
نتایج جنگها که مشخص میشوند بالطبع مواضع بازیگران تغییر پیدا میکند. حالا با پیروزی مقاومت در جنگ چندجانبه سوریه رجب طیب اردوغان میگوید احتمال تماس با اسد در آینده وجود دارد، این در حالی است که اردوغان در طول شش سال گذشته همواره میگفت «اسد باید برود.»
به گزارش «جوان»، رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه درباره احتمال گفتوگو با دولت اسد گفت: «همه چیز به شرایط بستگی دارد برای همین به هیچ وجه جایز نیست که درباره این مسئله به شکل قطعی صحبت یا آن را رد کنیم. درها در سیاست تا آخرین لحظه همواره باز است.» وی تأکید کرد که کشورش تا به این لحظه هیچ تماسی با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه حتی از طریق میانجیها نداشته است. این مواضع اردوغان یک روز پس از نشست سهجانبه ایران، روسیه و ترکیه درباره سوریه مطرح شده است. اردوغان در حالی درباره احتمال گفت وگو با اسد حرف زده که در طول شش سال گذشته همواره بر رفتن بشار اسد تأکید و کمکهای زیادی به گروههای تروریستی کرده بود. اما حالا که این سیاستها با پیروزیهای مقاومت به دربسته خورده است رئیسجمهور ترکیه نیز مجبور است مواضع خود را تغییر دهد. ناظران معتقدند اولویت اصلی آنکارا در حال حاضر مقابله با کردها در شمال سوریه است مسئلهای که باعث نزدیکی ترکیه به ایران و روسیه دو متحد کلیدی دمشق شده است. اردوغان در ادامه افزود: «ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه میزان حساس بودن موضوع کردهای سوریه برای ترکیه را درک میکند.»
کردهای سوری در قالب «یگانهای مدافع خلق» یا «نیروهای دموکراتیک سوریه» در طول یک سال گذشته روابط خود را با امریکا نزدیک کرده و علناً تبدیل به نیروهای زمینی واشنگتن در بخشهای از سوریه شدهاند. حمایت امریکا از کردها باعث شد آنکارا بیش از پیش به روسیه نزدیک شود و تنش بین ترکیه و امریکا افزایش یابد. در همین راستا، اردوغان مجدداً از امریکا به خاطر افزایش حضور نظامیاش در سوریه انتقاد و تأکید کرد: «واشنگتن نیروهای کرد را مجهز و از آنها حمایت میکند. برنامه آنها چیست؟ میخواهند چه کنند؟ بگذارید ببینیم چه میکنند. من درباره این مسئله در آینده نزدیک با دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا گفتوگو خواهم کرد.»
ناظران معتقدند محافل تصمیمگیری هنوز به نتیجه نهایی درباره ادامه حضور خود نرسیدهاند اما به نظر میرسد واشنگتن تصمیم ندارد به این زودی خاک سوریه را ترک کند.
روزنامه واشنگتنپست گزارش کرد که امریکا درصدد است حضور نظامی خود را در شمال سوریه با هدف اعمال فشار به دولت دمشق حفظ کند و به نوعی به دنبال مهار نفوذ ایران در این کشور است. این گزارش اینگونه ادامه داد که خروج ناگهانی امریکا از سوریه میتواند موجب شود که اسد تمام قلمرو سوریه را در اختیار بگیرد و حیات سیاسی وی تضمین شود. بنابر نوشته واشنگتنپست، خروج نیروهای امریکایی یک پیروزی برای ایران و شکستی برای ایالات متحده محسوب میشود. مقامات امریکایی میگویند که برای جلوگیری از چنین برآیندی، قصد دارند که حضور ارتش امریکا در شمال سوریه را حفظ کنند و دولتی محلی در این منطقه امور شهرها را در اختیار داشته باشد. با وجود این بعضی ناظران معتقدند امریکاییها به شدت نگران افزایش هزینههای خود در سوریه هستند بهویژه که از طرف دمشق و متحدانش یک نیروی اشغالگر محسوب خواهند شد. در همین حال، ماریا زاخاروا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد عدم عقبنشینی نیروهای امریکا از سوریه پس از نابودی داعش، سؤالهایی را پیرامون اهداف حقیقی امریکا برمیانگیزد. وی افزود: امریکا و ائتلاف نه تنها بدون اجازه یا دعوتی از سوی دمشق بلکه با نقض اراده دولت قانونی این کشور در سوریه حضور دارند و در واقع اقدامات آنها چیزی شبیه به اشغالگری است.
تعیین نمایندگان مخالف برای ژنو
معارضان سوری پس از یک نشست دو روزه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی اعلام کردند که به طور مشترک هیئتی را برای گفتوگو با نمایندگان حکومت سوریه به مذاکرات ژنو اعزام خواهند کرد. این مذاکرات هفته آینده به سرپرستی سازمان ملل برگزار خواهد شد. به گزارش بیبیسی، نشست ریاض روز سهشنبه با سخنان عادل الجبیر، وزیر خارجه سعودی آغاز به کار کرد. وی در این سخنان به تمامی گروههای مخالف حکومت سوریه توصیه کرد تا بکوشند به وحدت نظر در مورد آینده کشورشان دست یابند.
استفان دو میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه که در این نشست شرکت داشت در یک مصاحبه با رسانههای خبری، ضمن استقبال از «حضور طیف وسیعی» از گروههای مخالف در این نشست، گفت که مذاکرات در «فضایی بسیار پیچیده» جریان دارد اما تأکید کرد که لازم است «آینده سوریه» از طریق مشارکت و گفتوگوی گروههای مختلف سوری تعیین شود. آقای دو میستورا افزود که اولین جلسه دور جدید مذاکرات ژنو روز سهشنبه آینده و دور دوم در ماه میلادی آینده برگزار خواهد شد. در نشست ریاض حدود ۱۴۰ تن از اعضای رهبری گروههای مخالف شرکت داشتند و گفته میشود که شمار اعضای هیئت اعزامی نیز به ۵۰ نفر میرسد. با اعلام توافق بر سر اعضای این هیئت، انتظار میرود در روز جمعه، مذاکرات جهت دستیابی به برنامهای مشترک برای طرح در نشست ژنو ادامه یابد. مهمترین موضوع بیانیه پایانی، تأکید دگرباره بر کنارهگیری اسد از قدرت است. شرکتکنندگان در نشست ریاض نهتنها بر پایبندی به مضمون توافق شده نشست «ریاض ۱» تأکید کردند، بلکه فراتر از آن خواستار کنارهگیری اسد حتی پیش از تشکیل دولت گذار شدند. ناظران این خواسته مخالفان را غیرواقعبینانه میخوانند که با شرایط و واقعیتهای میدانی و سیاسی منطبق نیست.