سرویس جامعه جوان آنلاین: طرح الگوی کشت محصولات کشاورزی باید حدود ۱۰سال قبل در کشور اجرا میشد که عدم اجرای آن خسارتهای جبرانناپذیری به بخش کشاورزی و اقتصاد کشور وارد میکند. اجرای الگوی کشت محصولات کشاورزی همچنین میتواند نیاز به خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی از سوی دولت را رفع کند.
لایحه بیسرانجام
چندی قبل محمدرضا اسکندری، وزیر سابق کشاورزی با انتقاد از تأخیر طولانیمدت در تصویب الگوی کشت محصولات کشاورزی هشدار داده بود که «لایحه الگوی کشت سال۸۸ به دولت رفته، اما همچنان در دولت مانده و هنوز به مجلس نیز راه نیافته است و باید از مسئولان سؤال کرد چرا پس از این همه مدت، این لایحه بیسرانجام مانده است.»
تلاش برای خشککردن سرزمین
در همین زمینه ناصر کرمی، اقلیمشناس و استاد محیطزیست دانشگاه برگن نروژ درباره اینکه تدوین یک طرح الگوی کشت مناسب چقدر میتواند در مدیریت منابع آبی کشور مؤثر باشد به خبرگزاری مهر گفت: «بنده بحث تغییر الگوی کشت را با بازنگری در کل مقوله کشاورزی کشور ترکیب میکنم چراکه الگوی کشت فقط یکی از سه مسئله رو در روی کشاورزی ایران است و نه همه آن. مسئله اصلی توسعه بیرویه سطح زیرکشت بوده که نکته بسیار مهمی است؛ نکته اول دو برابرشدن سطح زیرکشت به شکل غیرمنطقی که طی دهههای اخیر انجام شده است. البته با توجه به گسترش تکنولوژی و تکنیکهای لازم، در برخی مناطق انجام این کارها بلامانع بوده، اما قطعاً عمده این کار نادرست بوده و نباید انجام میشده است چراکه تجربه نشان داده در این مناطق دسترسی به منابع آب طبیعی پایدار ممکن نیست و برای اینکه بتوانیم محصولات کشت شده را آبیاری کنیم، مجبور شدیم نظام هیدرولوژیک را دستکاری و مرتب سد زدیم و چاه حفر کردیم که نتیجه این اقدامات، خشک شدن سرزمین بوده است. بنابراین باید در نقاطی که استعداد کشت وجود ندارد، کشت را متوقف کنیم.»
نبرد با تغییر اقلیم کشور
این اقلیم شناس تصریح کرد: «این مسئله ربطی به تغییر الگوی کشت، تغییر روشهای آبیاری و... ندارد و یک مقوله کاملاً فیزیکی مشخص است.»
کرمی مسئله دوم را تغییر الگوی کشت با توجه به گسترش دانش کشاورزی جهان و پیشرفت تکنولوژی عنوان کرد و گفت: «این دو مقوله (کاهش سطح زیرکشت و تدوین طرح الگوی کشت) در شرایط اقلیمی نرمال مطرح میشود، یعنی در یک شرایط نرمال اقلیمی سطح زیرکشت نباید بیش از حد توسعه یابد و به منظور داشتن کشاورزی پایدار، الگوی کشت باید مرتب به روز شود، اما مسئله سوم در حال حاضر برای ما این است که با تغییر اقلیم در کشور مواجه هستیم.»
شرایط فرساینده
استاد محیطزیست دانشگاه برگن افزود: «دمای متوسط کشور افزایش یافته و میزان بارش حداقل ۲۰ درصد کاهش یافته و الگوهای اقلیمی میگویند که این رقم کمتر هم خواهد شد و باید خودمان را با آن وفق بدهیم. بنابراین در حال حاضر کشاورزی ایران با سه مقوله کاهش سطح زیرکشت، نیاز به الگوی کشت مناسب و لزوم تطبیق با تغییرات اقلیمی مواجه است که وضعیت پیچیدهای را فراهم کرده است.»
کرمی با بیان اینکه کشاورزی در ایران مقولهای آسیبپذیر است، تأکید کرد: «دلیل این مسئله نیز آن است که اقتصاد کشاورزی شاغلان زیادی دارد، ولی بازده و درآمد زیادی ندارد. یعنی اگر شاغلان این حوزه برای مدتی اقدام به کشت نکنند دچار خسارتهای مالی و اقتصادی شدید میشوند.»