سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، پتروپالایشگاه‌ها که طی یک دهه اخیر تبدیل به یک فرصت سرمایه‌گذاری در جهان شده‌است، پس از اعمال تحریم‌ها علیه ایران، در دستور کار دولت قرار گرفت. مدافعان این طرح که توانستند دولت را متقاعد به اجرای این طرح کنند، با اشاره به سهولت فروش فرآورده‌های نفتی نسبت به نفت خام می‌گویند علاوه بر این امتیاز، با ایجاد ارزش افزوده و افزایش اشتغال می‌توان به درآمد‌های بیشتری دست یافت.
البته در مقابل عده‌ای معتقدند این اقدام منجر به حذف ایران از بازار نفت می‌شود که با توجه به کاهش شدید صادرات نفت ایران، نمی‌توان چنین استدلالی را پذیرفت. حالا هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی در نیمه نخست امسال قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی را تصویب کرد، گفت: بر اساس این قانون وزارت نفت مؤظف شد ظرف حداقل دو ماه آیین‌نامه اجرایی این ماده قانونی را به تصویب هیئت وزیران برساند و حداکثر یک ماه پس از آن برای جذب سرمایه‌گذار احداث پتروپالایشگاه‌ها فراخوان دهد.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون با احتساب نفت خام و میعانات گازی حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه ظرفیت برای ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه در کشور وجود دارد، افزود: بر اساس قانون باید این میزان نفت خام و میعانات گازی به فرآورده با ارزش تبدیل شوند تا افزون بر ایجاد ارزش افزوده، کشور را در مقابل تحریم مقاوم کنیم.
فلاحتیان به تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی از سوی هیئت وزیران اشاره و اظهار کرد: طبق این آیین‌نامه وزارت نفت یک ماه فرصت داشت فراخوان عمومی را برای جذب سرمایه‌گذار ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه تدوین کند که این آیین‌نامه ۱۳ بهمن‌ماه در تارنمای وزارت نفت (MOP) قرار گرفته است.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه در قالب آیین‌نامه اجرایی مقرر شده این پتروپالایشگاه‌ها و پالایشگاه‌ها در سواحل و عمق ۲۰ کیلومتر احداث شود، اظهار کرد: متقاضیان سرمایه‌گذاری برای توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها پس از درخواست خود (۱۷ اسفندماه) از ۲۴ تا ۲۸ اسفندماه امسال می‌توانند به شرکت ملی پالایش و پخش مراجعه و نسبت به دریافت کلمه عبور برای بارگذاری مدارک اقدام کنند.
وی با بیان اینکه از ۲۹ اسفند امسال تا ۲۹ اردیبهشت سال ۹۹ متقاضیانی که تقاضای کتبی ارسال و کد کاربری برای سامانه دریافت کرده‌اند، باید اطلاعات را در سامانه بارگذاری کنند، گفت: وزارت نفت از ابتدای خردادماه ۱۳۹۹ اسناد ارسال شده را مورد بررسی قرار می‌دهد.
فلاحتیان با اشاره به اینکه وزارت نفت بر اساس آنچه قانونگذار ابلاغ کرد پس از طی این مراحل تا پایان اردیبهشت ۹۹ براساس آیین‌نامه اجرایی، ۶۰ روز کاری نسبت به بررسی مدارک زمان خواهد داشت، افزود: وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفت ایران پس از پایان این ۶۰ روز، مراتب پذیرش یا رد درخواست را به متقاضیان اعلام خواهند کرد.
تخصیص خوراک نسیه به سرمایه‌گذاران
معاون وزیر نفت با تأکید بر اینکه روح حمایت از احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه با استفاده از سرمایه مردمی مبتنی بر این است که سرمایه‌گذاران بتوانند با تأمین سرمایه اولیه، بقیه سرمایه را از طریق انتشار اوراق مشارکت، بازار سرمایه و تسهیلات بانک‌ها فراهم کنند، اظهار کرد: پس از احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه با استفاده از سرمایه مردمی وزارت نفت تا مدتی خوراک مورد مصرف این پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها را به‌صورت نسیه در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. به گفته وی، این روال به‌عنوان تنفس خوراک تعریف‌شده، یعنی تا زمانی که سرمایه‌گذاران از محل فروش محصولات تولیدی خود بتوانند پول خوراک را بازگردانند که کمتر از یک سال طول می‌کشد.
فلاحتیان با بیان اینکه بر اساس قانون، تنفس خوراک از محل سهم نفت خام و میعانات گازی که به صندوق توسعه ملی تعلق می‌گیرد، انجام می‌شود، توضیح داد: به عبارت دیگر، این تنفس خوراک از سوی وزارت نفت به سرمایه‌گذاران به‌عنوان تسهیلات از صندوق توسعه ملی تلقی می‌شود و بازپرداخت آن نیز مطابق مقررات صندوق توسعه ملی خواهد بود. معاون وزیر نفت ادامه داد: با انجام این کار هم مردم منتفع خواهند شد و هم کشور از خام‌فروشی نجات خواهد یافت.
سرمایه مردم در نفت
یاسر میرزایی، مدیرکل بودجه، ارزیابی و منابع وزارت نفت نیز در این‌باره گفت: همین امروز اگر قرار بود یک سرمایه‌گذار پالایشگاهی احداث کند منابع مالی آن را باید از طریق فاینانس یا سرمایه‌های مردمی یا صندوق توسعه ملی تأمین کند که صندوق توسعه ملی با توجه به حجم بالای درخواست‌ها، ظرفیت لازم را ندارد.
وی گفت: در این راستا ما تلاش کردیم که قانونی تصویب شود که بتواند سرمایه‌هایی که در دست مردم است را از طریق فروش اوراق جمع‌آوری کند و بخشی دیگر از دوره تأمین مالی احداث پالایشگاه نیز از مسیر اعطای تنفس خوراک انجام شود.
یاسر میرزایی ادامه داد: شما می‌دانید که فروش اوراق قابلیت ۱۰ یا ۱۲ ساله ندارد و اگر فرایند تنفس خوراک نبود سرمایه‌گذار مجبور می‌شد هر ساله اوراق بخرد و بفروشد و سود آن را سالانه پرداخت کند که این قضیه یک مانع بزرگ در مسیر سرمایه‌گذاری برای احداث پتروپالایشگاه بود.
میرزایی خاطرنشان کرد: مجلس برای اینکه سرمایه‌گذار بتواند از سرمایه‌های مردمی استفاده کند دست او را در آیین‌نامه برای فروش اوراق باز گذاشت و شما مشاهده می‌کنید که تضامینی که بر این اساس برای جذب سرمایه از طریق سازمان بورس اعطا می‌شود در حالت عادی توسط این سازمان قابل‌پذیرش نیست. در نتیجه در این حوزه تسهیلاتی انجام شده‌است.
مجوز صادرات فرآورده‌های نفتی
یاسر میرزایی گفت: تأمین‌کننده مالی پروژه صنعت نفت در کشور صرفاً وزارت نفت نیست، بلکه این کار به عهده نهاد‌های مالی موجود در کشور مثل صندوق توسعه ملی هم است و از این‌رو ما از این نهاد استفاده کردیم که در بخشی از این فرآیند تأمین مالی به ما کمک کند.
وی افزود: برخی نگرانی‌ها وجود دارد از این جهت که درآمد سرمایه‌گذار از فروش فرآورده ریالی است در حالی که وامی که از صندوق توسعه ملی می‌گیرد ارزی است و در این صورت نوسانات نرخ ارز باعث می‌شود که سرمایه‌گذار در این قضیه زیان ببیند. برای حل این مشکل ما مجوز صادرات فرآورده‌های نفتی را به سرمایه‌گذاران خواهیم داد و به آن‌ها به عنوان واحدی نگاه می‌کنیم که قرار است ارزآوری برای کشور داشته باشد.
میرزایی توضیح داد: یعنی با توجه به شرایط فعلی که تراز تولید و مصرف فرآورده‌های نفتی در داخل کشور یکسان است، قطعاً ظرفیت ایجاد شده از طریق احداث پالایشگاه یا انجام پروژه‌های بهینه‌سازی در پالایشگاه‌ها در نهایت باید به خارج از کشور صادر شود پس بدین صورت کل مدل تأمین مالی برای ساخت پالایشگاه در فضای ارزی و دلاری بسته شده‌است.
