پرويز شيخ طادي از جمله معدود فيلمسازاني است كه در بين آثارش ميتوان فيلمهايي را با مباحث و چشمانداز استراتژيك و راهبردي احصا كرد. فيلمهايي نظير «شكارچي شنبه» و «روزهاي زندگي» جزو مشهورترين آثار اين فيلمساز قلمداد ميشوند. چند وقتي است كه خبر ساخت دو مجموعه متفاوت توسط شيخ طادي به گوش ميرسد كه يكي در قالب مستند و ديگري داستاني است. مجموعه مستند مربوط به سير زندگي رهبر معظم انقلاب از تولد تاكنون است و اثر داستانياش هم درباره خاستگاههاي فكري و تشكيلاتي گروههاي سلفي و تكفيري است. براي گرفتن اطلاعات بيشتر راجع به اين دو اثر مهم، سرنوشت آنها را از زبان خودش پيگيري كرديم.
ساخت مستند زندگي رهبري
شيخ طادي درباره چگونگي توليد اثر مستندش به خبرنگار «جوان» ميگويد: يك كار مستند با نام اوليه «زندگي دومين رهبر جمهوري اسلامي ايران» قرار است در رابطه با سير زندگي مقام معظم رهبري توليد كنيم كه مشمول بازه زماني از روزهاي نزديك به متولد شدن ايشان تا ايام كنوني و حال حاضر ميشود. در اين مستند قرار است به ابعاد مختلف زندگي ايشان در عرصههايي مثل سياسي، اجتماعي، فرهنگي، مبارزاتي و. . . كه تقريباً به نوعي شامل همه ابعاد است با رويكرد عبرت تاريخي پرداخته شود. به واقع ما تلاش داريم كه اين اثر به عنواني مستندي باشد كه همه آحاد و اقشار جامعه بالاخص جوانان عزيز بتوانند به آن مراجعه و روند اتفاقات و زندگي رهبر معظم انقلاب را در آن ملاحظه كنند. به كلام ديگر من اميدوارم كه اين مجموعه مستند به مانند يك مرجع مستدل و مستند شكل بگيرد به گونهاي كه بينندگان با نحوه، نقش، ابعاد و اقدامات مختلف ايشان در كسوت رهبري و زعامت آشنايي مطلوب و خوبي پيدا كنند. تقريباً حدود دو سال كار تحقيقاتي و پژوهشي براي نگارش و تهيه اين مستند زمان صرف شده است كه در اين مسير اكثر منابع موجود و قابل دسترس را واكاوي و جستوجو كردهام.
اين كارگردان سينما در پاسخ به چرايي اتخاذ تصميم براي ساخت اين اثر به شكل مستند اظهار ميدارد: با توجه به اينكه ايشان در طول مسير زندگيشان بحرانهاي مختلف داخلي و خارجي را پشت سرگذاشتهاند كه در اين رابطه هم پيشگيري، پيشبيني و توصيههاي ايشان راهگشا و راهبردي بوده است. از طرفي هم نياز به انجام يك قياس سياسي و اجتماعي بين حكومت و جامعهاي كه داراي رهبري ديني و ولايي است كه همزمان از چندين مزيت متنوع من جمله ولايتمداري برخوردار است با ديگر جوامع و حكومتهاي داراي مدعا وجود داشت. اين مسئله يكي از بخشهاي مهم اين مستند را تشكيل ميدهد. آثار مستند به نوعي يك مرجع و مأخذ محسوب ميشوند و در آينده اين مستند انشاءالله يك مرجع و منبع تاريخي ميشود. مطمئناً براي كساني كه مايلند اين مقاطع(از دوران تولد تا حال حاضر به خصوص دوران 30 ساله بعد از پيروزي انقلاب اسلامي) را از نگاه و اقدامات رهبري پيگيري، تحليل و بررسي كنند، اين مستند به عنوان مرجع و منبعي موثق و مستدل مورد استفاده و استناد قرار خواهد گرفت. لذا صرف ساخت يك اثر داستاني آن سطح و جايگاهي كه يك اثر مستند براي مورد بررسي قرار دادن اتفاقات ريز و درشت دارد را قطعاً نخواهد داشت. ضمن اينكه از طرفي هم با توجه به حجم و وسعت كار (در حوزههاي مختلف) به صلاح نبود كه چنين حركتي در قالب يك اثر داستاني توليد بشود و ساخت مستند بهترين تصميم و روش است.
با توجه به اينكه شكل كار قرار است به صورت مستند توليد شود، موضوع دسترسي به عكس، فيلم، مصاحبه و اسناد و... مربوط به سالهاي ابتدايي زندگي ايشان مبحث خيلي مهم و راهبردي است كه حتماً تيم سازنده را با موانع و مشكلاتي مواجه ميكند. شيخ طادي درباره منابع و مآخذي كه براي مرتفع كردن اين معضل و مشكل تدارك ديده است، ميگويد: ما براي اين كار منابع متنوعي را كه در بايگاني و آرشيو مراكز مختلفي وجود دارند، مورد استفاده و بهرهبرداري قرار ميدهيم ضمن اينكه لاجرم لازم است كه بخشهايي را نيز فيلمبرداري كنيم. هر چند اين كار ممكن است قدري صعب و مشكل باشد اما با توجه به تنوع منابع گمان نميكنم كه با كمبود يا نقصاني مواجه شويم. درباره منابع مرتبط با دوران قبل از انقلاب و به خصوص كودكي و نوجواني ايشان بايد عرض كنم كه برخي از بخشهاي مختلف اين منابع در دفتر و بيت ايشان موجود است. بخشهاي ديگري نيز نزد شخصيتهاي اليت و تأثيرگذار آن دوران كه با ايشان حشر و نشر يا ارتباط داشتهاند به صورت عكس، فيلم، خاطره و... وجود دارند. منابع و مدارك مربوط به ايام ابتدايي انقلاب تاكنون كه به نوعي قسمت اصلي و مهمتر اين مستند محسوب ميشود هم به طور كامل و مطلوب قابلدسترسي و استفاده هستند. ما براي بخشهاي تحليلي و همچنين قسمتهاي مربوط به بازگو كردن خاطرات، افراد و شخصيتهاي متعددي را در نظر گرفته و انتخاب كردهايم. تعداد زيادي از اين افراد جزو شخصيتهاي مطرح و شاخص در داخل كشور هستند و تعداد ديگري از اين افراد نيز در خارج از كشور حضور دارند كه در ليست افراد منتخب براي توليد اين مستند قرار دارند.
قطعاً با رهبري مصاحبه ميكنيم
كارگردان «روزهاي زندگي» با تأكيد بر اينكه ما فعلا و در حال حاضر به غير از اقدامات تحقيقاتي كه انجام داده و ميدهيم، در حال مذاكره با افراد مصاحبه شونده و منتخب مورد نظرمان هستيم تا زمينه و شرايط براي برداشتن گامهاي بعدي هموار شود، ميافزايد: قطعاً با خود ايشان هم گفت و گو خواهيم كرد و اين اقدام به نوعي اولين مصاحبه مقام معظم رهبري با يك فيلمساز و براي ساخت مستندي درباره زندگي ايشان خواهد بود. مهمترين و اصليترين بخش اين مجموعه مستند مربوط به دوران 30 ساله اخير بعد از انقلاب و حوادث و ماجراهاي به وقوع پيوسته در آن است. با توجه به جميع جهات و طبق برنامهريزي اوليه به نظر ميرسد توليد اين مستند حدود يك سال تا يك سال و نيم به طول بينجامد. در واقع هر زمان كه ما با سازمان صدا و سيما (رسانه ملي) و دفتر نشر آثار مقام معظم رهبري به توافق برسيم، فرآيند توليد و ساخت آن را آغاز ميكنيم.
شيخ طادي در رابطه با اينكه اين اثر براي نمايش در رسانه ملي ساخته ميشود يا براي اكران در جشنوارههاي داخلي و خارجي و نيز مدت زمان مستند اظهار ميدارد: ما در اين حوزه كاملاً مستقل هستيم يعني اينكه امكان دارد كه مستند را هم در رسانه ملي و هم به صورت پكيجهايي كه بتواند در جشنوارهها اكران بشود، نمايش بدهيم اما فعلاً و در حال حاضر برنامه خاصي در اين زمينه پيشبيني نكردهايم. براي اين مستند سه قالب و بخش جداگانه (هر كدام به شكل يك مجموعه چند قسمتي) در نظر گرفتهايم. بخش اول آن متشكل از شش تا هفت قسمت 50 دقيقهاي است كه با جزئيات مبسوط و زياد خواهد بود. بخش ديگر در قالب دو قسمت 80دقيقهاي با محوريت مخاطب خاص است كه در اين بخش مخاطب اصلي آن دانشآموزان هستند و سعي ميشود مطالب به صورت سادهسازي و در سطح ادراكي آنها توليد شود. بخش سوم اين مستند در قالب يك قسمت 90 دقيقهاي به صورت كليتر است كه نيازي به جزئيات ندارد كه انشاءالله براي خواص توليد ميشود.
وي درباره علت و انگيزه اصلياش براي ساخت چنين مستندي ميگويد: در سه دهه اخير انقلاب كشورمان دچار فراز و نشيبهاي زياد و متعددي شده است كه نقش رهبري و زعامت نظام جمهوري اسلامي ايران در راهبري جامعه، دفع هوشمندانه فتنهها و نقش رهبري در منطقه نياز حياتي به كنكاش و بررسي مدقانه و تدقيق بيشتري دارد. از طرفي هم زندگي مقام معظم رهبري و مدل و الگوي حكومتي و زعامت ايشان به عنوان يك نمونه موفق براي ديگر كشورها جزو ملزومات توليد چنين مستندي است. از سوي ديگر اين مدل حكومت و رهبري اسلامي با توجه به عبرتهاي تاريخي و نيز پاسخگويي و حل شبهات مختلفي كه در سير حركت و مديريتش دارد، ميبايست و ضروري است براي ديگر كشورها به شكلي صحيح و مستند معرفي و نشان داده شود. اين مستند را قرار است به غير از زبان اصلي آن كه فارسي است به زبانهاي مختلف و زنده دنيا (به غير از زبانهاي محلي) از جمله انگليسي، عربي، آلماني و. . . نيز ترجمه و منتشر كنيم. هر چند سرمايهگذار اصلي اين مستند، رسانه ملي است اما براي تهيهكنندگي آن با افراد گوناگوني در حال مذاكره هستيم كه به جهت قطعي و نهايي نشدن فعلاً نميتوانيم اسم كسي را اعلام كنم.
توقف «طاعون!»
اين كارگردان ارزشگراي سينماي كشورمان قرار بود يك مجموعه داستاني 30 قسمتي (كه هر قسمتش 50 دقيقه بود) را درباره اتفاقات سوريه، ريشه و پايههاي تفكري، فعاليتها و ارتباط داشتن گروههاي سلفي با سرويسهاي جاسوسي كشورهاي خارجي و غرب بسازد اما در مرحله نگارش فيلمنامه متوقف شد! نام اين مجموعه «طاعون» بود و به رغم تلاشهاي بسيار زيادي كه از سوي وي صورت گرفت متأسفانه با عدم اقبال مسئولان به سرانجام نرسيد. هر چند در اين مسير بودجه و هزينه توليد يكي از مؤلفههاي تأثيرگذار به حساب ميآيد اما به نظر ميرسد كه برخي كوتاهيها در اين رابطه با هر بهانهاي، تنها به سود شبهه انگيزان و دشمنان كشورمان تمام ميشود. چه اينكه بسياري از كشورهاي مرتجع منطقه با بهرهگيري از رسانه و سينما سعي دارند مردم مسلمان و مؤمن كشورمان را داراي عقايد و ساختار حكومتي منحرف از خط اصلي اسلام معرفي كنند كه ساخت چنين آثاري باعث برملا شدن نقشههاي شيطاني آنان ميشود.