زنگ كم‌ابي در اكثر مناطق كشور به صدا درآمده اما در مناطق حاصلخيز شمال كه زمين‌هاي كشاورزي و منابع غني دارد؛ كمي اين مسئله نگران كننده‌تر است. مازندران از جمله استان‌هايي است كه با وجود بارش‌هاي جوي، هر سال زمين‌هاي كشاورزي اين منطقه تشنه‌تر از قبل مي‌شود. بارش‌ها به جاي اينكه زمين ها را سيراب كند به سمت دريا رفته و تبخير مي‌شود و به گفته كارشناسان اين استان نيز تا 15 سال آينده به سرنوشت استانهاي کويري مبتلا مي‌شود.مدير دفتر توسعه منابع آب شرکت آب منطقه اي مازندران با اشاره به خشکسالي و کم‌آبي در اين استان گفت: در شرايط نرمال نياز آبي استان حدود 5/3 ميليارد مترمکعب است که 67 درصد اين نياز از آب‌هاي سطحي و 33 درصد ديگر از منابع آب زيرزميني تأمين مي‌شود و با اجراي برنامه سازه‌اي و غيرسازه (فرهنگي) منابع آب استان حفاظت کمي و کيفي شده و نيازهاي آبي استان بر‌طرف شود. سيد جمال موسوي افزود: در سال‌هاي اخير به دليل افزايش جمعيت ساکن و توريست اين تقاضا در استان افزايش يافته از طرفي تغيير اقليم و گرم شدن زمين نيز در اين استان به وضوح احساس مي‌شود و کاهش 47 درصدي رواناب رودخانه‌ها و کاهش حدود 90 ميليون مترمکعبي ذخيره آب در سدها و آب‌بندان‌ها‌ي استان تاييد كننده اين موضوع است.كشت برنج در اين استان حرف اول را مي‌زند و به گفته حیدرپور،رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران برنج از جمله محصولات آب‌بر زیاد است که نگاه وزارتخانه بر این است با شرایط کنونی به کشت برنج در سایر استان‌هاپرداخته نشود چراکه غالب کشت استان‌های شمالی برنج است و با شرایط کنونی و محدودیت منابع آب و خاک کشت برنج در مناطقی به غیر از استان‌های شمالی صلاح نیست و سعی مي‌كنيم، زمین‌های برنج کاری که از زمین های درجه یک کشور هستند را حفظ کنیم و از تغییر کاربری این زمین‌ها جلوگیری شود.
خطر در كمين كشاورزي فارس
استان فارس یکی از قطب‌های اصلی تولید محصولات کشاورزی كشور است كه به دليل استفاده از روش‌های کشت سنتی منابع آبی فارس به هدر مي‌رود. سياست مسئولان در اين استان توسعه كشت گلخانه‌اي است تا همچنان كشاورزي در اين منطقه رونق داشته باشد. محمد مهدي قاسمي، رییس سازمان جهادکشاورزی استان فارس اعلام كرد: با وجود مشكلات كم‌آبي در اين استان، كشاورزي سنتي همچنان متداول است، در کشاورزی سنتی آب در دسترس این بخش با کمترین بازده به محصول تبدیل شده و این باعث می‌شود هر ساله کشاورزانی که زمین و آب کمتری در دسترس دارند، این کار را رها کنند و سراغ مشاغل کاذب بروند و یا زمینشان را تغییر کاربری دهند، در حالی که راه حل این مشکل برای سودآوری مناسب کشاورزان کم زمین و همچنین افزایش محصولات کشاورزی با کیفیت بالا، توجه به کشت گلخانه‌ای است.طبق گفته نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی سطوح گلخانه‌ای موجود در این استان بسیار ناچیز است و با وجود اینکه فارس قطب تولید محصولات کشاورزی است اما آن رقم بسیار کم است.جعفر قادری افزود: بیشترین آب مورد نیاز کشاورزی در استان فارس از آبهای زیرزمینی به دست می‌آید، این مسئله جای سوال دارد که چرا در استانی که آب عامل محدود کننده رشد کمی کشاورزی به شمار می‌رود آمار تعداد گلخانه‌ها و سطح زیر کشت محصولات گلخانه‌ای پایین‌تر از سهم آن در تولید محصولات کشاورزی و حتی پایین‌تر از سهم جمعیتی است.وي اعلام كرد: استان فارس برای استفاده موثر‌تر از آب و افزایش بازده محصول در واحد سطح و نیز افزایش بازده به ازای هر مترمکعب آب مصرفی باید به‌سمت کشت محصولات گلخانه‌ای حرکت کند، در اين زمينه وضعيت برخی استان‌ها مانند سیستان و بلوچستان نسبت به فارس مناسبتراست.
تغيير الگوي كشت در خراسان‌جنوبي و يزد
خراسان جنوبی يكي از استانهاي بحراني در زمينه بی آبی است كه ۹۰درصد آب استان در بخش کشاورزی با بهره‌وری پایین مصرف می‌شود و تنها راه نجات کشاورزی استان تغییر الگوی کشت است.
به گفته كارشناسان ترویج محصولات زودرس با طول دوره رشد کوتاه نظیر ارزن بجای محصولات آب بر تغییر در فصل کشت از بهاره به سمت پاییزه در محصولات در جهت صرفه‌جویی در مصرف آب مي‌تواند در اين مورد كمك كند.رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در اين مورد گفت: اصلاح و تغییر الگوی کشت می‌تواند بین ۳۰ تا ۵۰ درصد در مصرف آب آبیاری صرفه‌جویی كند بدون آنکه تغییری در میزان تولید نهایی حاصل شود.ولی پورمطلق اعلام كرد: در این راستا نیاز به برنامه‌های بلندمدت است که بتوان ضمن تغییر الگوی کشت و معرفی ارقام پر محصول و مقاوم به خشکی و کمبود آب الگوی صحیح مصرف آب در بخش کشاورزی نهادینه شود.وی درباره جایگاه استان در اجرای طرح تغییر الگویی کشت در مقایسه با سایر استان افزود: توجه به فعالیت های صورت گرفته و اقدامات انجام‌شده استان خراسان جنوبی از جایگاه مناسبی در بین سایر استان‌های کشور برخوردار است.
در استان يزد نيز کشاورزی به واقع به حاشیه رفته و خشکسالی، آبیاری نادرست و سنتی، کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی و ... باعث ركود شده است. اصلاح الگوی کشت، مهم‌ترین روش برای کاهش مصرف آب کشاورزی و توسعه بخش کشاورزی است كه به گفته كارشناسان كشاورزي اين استان جلوگیری از کشت محصولات نیازمند آب زیاد و اختصاص آب کشاورزی برای محصولات کم‌آبخواه و پردرآمد از جمله کشت‌های گلخانه‌ای و محصولات باغی باید در دستور كار قرار گيرد.
