سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: دکتر مریم جلالیدهکردی، عضور هیئت ردهبندی سنی آثار سینمایی در گفتگو با تسنیم به ارزش و جایگاه خانواده ایرانی در فیلمهای حاضر در جشنواره فیلم فجر پرداخت و گفت: اغلب آثار حاضر در سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر، خانواده متزلزل و پدرزدوده را به نمایش میگذاشتند، بدین معنا نقش پدر در خانوادههایی که سینمای ایران در آثار جشنواره امسال به نمایش گذاشت، به شدت کمرنگ و ضعیف بود، این امر شاید به تغییری که در نهاد خانواده در حال وقوع است، بازگردد، با وجود این چنین حجم انبوهی از حذف پدر در آثار سینمایی جشنواره امسال که قرین حذف قدرت، اقتدار، تصمیمگیری و پیشروی پدرانگی هم بود، یک هشدار است که باید آن را جدی گرفت. شما در اغلب فیلمها پدری را میدیدید که یا مخالف تغییر است یا بیخردی میکند؛ چه بیخردیهای مالی و چه بیخردیهای عاطفی، در هر صورت پدران نقش پیشران فرهنگی خود را از دست دادهاند، به عنوان مثال مشهود در فیلمی که نام «پدران» را بر خود داشت، عمق بیخبری پدران از نسل جدید را ملاحظه میکنید؛ پدرانی که اساساً دنیای پسرانشان را نمیشناسند و در خیالات خود زندگی میکنند. رابطه میان زن و شوهر و آنچه ما از آن با عنوان تشکیل خانواده یاد میکنیم نیز در آثار جشنواره سیوهشتم فاقد نشانههای قوی و منسجم بود، بهنظر میرسد خانواده از اولویت اول به اولویت چندم تبدیل شده است.
جلالی با اشاره به فیلم «بیصدا حلزون» بیان داشت: در این فیلم با جامعهای مواجهیم که اساساً نمیخواهد گوشهایش را برای شنیدن باز کند و پدر خانواده نقشی ممانعتکننده دارد؛ او نسبت به این نشنیدن موضع مثبت میگیرد و معتقد است که نباید شنید و باید به همگرایی سکوت تن داد، در مقابل، این زن خانواده است که حاضر میشود بهازای تحمل تاوانی سنگین، تمام تلاش خود را به کار بندد تا فرزندش به عنوان نمایندهای از نسل آینده بتواند دنیای جدیدی را تجربه کند؛ بتواند بشنود و این ذوق حاصل از شنیدن را به نسلهای بعدی نیز هدیه بدهد.
وی در ادامه گفت: در اینکه فرهنگ از جنس مادرانگی است و مادران همواره تغییردهنده و مبدع تغییرات فرهنگی بودهاند، شکی نیست، اما اغلب این تغییرات در سایه تعامل و همافزایی زن و مرد یا پدر و مادر با یکدیگر رخ داده است، بنابراین به نظر میرسد سینمای ایران در حال نمایش نوعی دستتنها بودن زن و دستتنها بودن مادرانگی است؛ مادرانگی تنهاست و هیچ پدری هم به آن کمک نمیکند، چنین وضعیتی را در فیلمهای دیگر جشنواره سیوهشتم هم مشاهده میکنیم، از جمله در «سه کام حبس»، «قصیده گاو سفید» و آثار دیگر، چنین مؤلفهای ظهور و بروز برجستهای پیدا کرده است. فکر میکنم متولیان فرهنگی باید کمک کنند تا این وضعیت رو به بهبود گذارد.
جلالی با بیان اینکه سینما اساساً هنر اغراق است و همواره در آن بزرگنمایی اتفاق میافتد، گفت: با وجود این، ما در جامعه نیز با چنین مسئلهای مواجهیم و یکی از مشکلات کنونی جامعه ما عدم نقشآفرینی صحیح اعضای خانواده است، در برخی خانوادهها چه مادر و پدر و چه خواهر و برادر و سایر اقوام، آنگونه که باید نقش خود را به درستی ایفا نمیکنند، پدران پدرانگی را نمیآموزند و مادران نیز مادرانگی را فرا نمیگیرند در نتیجه گسستی رخ میدهد که نتایجی، چون پدرزدودگی و دیگر آسیبهای خانوادگی را به دنبال دارد. عنصر خانواده با وجود اینکه مزیت رقابتی گفتمان ایران اسلامی است، اما متأسفانه بسیاری از ما نسبت به آن بیتوجهیم و عمدتاً سیاستها و حرکاتمان در قبال این عنصر ارزشمند، ماهیتی شعاری و سطحی دارد.
این کارشناس فرهنگی تأکید کرد: باید سیاستگذاریهایمان را به سمتی جهت دهیم که در سبد سینمایمان بیش از پیش به تولید فیلمهای خانوادگی توجه داشته باشیم. فیلمها باید به گونهای باشند که یا خانوادهها بتوانند کنار همدیگر به سینما بروند و از تماشای آنها لذت ببرند یا اینکه پس از تماشای فیلم، مفهوم خانواده به موضوع گفتوگوی خانوادهها تبدیل شود، امکان دارد برخی فیلمها موضوع سنگینی داشته باشند، اما وقتی اعضای یک خانواده هوشمند به اتفاق به تماشای آن مینشینند، میتوانند تجربه تماشای فیلم را دستمایهای برای گفتگوهای خانوادگی خود قرار دهند.