهای دولتی (که حجمش حداقل در حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است) و برخی از شرکتهای خصوصی به یک معضل جدی تبدیل شده و بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار باید فکر عاجلی برای اصلاح نظام بانکی ایران و در واقع نظام تأمین مالی اقتصاد ایران کنند.
رشد شدید حجم نقدینگی
در اثبات افزایش شدید حجم نقدینگی باید عنوان داشت که مرداد ماه سال ۹۷ وقتی عبدالناصر همتی سکاندار بانک مرکزی شد گویا نقدینگی در کانال ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان قرار داشت که در انتهای ۱۰ ماهه سال جاری به محدوده ۲۴۴۰ هزار میلیارد تومان جهش کردهاست، بدین ترتیب از زمان روی کار آمدن رئیس کل بانک مرکزی در حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی جهش داشته است که امکان دارد تا پایان سال این متغیر به محدوده ۲۵۵۰ هزار میلیارد تومان برسد.
متأسفانه، چون در حدود ۱۶۰۰ الی ۲۰۰۰ هزار میلیارد تومان از حجم نقدینگی کل کشور سپرده بانکی است و بانکها باید سالانه در حدود ۲۰ درصد سود به این منابع بدهند، خود این سود در حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان میشود که احتمال میرود بخشی از سود پرداختی بانکها از محل خلق نقدینگی بدون پشتوانه باشد که همین عامل به تورم و در حقیقت به کاهش ارزش پول ملی منتج میشود و بسیاری از مردم از این فرایند غلط بانکی متضرر میشوند هر چند که گفته میشود بانکها بزرگترین تأمین کننده مالی دولت و شرکتهای دولتی به شمار میروند و این بخش با عدم پرداخت مطالبات خود به نظام بانکی چالش زیادی برای بانکها و رشد حجم نقدینگی خلق کردهاست، اما هستند اشخاص غیردولتی که دستی در مطالبات معوق کلان بانکی دارند، در هر صورت نظام بانکی به عنوان اصلیترین بخش تأمین مالی اقتصاد، نیاز مبرم به اصلاحات دارد زیرا پیشبینی میشود با تبدیل بخشی از اصل و سود سپردههای بانکی به پول، بازارها با نوسان مواجه شوند و همین عامل ثروتهای افسانهای برای عدهای به همراه آورد.
هر چند در حدود یکسال میشود که نقدینگی از طریق بازار سرمایه تا حدودی مهار شدهاست، اما بخشی از بازار سرمایه امروز حبابی معرفی میشود، از اینرو برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند پرداخت سودهای کلان علیالحساب تضمینشده به سپردههای کلان امروز قلههای ثروت و داراییهای عظیمی را در کشور بهوجود آوردهاست که کنترل این ثروتها به این سادگیها نیست و چوب خط بازار سهام برای کنترل نقدینگی تاحدودی پر شدهاست و باید با ابزارهای مالیاتی بازیگوشیها و شیطنت ثروت را کنترل کند، در غیر این صورت نوسانها در بازارهای مختلف همچنان ادامه خواهد داشت.
نظام جامع اطلاعات اقتصادی اشخاص برای توزیع ثروت و مالیاتگیری کجاست؟
بیتوجهی نسبت به راهاندازی یک نظام یکپارچه جامع الکترونیکی از اطلاعات اقتصادی کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران و تصویب صحیح قانون مالیات بر مجموع دارایی و درآمد و عایدی سرمایه کار را به جایی رساندهاست که رئیسجمهور به صراحت عنوان میدارد ۶۰ میلیون نفر از مردم نیازمند حمایت مالی دولت هستند در همین حال میبینیم که هزینه و درآمد دهک دهم (ثروتمندترین دهک) فاصله بسیار معنیداری با سایر دهکها در کشور دارد، تکرر این فاصله در سالهای مکرر خبر از شکلگیری دارایی عظیمی در این دهک میدهد و جالبتر آنکه برخی از ایرانیان خارجنشین نیز همچنان دارایی و درآمد خود را در اقتصاد ایران دارند.
صورتمسئله فوق نشان میدهد نیاز مبرم اقتصاد ایران، مهار ثروت و داراییهای مازاد اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق مالیات و بازتوزیع ثروت در جامعه است، پیش از این نیز پیشبینی شدهبود که به دلیل انباشت ثروت در اختیار برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی، بخشی از توان مدیریتی کشور باید صرف خنثیسازی شیطنتهای ثروت در میانه مرثیه فقر شود.
کشورهای دیگر با راهاندازی پایگاه اطلاعات اقتصادی دقیق اشخاص حقیقی و حقوقی و وضع مالیات بر مجموع دارایی و درآمد و مالیات بر عایدی سرمایه راه دیگری جز کار، تولید و خدمات برای کسب درآمد باقی نگذاشتهاند، اما در اقتصاد ایران در اثر عقبماندگی نظام اطلاعات اقتصادی و مالیاتی شاهد جولان برخی از ثروتمندان در بخش اقتصاد برای شکار سود هستیم در همین راستا رئیس کل بانک مرکزی گفت: ۵۰ درصد توان ما صرف خنثیکردن توطئه رانتخواران میشود.
با فرصتطلبان درگیریم
عبدالناصر همتی افزود: متأسفانه در جنگ و فشار اقتصادی و تحریمهای همهجانبه دشمنان خارجی، ما درگیر عدهای فرصت طلب و رانتخوار هستیم که سعی بر ایجاد التهاب در جو روانی جامعه دارند.
وی افزود: پر واضح است سرچشمه این حرکات منفی خارج از ایران است که اجازه نمیدهند تعادل در سیستم اقتصادی ایجاد شود.
با شفافسازی جلوی پولشویی و ثروتاندوزی فرصتطلبان را میگیریم
همتی از تلاش بانک مرکزی در مقابله با پولشویی و اختلاسهای داخلی خبر داد و افزود: با اقدامات مناسب و شفافسازی سعی میشود از رانت و پولشویی و ثروتاندوزی فرصت طلبان جلوگیری و آسایش و رفاه را برای مردم فراهم کنیم.
رئیس بانک مرکزی گفت: ما با آگاهی از فشارهای اقتصادی مردم طی تلاشهای شبانهروزی سعی داریم اقتصاد را به سوی بهبود و کاهش وابستگی به نفت پیش ببریم.
در ادامه باید گفت در دوره رئیس کل جدید بانک مرکزی نقدینگی کل با جهش حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومانی به مرز ۲۴۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده و از خرداد سال جاری آمارهای اقتصادی در خروجی بانک مرکزی قرار نگرفتهاست تا بدانیم بدهیهای دولت و شرکتهای دولتی به نظام بانکی چقدر است و سهم پول و شبهپول از حجم نقدینگی کل چه میزان میباشد و بانکهای دولتی و خصوصی چقدر به نظام بانکی بدهکارند و حساب سرمایه این بانکها با پرداخت این حجم سودهای کلان به سپرده چقدر است.