سال‌ها بود که بخش خصوصی و تولیدکنندگان از فساد ارز دولتی سخن می‌گفتند و خواستار حذف آن بودند. دولت سیزدهم که از خرداد ماه ارز دولتی را از واردات کالا‌های اساسی حذف کرد، ابتدا تولیدکنندگان از افزایش قیمت کالا‌ها خوشحال بودند و در رسانه‌ها از اقدام دولت تعریف و تمجید می‌کردند، اما بعد از گذشت چند ماه و فروکش کردن تقاضا در بازار و کاهش قیمت کالا‌ها داد و فغان تولیدکنندگان در آمده که تولید در خطر است. مرغداران از ارزانی قیمت مرغ می‌نالند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای پرداخت‌هایشان را به تعویق می‌اندازند و خلاصه اینکه هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده از شرایط فعلی بازار ناراضی هستند. اخیراً وزیر جهاد در جمع بخش خصوصی از بهشت سوداگران در ایام عید و ماه رمضان گلایه کرد و گفت: «در ایران برعکس تمام دنیا شب عید که باید قیمت‌ها کاهش پیدا کنند و در همان یک هفته عید اقشار کم درآمد هم توان خرید داشته باشند، بازار‌ها بهشت سوداگران می‌شوند. من مدافع انحلال شرکت بازرگانی دولتی و پشتیبانی دام هستم، اما به شرط آنکه بخش خصوصی نقش خود را در این حوزه پر رنگ و نگرانی‌های دولت را برطرف کند.»
متأسفانه در ایران بخش تولید همیشه از دولت طلبکار و به دنبال حمایت‌های بیشتر است. چه بنگاه‌های بزرگ مانند فولادی‌ها و خودروسازان و چه بنگاه‌های کوچک و متوسط که به حمایت‌های دولتی نیازمند هستند.
این روز‌ها اخبار مربوط به مشکلات بخش تولید به ویژه مواد غذایی سر تیتر اخبار قرار گرفته است. مرغداران از کاهش اندک قیمت مرغ سخن می‌گویند، تولیدکنندگان مواد کنسروی مانند رب و تن ماهی خودسرانه قیمت‌ها را گران می‌کنند و حتی روغن نباتی و مایع نیز با اصرار دولت باید قیمتش ارزان شود، اما تولیدکنندگان همچنان مقاومت می‌کنند و تولیدات جدیدشان را به بازار عرضه نمی‌کنند. تولیدکنندگان این کالا‌ها مدام به دولت هشدار و از کاهش تولید در ماه‌های آتی خبر می‌دهند تا شاید دولت را به افزایش قیمت مجاب کنند.
بخش خصوصی همیشه ناراضی
زمانی که تولیدکنندگان بخش خصوصی و دولت سر قیمت جدید یک محصول به توافق نمی‌رسند، تولیدکننده عرضه را محدود می‌کند تا قیمت آن در بازار افزایش یابد. به این ترتیب بخش خصوصی از این شیوه به عنوان اهرمی برای فشار به دولت استفاده می‌کند و مصرف‌کنندگان در این میان قربانی دعوای دولت و بخش خصوصی می‌شوند.
این آشفتگی‌ها در بخش تولید سال‌هاست رواج یافته، چه زمانی که ارز دولتی می‌گرفتند و چه اکنون که ارز دولتی حذف شده همچنان ناراضی هستند و از دولت تقاضای حمایت دارند، اما همین تولیدکنندگان در مواقع ضروری که باید به کمک دولت بیایند و با کنترل قیمت‌ها بازار را متعادل نگه دارند کنار کشیده و تعیین قیمت را به عرضه و تقاضا واگذار می‌کنند. به عبارت دیگر تولیدکنندگانی که ۱۰ ماه از سال مدام از دولت در تأمین مواد اولیه و حتی قیمت‌گذاری در بازار حمایت طلب می‌کنند در ایام عید نوروز، محرم و حتی ماه رمضان میدان را خالی می‌کنند و در برخی مواقع دولت مجبور به واردات مایحتاج مردم می‌شود. اخیراً وزیر جهاد کشاورزی در جمع تشکل‌های بخش خصوصی از عدم همراهی این بخش در ایام حساس سال گله کرد و گفت: «نمی‌دانم چرا در ایران برعکس تمام دنیا شب عید که باید قیمت‌ها کاهش پیدا کنند در همان یک هفته عید اقشار کم درآمد هم توان خرید داشته باشند، بازار‌ها بهشت سوداگران می‌شود، در حالی که در امریکا در ایام عید قیمت بوقلمون به قیمت پفک می‌رسد، در ایران در ماه رمضان مشکل تأمین خرما داریم و شب عید باید در بازار تعزیرات راه بیندازیم.»
«جواد ساداتی‌نژاد» با بیان اینکه زیبنده اقتصاد کشور نیست که هر سال شب عید قیمت کالا‌های مصرفی مردم افزایش یابد، از بخش خصوصی خواست با ورود به میدان و برطرف کردن ابهام‌ها اجازه ندهد سوداگران به ضرر منافع مردم در بازار‌های مختلف فعال شوند. وزیر جهاد خود را مدافع انحلال شرکت بازرگانی و دولتی و پشتیبانی دام معرفی کرد، اما به شرط آنکه بخش خصوصی نقش خود را در این حوزه پر رنگ و نگرانی‌های دولت را
برطرف کند.
گلایه از همراهی نکردن تولید در ایام خاص سال
به رغم این اظهارات وزیر جهاد در کمتر از ۱۰ روز تولیدکنندگان ساز مخالف خود را کلید زدند و در مصاحبه با رسانه‌ها دولت را به کاهش تولید تهدید کردند. به عنوان مثال مرغداران که این روز‌ها از زمین و زمان گله می‌کنند و دولت را مقصر اصلی ضعف مدیریت و زیاده‌خواهی خود می‌دانند. اکنون این سؤال مطرح است چرا زمانی که قیمت مرغ از ۳۰ هزار تومان به ۶۰ هزار در خرداد ماه با مجوز دولت گران شد هیچ مرغداری از مشکلات تأمین نهاده با ارز آزاد سخنی نگفت و همگی اقدام دولت را تحسین کردند؟ حال که تقاضا فروکش کرده و قیمت‌ها اندکی کاهش یافته است دولت را به کاهش جوجه‌ریزی تهدید می‌کنید؟
مرغداران: تولید در خطر است
به گزارش مهر، قیمت مرغ در هفته‌های اخیر روند نزولی طی کرده است، به طوری که در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم مرغ در بازار مصرف به حدود ۵۸ هزار تومان رسیده، این در حالی است که قیمت مصوب هر کیلوگرم از این کالا ۶۰ هزار تومان است.
در این زمینه اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی در نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی ضمن گلایه از شرایط موجود عنوان کرده، تولیدکنندگان گوشت مرغ خواستار بارگیری فوری نهاده‌های خریداری شده توسط تولیدکنندگان شده و هشدار داده‌اند در غیر این صورت تولید آسیب جدی خواهد دید.
این وضعیت در تولید رب گوجه و تن ماهی، شیر خشک و حتی دستمال کاغذی و محصولات سلولزی نیز وجود دارد. این تولیدکنندگان خواستار افزایش قیمت هستند، در حالی که در تأمین مواد اولیه این کالا‌ها هیچ اتفاق غیر متعارفی رخ نداده و گران نشده است. در این ماه‌ها برخی کالا‌ها کاهش حجم یافته و کیفیتش نیز کم شده است و خودسرانه قیمتشان را گران کردند و روزانه با برگزاری نشست‌های خبری یا مصاحبه‌های اختصاصی تلاش می‌کنند در رسانه خود را مطرح کنند تا شاید با تحت فشار قرار دادن دولت به مقاصد خود دست یابند.
تن ماهی هم گران شده، هم کیفیتش افت کرده است
در حال حاضر هر قوطی تن ماهی ۱۸۰ گرمی بسته به نوع و برند آن بین ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان متغیر است، اما مردم قادر به خرید آن نیستند، از طرفی مصرف کنندگان از کیفیت تن ماهی‌های موجود در بازار گلایه دارند و عنوان می‌کنند این محصول نسبت به گذشته افت کیفیت زیادی داشته است.
در این زمینه یکی از مصرف‌کنندگان به مهر گفت: تن ماهی در سال‌های اخیر طعم تلخی دارد و رنگ آن نیز به سیاهی می‌زند، به همین دلیل و با توجه به افزایش قیمتی که این محصول داشته، ترجیح می‌دهد از خرید این محصول صرفنظر کند.
همچنین یکی دیگر از مصرف‌کنندگان نیز از طعم تن ماهی‌های تولیدی گلایه کرد و گفت: نمی‌دانم دلیل این افت کیفیت چیست؟ با توجه به اینکه قیمت تن ماهی نیز افزایش چشمگیری داشته و برای خرید آن نیز باید هزینه زیادی پرداخت کرد.
اگر هزینه تمام شده محصولات آنقدر زیاد باشد که مردم نتوانند بخرند، پس فلسفه تولید چیست؟
