با گذشت بیش از چهاردهه از انقلاب اسلامی ایران، غرب اقتصاد ایران را پیوسته در وضعیت تحریم قرار داد تا حقوق اقتصادی ملت ایران تضییع شود، اما با این حال اقتصاد ایران به‌زعم یک کارشناس اقتصادی تهدید تحریم را به فرصت تبدیل و در حوزه‌هایی ورود کرد که انحصار تولید در این حوزه‌ها صرفاً در اختیار کمپانی‌های بزرگ غربی است، از این رو شاید اقتصاد ایران در حوزه‌هایی کاستی داشته باشد، اما به‌طور کل آینده روشنی برای آن متصور است آینده‌ای که تحقق آن عاری از وابستگی به غرب و شرق است و صرفاً با تکیه بر توان تولید داخلی می‌توان آن را محقق کرد.
امروزه پیشرفت‌های ایران اسلامی در چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب بر کسی پوشیده‌نیست؛ پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های داخلی و عرصه‌های بین المللی زبانزد کشور‌های غرب و شرق است؛ دستاورد‌هایی که در زمینه‌های اقتصادی و توان تولیدات داخلی باعث کاهش وابستگی‌ها، به‌رغم هجمه‌های استکبار جهانی و تحریم‌های ناجوانمردانه در بسیاری از زمینه‌ها شده است، از این رو مقام معظم رهبری به درستی تأکید داشته‌اند که «رفع تحریم‌ها دست دشمن است، اما خنثی کردن دست ماست»، فلذا ایشان در دیدار اخیر خود نیز با جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی، با بیان اینکه تولید جهاد است، کارآفرینان و فعالان اقتصادی را افسران و کارگران را رزمندگان با اخلاص و با صفای دفاع مقدس در مقابل جنگ اقتصادی با امریکا خواندند.
در چهل و سومین سالگرد انقلاب اسلامی ایران گفت‌وگویی با محمد حسن قدیری ابیانه، کارشناس اقتصادی انجام داده‌ایم.
با گذشت چهاردهه از انقلاب اسلامی ایران، همواره کشور‌های غربی، ایران را در سخت‌ترین شرایط تحریمی قرار دادند، با وجود این اقتصاد ایران دچار فروپاشی نشد. ابتدا توضیح دهید که اگر تحریم‌ها مانع توسعه در ایران نبودند، هم اکنون اقتصاد ایران در چه جایگاهی قرار داشت؟
به قول شهید سلیمانی گاهی در تهدیدات فرصت‌هایی وجود دارد که این فرصت‌ها حتی در شرایط عادی هم وجود ندارد. به طور نمونه منافقین حماقت و عملیات فروغ جاویدان را اجرا کردند و چند هزار نفر وارد خاک ما شدند که تهدید باشند و جنایت‌هایی هم مرتکب شدند، اما این فرصتی برای ما ایجاد کرد و هزاران نفر از آن‌ها را تارو مار کردیم که اگر این حماقت را نمی‌کردند، امکان وارد کردن ضربات به آن‌ها در این وسعت نبود.
در حقیقت ما در این شرایط تهدید را به یک فرصت تبدیل کردیم که نه تنها در عرصه نظامی بلکه در هر عرصه‌ای امکانپذیر است، از جمله عرصه اقتصادی، مثلاً تحریم بنزین در ایران که باعث شد ما در ساخت پالایشگاه و تولید بنزین با شدت بیشتری عمل کنیم، به نحوی که از واردات بنزین بی‌نیاز شدیم و توطئه دشمن که می‌خواست حمل و نقل در ایران زمینگیر شود با شکست مواجه شد و ما از واردات بنزین رهایی یافتیم و قدرت صادراتمان را هم به نرخ جهانی به‌دست آوردیم و توانستیم نفت را به ونزوئلا صادر و پولش را دریافت کنیم و به لبنان هم صادرات داشته‌باشیم.
در زمینه موشکی و هسته‌ای هم که بیشترین تحریم‌ها را شاهد بوده‌ایم، بیشترین پیشرفت‌ها را در همین حوزه به دست آورده‌ایم، به‌عبارتی بازهم تهدیدات و تحریم را تبدیل به فرصت کردیم، به نحوی که اگر امروز تمام راه‌ها را به روی ایران ببندند، ایران به‌طور خودکفا می‌تواند امور دفاعی و موشک‌سازی خود را پیش ببرد، اما این بدان معنی نیست که ما خواستار تحریم هستیم یا اینکه تحریم برای ما مشکلات ایجاد نکرده است.
اگر تحریم‌ها نبود شاید این انگیزه‌ها برای خودکفایی ایجاد نمی‌شد، مثلاً هواپیمای اف۱۴ یک‌هواپیمای فوق پیشرفته و بسیار گران است، گاهی به خاطر یک قطعه هزاردلاری این هواپیما زمینگیر می‌شد، امریکا هم حاضر نبود قطعات را به ما بدهد، لذا این ریسک را مسئولان پذیرفتند که متخصصان خودمان کار را شروع کنند، آن‌ها روی این هواپیما کار کردند تا جایی که امروز قطعات این هواپیما‌ها را نیز تولید می‌کنیم، اگر تحریم نبود ممکن بود به خرید آن قطعات ادامه‌بدهیم، اما ما وارد ساخت شدیم و این ریسک را پذیرفتیم و دانشمندان و متخصصان ما هم به خوبی توانستند وسایل یدکی حساس را تولید کنند و هواپیما را آماده پرواز و عملیات نگه دارند.
در رابطه با تحریم فروش نفت ما غفلت‌هایی داشته‌ایم. سال‌هاست مقام معظم رهبری می‌فرمایند باید کاری کنیم که اقتصاد کشور وابسته به نفت نباشد که اگر ضرورت ایجاب کند که ما در چاه‌های نفت را ببندیم و آن را صادر نکنیم، باید از نظر اقتصادی وابستگی به مسائل حیاتی نداشته باشیم و با خیال راحت بتوانیم این کار را انجام بدهیم که در این زمینه کوتاهی شده است. تحریم می‌توانست در این زمینه‌ها هم به‌عنوان یک فرصت باشد؛ چرا که مردم هم متوجه بودند دشمن ما را تحریم کرده‌است.
هر چند اقداماتی برای کاهش وابستگی اقتصاد به نفت به ناچار صورت گرفته‌است، اما هنوز آماده‌سازی ذهنی مردم برای اداره کشور بدون نفت انجام نگرفته است.
با توجه به اینکه رسانه‌های غربی علیه دستاورد‌های انقلاب اسلامی جنگ رسانه‌ای تمام عیاری را با هدف سیاه‌نمایی به راه انداخته‌اند، جنابعالی در رابطه با دستاورد‌های انقلاب اسلامی در زمینه رفاه و نیاز‌های اساسی و عدالت توضیح بفرمایید.
اگر با قبل از انقلاب مقایسه‌ای داشته‌باشیم، میزان صادرات نفت به ازای هر ایرانی پنج‌برابر قبل تحریم بود، عمر متوسط هم بیش از ۵۲سال بود که الان ۷۲سال شده است، یعنی به‌طور متوسط ۲۴سال به طول عمر افراد اضافه شده است.
از سویی دیگر ظرفیت دانشگاه‌ها حدود ۱۰۰هزار نفر بود که ۲۰درصد از خانم‌ها در دانشگاه‌ها تحصیل می‌کردند، الان این ظرفیت به ۵میلیون نفر رسیده و بیش از ۶۰درصد از دانشجو‌ها خانم هستند که در بسیاری از امور کشور وارد عرصه فعالیت شده‌اند. هر ساله بیش از یک‌میلیون‌نفر از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند که این جزو موفقیت‌هاست.
رفاه حال حاضر هم با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست، مثلاً قبل انقلاب یک روستا برق داشت و سه روستا آب‌آشامیدنی، این در حالی است که الان کمتر روستایی هست که آب و برق نداشته باشد. رفاه هم در عرصه‌های مختلف گسترش داشته است.
نسل جدید با نسل قبلی اصولاً قابل مقایسه نیست، ولی این ما را راضی نمی‌کند و ما دوست داشتیم دستاورد‌های بیشتری داشته‌باشیم، البته توقعات عمومی و مطالبات عمومی بیشتر از امکانات و پیشرفت‌هایی که داشتیم رشد کرده و این چالشی است که ما با آن مواجه هستیم، اما همه این‌ها را پشت سر می‌گذاریم و مسیر پیشرفت نسبت به قبل بسیار هموار خواهد شد که اگر کشور‌های قدرتمند گوشه‌ای از این تحریم‌ها را داشتند، نظام آن‌ها ساقط می‌شد.
ما مشکلات اقتصادی در اثرتحریم داشتیم، اما آنچه دشمن می‌خواست محقق نشد و آن هم قحطی بود آن‌ها به‌دنبال این بودند که مانند گذشته با ایجاد قحطی مثل کشور یمن طوری با ما رفتار کنند که کشته‌های زیادی داشته‌باشیم ولی ما توانستیم تحریم‌ها را پلکانی برای پیشرفت قرار دهیم.
برای اینکه با گذشت بیش از چهاردهه از انقلاب اسلامی اقتصاد با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در برابر تحریم‌ها مقاوم‌سازی شود، باید چه کار‌هایی انجام دهیم؟
اگر تحریم نبود در برخی عرصه‌ها وضعیت بهتری داشتیم، ولی در برخی عرصه‌ها پیشرفتی را که حاصل شده نمی‌داشتیم، در حقیقت فشار و تحریم باعث شد در یکسری از عرصه‌ها تلاش کنیم تا به خودکفایی برسیم و در خیلی از عرصه‌ها به این قضیه رسیده‌ایم و البته رو به گسترش هستیم.
مقام معظم رهبری به درستی تأکید داشته‌اند که رفع تحریم‌ها دست دشمن است، اما خنثی کردن دست ماست، لذا ما همگی باید تلاش کنیم تحریم‌های دشمن را خنثی کنیم. هرجا موفقیتی در این رابطه به‌دست می‌آید خود به خود تحریم‌ها منتفی یا ملغی می‌شود، مثلاً در حوزه تولید رادیوداروها، سلامت یک میلیون نفر به این رادیوداروها بستگی دارد و ما به این‌ها محتاجیم. غربی‌ها تلاش کردند در مذاکرات زندگی و سلامت این هموطنان را که نیازمند این رادیو دارو‌ها هستند به گروگان بگیرند و از دادن صفحات سوخت ۲۰ درصدی که خوراک رآکتور هسته‌ای است خودداری کنند و حاضر به فروش نبودند در صورتی که ما قبلاً این‌ها را می‌خریدیم، اگر تحریم نمی‌کردند بازهم ما خریدار این صفحات بودیم، اما ما را تحریم کردند برای اینکه سلامت یک‌میلیون‌نفر را به گروگان بگیرند و بتوانند نظراتشان را به ما تحمیل کنند، در چنین موقعیتی بود که شهید شهریاری، دانشمند هسته‌ای کشورمان دست به کار شد و توانست صفحات سوخت ۲۰ درصدی را تولید کند و ما این توان را یافتیم که این صفحات سوخت ۲۰درصدی را به کشور‌های دیگر با قیمت خیلی پایین‌تر از آنچه غربی‌ها به فروش می‌رساندند در اختیارشان قرار بدهیم.
وقتی ما این توانایی را کسب کردیم، غربی‌ها این تحریم را منتفی اعلام کردند و برای اینکه ما خودمان برای تولید سرمایه‌گذاری نکنیم، گفتند این جنبه تحریم‌ها منتفی شده‌است. این مسئله در تمامی عرصه‌ها می‌تواند صادق باشد. اگر خودمان بتوانیم تولیدکننده باشیم. دشمن راه‌های مختلف را برای مقابله با آن بر می‌گزیند. اولاً اینکه نمی‌گذارد این اختراعات و اکتشافات اتفاق بیفتد، دوم اینکه اگر به تولید رسید تحریم‌ها را بر می‌دارند بلکه حاضرند به نسبت قیمت قبل از اکتشافات تخفیف بدهند تا اینکه این کالا در ایران تولید نشود و کسانی که سرمایه‌گذاری کرده‌اند ورشکست شوند و ضربه اقتصادی بخورند تا زمینه برای سلطه بیگانگان فراهم شود. ما همگی باید تلاش کنیم تحریم‌ها را خنثی کنیم و در این زمینه همگی نقش داریم.
توطئه‌های بزرگ و بی‌سابقه‌ای علیه انقلاب اسلامی صورت گرفته است که هر کدام می‌توانست یک قدرت بزرگ را زمینگیر کند، مثلاً در جنگ و تجاوز هشت‌ساله عراق به ایران، عراق مورد حمایت امریکا و همپیمانانش و هم ارتجای عرب و هم چین و شوروی بود، حتی سلاح‌های پیشرفته زیادی توسط چین و شوروی در اختیار آن‌ها قرار می‌گرفت. این اولین بار بود که ابرقدرت‌ها در عملیات نظامی یا در تسلیح نظامی یک کشور با هم علیه یک کشور متوسط متحد می‌شدند، ولی ایران از پس آن‌ها برآمد و صدام نه تنها به هدفش نرسید، بلکه آسیب‌های جدی دید که در نهایت منجر به شکستش شد.
با توجه به اینکه نمی‌توان به غرب برای بلند مدت اعتماد کرد، در صورت رفع تحریم‌ها چه سیاستی باید اعمال شود تا اقتصادایران مقاوم‌سازی شود و ساکنان ساختمان تحریم اقتصاد ایران نتوانند به سادگی همانند دهه اخیر اقتصاد را تحریم کنند؟
باید به مسیر اقتصاد مقاومتی ادامه بدهیم، از طرفی دستگاه‌های دیپلماسی هم هر اقدامی که ممکن است برای منافع کشور و پایان دادن به تحریم‌ها انجام دهد، اما باید فرض را بر این بگذاریم که دشمن دست از دشمنی بر نخواهد داشت و ما باید کار خودمان را انجام دهیم. خیلی از کشور‌های قدرتمند اگر با یک دهم از این فشار‌ها و تحریم‌ها و اقداماتی که علیه جمهوری اسلامی صورت گرفته مواجه می‌شدند، حکومتشان سرنگون می‌شد.
رشد و توسعه طی این سال‌ها در کشور اتفاق افتاده است، ولی با این حال از بعضی کشور‌ها در برخی حوزه‌ها عقب هستیم، برای اینکه این عقب ماندگی‌ها جبران شود و به شکل همه جانبه و متوازن دست برتر را در منطقه و جهان داشته‌باشیم، چه اقداماتی لازم است انجام دهیم؟
جامعه را می‌شود به سه دسته تقسیم کرد؛ مدیران حکومتی، مجموعه نیرو‌های کار و مصرف‌کنندگان که همه مردم هستند.
اگر هر‌کس در حوزه کاری خودش درست عمل کند، خیلی به سرعت مشکلات اقتصادی حل می‌شود و مدیران هم با عملکرد درست می‌توانند تأثیر بسزایی در وضعیت اقتصادی بگذارند. مدیران به‌طور مستقیم توسط خود مردم انتخاب می‌شوند، رئیس جمهور و نمایندگان و وزرا و بر نامه‌نویسان هم توسط مردم انتخاب می‌شوند. انتخاب درست می‌تواند مدیریت صحیح را به‌دنبال داشته باشد، از سویی دیگر انتخاب اشتباه می‌تواند موجب خسران زیادی شود. خوشبختانه در این دوره با پیروزی سید ابراهیم رئیسی و شکل‌گیری یک مجلس انقلابی امتیاز بزرگی برای کشور رقم خورده‌است، در حقیقت مدیرانی که مرعوب و مجذوب غرب بودند جایشان را به مدیران با اعتماد به نفس می‌دهند که در اثر تهدیدات دچار رعب و وحشت نمی‌شوند.
