سرویس بین الملل جوان آنلاین: اجرای توافق صلح امریکا با طالبان، آنقدر‌ها هم که گمان می‌شد، ساده نیست. اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان هفته قبل طی حکمی با آزادی ۵ هزار زندانی طالبان موافقت کرد و قرار شد بخشی از این زندانیان در دسته‌های ۱۰۰ نفری از روز شنبه و ۳ هزار و ۵۰۰ نفر آن‌ها هم در پایان این مرحله آزاد شوند. در فرمان غنی آمده که این روند آزاد‌سازی زندانیان چند مرحله خواهد بود به این صورت که در مرحله اول، روزانه ۱۰۰ زندانی طالبان آزاد می‌شوند و پس از آغاز و ادامه گفتگو‌های مستقیم هیئت حکومت و کاهش چشمگیر خشونت‌ها از سوی طالبان، زندانیان دیگر نیز ر‌ها خواهند شد. اما به نظر می‌رسد، همین فرمان، پیش‌زمینه مشکلات بیشتری شده است. هرچند دولت افغانستان هفته قبل اعلام کرد که زندانیان طالبان باید تعهد بدهند که دیگر دست به خشونت نخواهند زد، ولی دیروز مشخص شد که اختلافات عمیق‌تر از این‌ها است. جاوید فیصل، سخنگوی شورای امنیت ملی افغانستان روز شنبه گفته بود که که منشأ اختلاف این است که به چه تعداد زندانی باید ر‌ها شوند و چه تضمینی وجود دارد که آن‌ها دوباره به میدان جنگ نیایند. با این حال، او دیروز با اعلام به تعویق افتادن آزاد‌سازی زندانیان طالبان گفت: «از آنجا که بررسی فهرست زندانیان طالبان به زمان بیشتری نیاز دارد، آغاز روند آزادی زندانیان طالبان مدتی به تعویق افتاده است.»
کابل دنبال اهرم آزاد‌سازی
مقام‌های افغانستان موضوعاتی مثل «تضمین دادن زندانیان» و «بررسی‌های بیشتر» را دلیل تعویق آزاد‌سازی زندانیان طالبان اعلام کرده‌اند، ولی در ورای این‌ها به نظر می‌رسد دولت افغانستان می‌خواهد از اهرم آزاد‌سازی زندانیان برای شروع مذاکرات صلح با طالبان استفاده کند؛ مذاکراتی که طالبان تا مدت‌ها از تن دادن به آن خودداری کرده است. جاوید فیصل، سخنگوی شورای امنیت ملی افغانستان گفته که دولت افغانستان فعلاً فهرست زندانیان را بررسی می‌کند و روی همه ابعاد آن کار می‌کند. او تأکید کرد: «در مجموع دولت بالای این تمرکز دارد که پروسۀ صلح کامیاب شود.»هرچند بر اساس گزارش آریانانیوز افغانستان، فیصل جزئیات بیشتری درباره این نگفته که تأکیدش بر «کامیابی پروسه صلح» چیست، ولی از سخنان سایر مقام‌های افغان و تحولات بعدی می‌توان حدس زد که کابل به دنبال فعال کردن همزمان پروسه آزاد‌سازی زندانیان و مذاکرات صلح با طالبان معروف به گفتگو‌های درون افغانی است. رادیو اروپای آزاد از قول وحید عمر، مشاور روابط عامه و امور استراتژیک رئیس‌جمهور افغانستان نقل کرده است: «ما فهرست زندانیان را پیش روی خود داریم. از نظر ما، تمام مسائل مهم و تدریجی آن هم در صورتی که مذاکرات صلح به پیش برود و از سوی طالبان نیز حرکت و ضمانت‌های متقابل وجود داشته باشد، عملی خواهد شد. ما ۵ هزار زندانی را ر‌ها نمی‌کنیم مگر اینکه این کار به تدریج و در مقابل آن میان ما و طالبان داد و ستد صورت گیرد.»
موازی با این موضع‌گیری، فهرست اولیه تیم مذاکره‌کننده دولت افغانستان با طالبان هم منتشر شد تا بیش از پیش مشخص شود که قبل از آزاد‌سازی زندانیان، دنبال شروع مذاکرات است. این اسامی بعد از نشست شورای عالی مصالحه رهبران افغان منتشر شده که روز شنبه ۲۴ اسفندماه در منزل «محمدکریم خلیلی» رئیس شورای عالی صلح برگزار شد. در این فهرست ۱۵ نفره که زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان دیروز آن را منتشر کرده، نام‌های باتور دوستم، کریم امین، ضرار احمد مقبل، محمد ناطقی، رسول طالب، حبیبه سرابی، کلیم‌الله نقیبی، جنرال ایوب انصاری، اورزلا نعمت، نادر نادری، متین بیگ، زینب موحد، عنایت‌الله بلیغ، شریفه زرمتی و عبدالهادی ارغندیوال دیده می‌شود. با این حال، «عبدالله عبدالله» که هفته قبل با برگزاری مراسم تحلیف همزمان، دولت اشرف غنی را به چالش کشیده بود، در واکنش به افشای این فهرست گفت: «شاید تعدادی از این چهره‌ها شامل هیئت باشند، اما این فهرست از دولت فراگیر نمایندگی نمی‌کند و مورد تأیید ما نیست.»
واکنش‌ها به افشای فهرست مذاکره‌کننده
سوای مخالفت عبدالله عبدالله، به نظر می‌رسد در شرایط فعلی چالش اصلی، طالبان است که حاضر نیست قبل از آزادی ۵ هزار زندانی خود، گفتگو‌های بین‌الافغانی را شروع کند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد که «هیچ‌گاه به داعش فرصت نخواهد داد که افغانستان را به مرکز فتنه تبدیل کند»، تا به این وسیله تعهد خود را به اجرای توافق صلح با امریکا نشان داده باشد. طالبان در توافق با امریکا که ۱۰ اسفند در قطر به امضا رسید متعهد شده به هیچ یک از اعضای خود، سایر افراد و سایر گروه‌ها از جمله القاعده اجازه ندهد از خاک افغانستان برای تهدید امنیت امریکا و متحدانش استفاده کنند. با این حال، «سهیل شاهین» دیگر سخنگوی طالبان تأکید کرد که طالبان خواهان آزادی یکجای همه زندانیان این گروه از زندان‌های افغانستان است. سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان گفته که وقتی آزادی زندانی‌های دو طرف انجام شد، سپس گفتگو‌های بین‌الافغانی را آغاز می‌کنیم. بر اساس گزارش طلوع نیوز، سید اکبر آغا، عضو پیشین گروه طالبان می‌گوید: «اگر به‌گونه‌ای که بین امریکا و طالبان توافق شده است زندانیان طالبان ر‌ها نشود، به نقل از طالبان، معلوم می‌شود که مذاکرات هم شروع نمی‌شود.» سمیع یوسف‌زی، خبرنگار آزاد در قطر نیز گفت: «این مسئولیت امریکا است که ۵ هزار زندانی را آزاد کند، در غیر آن طالبان به مذاکرات آماده نمی‌شوند.»
