سرویس سیاسی جوان آنلاین: نزدیک سه سال از امضای برجام میان ایران و ۱+۵ میگذرد و طرف ایرانی کماکان نسبت به اجرای مفاد این توافقنامه بینالمللی توسط کشورهای غربی معترض است و در نخستین واکنش خود نسبت به روند مذکور طی امروز یا فردا قرار است «اقدام متقابلی» را در دستور کار قرار دهد.
طی ۴۸ ساعت گذشته بسیاری از رسانهها و شخصیتهای سیاسی نسبت به محتوای بسته جدید طرف ایرانی به گمانهزنیهای مختلف پرداخته و جزئیات طرح پلکانی مورد اشاره را از افزایش سطح غنیسازی تا به کارگیری سانتریفیوژهای جدید اظهار کردهاند.
آنچه در این میان مهم مینماید این مسئله است که تمام گروههای سیاسی و اقشار مختلف جامعه باید از تصمیم جدید دولت درباره اروپا- امریکا حمایت کرده و به واسطه آن زمینه همگرایی ملی گستردهتر را فراهم کنند. اینکه دولت بعد از سه سال بدعهدی طرفهای اروپایی و امریکایی و نقض مکرر متن توافقنامه برجام تصمیم به اتخاذ برخی اقدامات جدید کرده را باید به فال نیک گرفت و از آن حمایت همهجانبه کرد، به امید آنکه تصمیمات جدید دارای مؤلفهای به نام جامعیت، قاطعیت و دارای استمرار باشد.
به هر روی تصمیم جدید دولت با واکنش افراد و جریانات مختلف سیاسی همراه بوده است و عموم آنها با توجه به رویه ضدایرانی طرفهای غربی در دوران پسابرجام، اقدام احتمالی را مثبت و دارای اثر ارزیابی کردهاند و خواهان برخورد قاطع دولت و دستگاه دیپلماسی با طرف غربی شدهاند.
جلسه مجلس
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر در همین باره به مهر گفت که مجلس شورای اسلامی روز گذشته جلسه غیرعلنی را با همین محوریت برگزار کرده است. وی ادامه میدهد: جلسه غیرعلنی در مورد «برجام» و خلف وعده اروپا و خروج امریکا از برجام است. لاریجانی هم توضیحاتی درباره تصمیم اخیر رئیسجمهور مبنی بر کاهش سطح اجرای برجام ارائه میکند.
ضرورت خروج مرحلهای از برجام
فواد ایزدی کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با مهر در پاسخ به این سؤال که آیا ایران نباید در واکنش به خروج امریکا از برجام و عدم اقدام جدی از سوی اروپا در قالب برجام، از تعهدات خود بکاهد؟ اظهار داشت: در چند سال گذشته یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه هستیم این است که طرف مقابل حرف مقامات ما را جدی نمیگیرد که ما نیاز به اصلاح این موضوع داریم.
وی با بیان اینکه تا زمانی که طرف مقابل با وارد کردن فشار به ایران متحمل هیچ هزینهای نشود، طبعاً افزایش فشارها را در دستور کار قرار میدهد، گفت: ما با انجام اقداماتی باید نشان دهیم که نوع رفتار طرف مقابل برای آنها هزینه دارد تا از فشارها کاسته شود ولی تاکنون طرف مقابل از رفتار ما چنین برداشتی ندارد و هر روز در پی افزایش فشار بر ایران است. ایزدی افزود: در خصوص بحث برجام، به نظر من ایران باید چهار اقدام را انجام دهد. گام اول افزایش فعالیتهایی است که نقض برجام نیست ولی برای طرف مقابل پیام دارد که نمونه این مورد را میتوان فعال کردن سایت هستهای شیراز عنوان کرد، گام دوم خروج محدود از برجام است که این به معنای انجام و عدم انجام برخی تعهدات برجامی است، اقدام سوم ما خروج کامل از برجام و گام آخر هم میتواند خروج ایران از NPT باشد.
کارشناس مسائل بینالملل بیان کرد: همه این اقدامات پیامهای خاص خود را برای طرفهای مقابل ما دارد. ایران باید از سال گذشته این اقدامات را انجام میداد ولی متأسفانه دولت در انجام این کارها خیلی جدی نبود.
وی با بیان اینکه نکتهای که هست اینکه طرف مقابل باید به این باور برسد که ایران این اقدامات را انجام میدهد، گفت: در واقع دلیل آنکه اروپاییها در انجام تعهدات خود تعلل کردند این بود که احساس میکردند ایران در برجام خواهد ماند، یعنی در ذهن اروپاییها اینطور بود که چه فشاری اعمال بشود چه نشود، چه اروپا تعهداتش را انجام بدهد یا ندهد، چه امریکا در برجام بماند یا نماند، تحت همه این شرایط ایران در برجام خواهد ماند.
ایزدی تصریح کرد: ما نیاز داریم که این نگاه را در طرف مقابل اصلاح کنیم.
اینکه برخی در واشنگتن اینطور فکر میکنند که اگر به ایران تعرض نظامی شود ما پاسخی نخواهیم داد، اینکه آنها احساس میکنند ایران منتظر روی کار آمدن دموکراتها در کاخ سفید در انتخابات ۲۰۲۰ است و موارد دیگری از این دست را باید اصلاح کنیم.
این کارشناس مسائل بینالملل در پایان خاطرنشان کرد: یکی از دلایلی که باعث شده امروز در این وضعیت قرار داشته باشیم، برآورد طرف مقابل از دولت فعلی است، بنابراین محاسبات طرف مقابل را باید اصلاح کنیم تا روند فشار کمتر یا به طور کامل متوقف شود. اگر اینطور نشد و طرف مقابل هزینهای را پرداخت نکرد، افزایش روند فشارها بر ایران قابل پیشبینی است.
باید در اجرای «برجام» تجدید نظر کنیم
همچنین حجت الاسلام مجتبی ذوالنور رئیس کمیته هستهای مجلس شورای اسلامی، در خصوص تصمیم دولت مبنی بر کاهش سطح اجرای تعهدات برجام، گفت: برجامی باقی نمانده است که سطح اجرای آن کاهش یابد.
وی تصریح کرد: چیزی از برجام باقی نمانده است. بارها قبل از خروج امریکا از برجام، برجام توسط امریکا نقض شد، با خروج امریکاییها دیگر چیزی از برجام باقی نمانده است که بخواهد نقض شود.
نماینده مردم قم در مجلس تصریح کرد: در حال حاضر نیز تهدیدات متعدد و مخالف با برجام توسط امریکا بر کشور ما تحمیل شده است، از جمله تحریمهای هستهای که این اقدامات کاملاً برخلاف تعهدات برجام است.
ذوالنور اظهار داشت: اروپاییها هم هیچ کدام به وظایف و تعهدات خود عمل نکردند، به همین جهت عقل اقتضا میکند که جمهوری اسلامی در چارچوب منافع خود در مورد اجرای برجام تجدیدنظر کند.
وی گفت: در صورتی که پس از خروج از برجام، باز هم امریکا مشکلاتی را برای ایران ایجاد کند باید خروج از NPT هم در دستور کار شورای عالی امنیت ملی قرار گیرد. جمهوری اسلامی در قبال اجرای برجام و NPT هزینه میدهد، ولی سودی عایدش نمیشود، لذا اجرای این دو تعهد به نفع ایران نیست. هفته آینده موضوع برجام و مقابله با تحریمهای جدید امریکا و خروج از NPT در کمیسیون امنیت ملی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
شورای عالی امنیت ملی در روند اجرای برجام تجدیدنظر کند
علاءالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیتملی و سیاستخارجی مجلس شورای اسلامی نیز درباره تصمیم دولت مبنی بر کاهش سطح اجرای تعهدات برجام، گفت: دولت و مشخصاً شورای عالی امنیت ملی باید تجدید نظر جدی در روند اجرای برجام از سوی کشورمان اتخاذ کند.
نماینده مردم بروجرد در مجلس با تأکید براینکه ایران نیز باید بخشی از تعهداتی را که در برجام پذیرفته کاهش دهد، اضافه کرد: مجلس بر این موضوع پافشاری دارد که دولت با سیاست جدید در مقابل بدعهدیهای امریکا و اروپاییها در روند اجرای برجام برخورد داشته باشد. دولت و شورای عالی امنیتملی باید قوانینی را که مجلس درباره روند اجرای برجام تصویب کرده اجرا کند و در مقابل بدعهدیها طرفهای مقابل واکنش جدی نشان بدهد.
پافشاری جماعتی روی گزاره مذاکره!
متفقالقول بودن بسیاری از شخصیتها و گروههای سیاسی و اعلام حمایت از تصمیم احتمالی دولت در واکنش به نقض مکرر برجام توسط اروپا و امریکا در شرایطی است که همچنان برخی از رسانههای وابسته به یک گروه نشانهدار سیاسی خواهان مدارای ایران با طرف غربی و پذیرش شروط امریکا برای مذاکره هستند، به عنوان نمونه روز گذشته روزنامه آرمان در سرمقاله خود با تأکید بر اینکه «برای خروج از بحران باید پیش شرطهای امریکا برای مذاکره را بپذیریم!» مینویسد: «تصمیمگیران میبایستی بیندیشند که آیا میخواهند در ارتباط با مسئله ایالات متحده امریکا به ادامه بحران کنونی استمرار بخشند یا اینکه با اراده جدی به سمت فضای جدی مثبت به منظور حل این بحران حرکت کنند.
شواهد و قرائن طی ماههای گذشته نشان داده است که تهران به دنبال حل و فصل مسئله بوده و این گزینه را با سفر دکتر ظریف به امریکا دنبال کرد، اما پاسخی که از آنجا گرفته شد با توجه به نشانگان موجود پاسخ مثبتی نبود و اکنون وضعیتی که شاهد تحریمهای فشردهتری هستیم که طی روزهای گذشته از سوی واشنگتن علیه تهران وضع شد، نشان دهنده آن است که امریکا عزم جدی دارد تا ایران را در وضعیتی قرار دهد که یا در تقابل با ایالات متحده قرار گیرد یا اینکه پیش شرطهای ورود به مذاکره در ایران پذیرفته شود.»