کسانی که به سمنان سفر کرده‌اند، مهدی‌شهر را خوب می‌شناسند. این منطقه قبلاً به سنگسر شهرت داشت و مرکز شهرستان مهدی‌شهر است. جایی که ایل سنگسر از آنجا سر برون آورده و خاستگاه مردان و زنانی است که با همت و تلاششان نام زیبای عشایر را زنده نگه داشته‌اند. خانواده‌های عشـایر این منطقه همگی به دامداری مشـغولند و به سراغ کار دیگری نرفته‌اند و همین تخصص باعث شده تا آن‌ها بخش عمده‌ای از تولید گوشـت و لبنیات کشـور را برعهده گرفته و فرآورده‌هایشان را به استان‌های مختلف عرضه کنند. حالا و با ورود بسیج سازندگی برای حمایت از تولیدکنندگان این ایل، علاوه بر بالارفتن میزان تولیدات، برنامه‌هایی نیز در جهت صنعتی‌کردن واحد‌های صنعتی و تعریف یک برند برای محصولات لبنی سنگسر در دستور کار قرار گرفته است، کاری که می‌تواند نگاه سنگسری‌ها را به آن طرف مرزها و صادرات محصولاتشان سوق دهد.
وقتی از عشـایر سنگسـر سخن به میان می‌آید، در مورد قومی صحبت می‌کنیم که شـاخص‌ترین کوچنـدگان دامنه‌های البـرز به شمار می‌آیند.
عشایر این منطقه، طولانی‌ترین مسیر کوچ جهان را طی می‌کنند، به طوری که فاصله دورترین نقطه ییلاقی و قشلاقی آنان به بیش از ۱۵۰۰کیلومتر می‌رسد.
امـروزه بخش‌هایـی از مراتع اسـتان‌های سـمنان، تهـران، قزوین، قـم، مرکزی، مازندران، گلسـتان، گیلان، خراسـان‌رضوی، خراسان‌شمالی، خراسان‌جنوبی و اصفهان در اختیار ایل سنگسـر قرار دارد، از این جهت آوازه لبنیات تولید شـده توسط این ایل به سراسر ایران رسیده است.
بسیج سازندگی به دنبال صنعتی‌کردن واحد‌های سنتی
ایل سنگسر توانسته با تولیدات خود بخش اعظمی از نیاز‌های سمنان و استان‌های دیگر را تأمین کند. از شیر و لبنیات گرفته تا گوشت و موادپروتئینی دیگر که در حال حاضر کشور از کمبود آن‌ها رنج می‌برد.
در این میان، بسیج سازندگی با حمایت‌ها و راهنمایی‌های کارشناسانش توانسته همراه و همگام با عشایر پیش آمده و آن‌ها را برای تولید بهتر و بیشتر محصولاتشان در مسیری درست هدایت کند.
نماینده بسـیج سـازندگی که با عشایر سنگسر در ارتباط است، در مـورد تولید لبنیات توسـط این ایل می‌گوید: «تولید لبنیات در شهرسـتان مهدی‌شـهر به دو صورت انجام می‌شـود، یکی توسـط خود ایل سنگسـر و دیگری در کارگاه‌های صنعتی که شیر را از عشایر می‌گیرند و آن را در کارگاه‌های خصوصی تبدیل به انواع لبنیات می‌کنند.»
محمد پارسـا ادامـه می‌دهد: «بـرای احـداث ایـن کارگاه‌های صنعتی رقمی حـدود ۱۵۰ میلیون تومان وام اختصاص داده‌ایم که راه اندازی آن‌ها موجب شـد تا بتوانیم برای حدود ۳۰ نفر هم به صورت مستقیم اشتغالزایی کنیم.»
به گفته کارشناس بسیج سازندگی، مهدی‌شهر ظرفیت افزایش کارگاه‌های صنعتی را دارد و با توجه به تولید شیر ایل سنگسر می‌توان تعداد کارگاه‌های تولید لبنیات را چند برابر کرد. این موضوع می‌تواند هم به اشـتغال جوانـان این منطقه کمک کند و هم با افزایش تولید فرآورده‌های لبنی، به نیاز مشتریان پاسخ داد و محصولات را به مناطق مختلف فرستاد.
پارسا می‌گوید: «خوشـبختانه مشـکلی برای فروش لبنیات تولیدی نداریم و در حال حاضر دنبال ثبت یک نام تجاری برای این لبنیات هسـتیم که مواداولیه آن از شـیری است که ایل سنگسر در اختیارمان قرار می‌دهد.»
به گفته وی، با برندسازی محصولات لبنی این منطقه، موضوع صادرات هم شروع شده و بسیج سازندگی سعی می‌کند با کمک‌کردن به تولیدکنندگان در جهت بالابردن سطح کیفی محصولاتشان راه را برای ارزآوری هموار سازد.
با ثبت برند، محصولات را صادر می‌کنیم
از دیرباز تنوع تولیدات لبنیاتی موجب شده بود تا نام ایل سنگسر برای بسیاری از شهروندان آشنا باشد، اما طی سال‌های اخیر و با حضور بسیج سازندگی و پرداخت وام و مهیاکردن زمینه تولیدات بیشتر و هماهنگی جهت عرضه محصولات به بازار‌های دورتر، ظرفیت و توانمندی‌ها در این ایل بیش از پیش به چشم می‌خورد.
به گفته یکی از تولیدکنندگان لبنیات این منطقه، از شـیری که محصول گاو و گوسفندان ایل سنگسر است، ۳۸ نوع فرآورده تولید می‌شود و به علت کیفیت بالای این محصولات که کاملاً سنتی هستند، همه فرآورده‌ها با اقبال خوب هموطنان مواجه و در کمترین زمان به فروش می‌رسند.
مراد معصومیان می‌گوید: «ایـن فرآورده‌ها هم در ایل مورد اسـتفاده قـرار می‌گیرد و هم برای فروش به شهر‌ها و استان‌های مختلف کشور عرضه می‌شوند. نکته حائز اهمیت در مورد محصولات ایل سنگسر این است که برخی از فرآورده‌های لبنی بدون آنکه مواد نگهدارنده داشته باشند به راحتی تا هفت سال ماندگاری دارند و محصولاتی مثل کره و دوغ هم ماه‌ها قابل نگهداری و استفاده هستند، چون هر چه بیشتر می‌مانند خوشمزه‌تر می‌شوند.»
این تولیدکننده بزرگ لبنیات سنگسر تأکید می‌کند: «مشـکلی برای فـروش محصول نداریـم و، چون در همه کشور این ایل مشهور است، فرآورده‌های لبنی آن به راحتی به فروش می‌رسد. حتی بعضی وقت‌ها آنقدر سفارش‌ها بالاست که نمی‌توان به تقاضا پاسخ داد.»
تولیدات لبنی و پروتئینی ایل سنگسر آنقدر مهم است که حتی نماینده مردم سـمنان در مجلس شـورای اسلامی نیز درخصوص وضعیت تولیدات آن‌ها و راه‌های حمایت از فعالان این عرصه سخن بگوید.
عبـاس گلـرو می‌گوید: «مهم‌ترین عامل برای افزایش تولید لبنیات توسـط عشـایر موضوع تأمین نهاده‌های دامی است، برای آنکه این ایل بتواند لبنیات را در تمام فصل سال تولید کند، حدود ۳۰۰ تن جو دامی نیاز دارد.»
این نماینده مجلس با بیان اینکه این موضوع به دولت انعکاس داده شـده که باید علوفه دامی ایل سنگسر تأمین شـود و دولت نیز قول داده تا مشـکلی برای تأمین علوفه دامی عشایر این منطقه وجود نداشته باشد، تصریح می‌کند: «وضعیت دام موجـود در ایـن ایـل به معنی تمام ظرفیت و توانمندی عشایر است. در حال حاضر ۵۶۰ دام مولد در ایل سنگسر وجود دارد که لبنیات تولیدشده توسط این دام مولد تأمین می‌شود. حالا اگر علوفه بـه انـدازه نیـاز در اختیـار عشایر منطقه قرار گیـرد قطعاً تولید لبنیات، رشـد چشمگیری خواهد داشت. اتفاقی که هم به نفع عشایر است و هم دولت می‌تواند بخش زیادی از نیازهایش را به کمک همین ایل مرتفع سازد.»
وی با اشـاره به ایجاد بازار مناسـب برای فروش محصولات لبنی ایل سنگسر می‌گوید: «اولیـن کاری کـه باید صورت گیرد، ایجاد یـک نام تجاری برای تولیدات این افراد است. در این صورت وقتی هر فرد در هر اسـتان نام این لبنیات را مشـاهده کند متوجه می‌شود که این محصول برای چه منطقه‌ای است.»
به گفته نماینده مردم سـمنان در مجلس، وقتـی این کار انجام شـد، می‌توانیم قدم بعدی را برداشته و ایـن محصولات را به کشور‌های منطقه صادر کنیم.
