سرويس سياسی جوان آنلاين: نگاهی به موضعگیریهای مقامات غربی به خصوص مقامات امریکایی نشان میدهد همانند دورههای گذشته حضور و مشارکت مردم به عنوان معیاری از علاقه مردم به نظام جمهوری اسلامی ایران ارزیایی خواهد شد. در طول چهار سال گذشته مهمترین راهبرد واشنگتن در مقابل ایران فشار سنگین برای تغییر رفتار نظام در قالب راهبرد فشار حداکثری بوده است، از همین رو در طول چند سال گذشته تحریمهای اقتصادی علیه ایران بازگشته و امریکا از توافقنامه هستهای برجام خارج شده است. حالا سؤال اصلی این است که چرا این دوره از انتخابات کمی در این خصوص تفاوت میکند.
چرا این دوره متفاوت از سالهای قبل است
در سالهای گذشته ایجاد اختلاف در درون نظام جمهوری اسلامی و بین مسئولان جزو اهداف راهبردی امریکا بوده است. شاید بتوان گفت بحث ایجاد دوقطبی تندرو و معتدل در بین جناحهای سیاسی نظام جمهوری اسلامی از مهمترین اهداف این راهبرد بوده است. در طول چند سال اخیر بنا به دلایل مختلف این راهبرد در حال حذف شدن از رویکرد امریکا نسبت به ایران است. تلاش نظام جمهوری اسلامی برای یک واکنش یکپارچه و پرهیز از دوقطبیسازیهای جعلی به بهانه سیاست خارجی از عوامل مهم چنین رویکردی است.
اندکی دقت در تحولات گذشته نشان میدهد امریکاییها هم اکنون مستقیماً به دنبال خرد کردن نظام جمهوری اسلامی از طریق فشار مستقیم هستند، از همین رو عملیاتهای گوناگون اطلاعاتی و امنیتی به منظور ایجاد آشوب و اختلاف در داخل کشور در حال اجراست. همان گونه که در آشوبهای آبان ماه نیز جلسات گروه منافقین با مقامات امریکایی در یک کشور اروپایی محور اصلی عملیات تخریبی در ایران بوده است.
حالا سؤال این است که حضور پرشور و گسترده مردم در انتخابات چه تغییری میتواند در این رویکرد ایجاد کند.
مردمسالاری؛ مهمترین سد در مقابل امریکا
مهمترین مانع در مقابل عملیات امریکاییها علیه نظام جمهوری اسلامی حمایت گسترده مردم از این نظام است. اولین نشانه مردمسالار بودن انقلاب اسلامی، حضور همهجانبه اقشار مختلف مردم در انقلاب بود. انقلاب اسلامی برخلاف بسیاری از انقلابهای مشهور قرون جدید که مبتنی بر منافع طبقاتی شکل گرفتهاند یا توسط بخش خاصی از جامعه هدایت و حمایت شدهاند و اهداف خاص قشری، طبقاتی و فرقهای را هدف قرار دادهاند، نهضتی بود که اهداف خود را منافع همه اقشار، طبقات و تودههای ملت با همه اعتقادات و گرایشهای مذهبی قرار داده بود و به دنبال شکلگیری نظامی بود که تمامی مردم ایران در آن از حقوق اولیه انسانی برخوردار باشند. انقلاب اسلامی با این اهداف توانسته بود اقشار مختلف جامعه را به صحنه مبارزه با رژیم کشانده و همه مردم را همراه نماید، به همین خاطر انقلاب اسلامی را بیشک میتوان بزرگترین انقلاب مردمی عصر حاضر نامید.
انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم مسئولان نظام سیاسی به عنوان یکی از مهمترین معیارهای حاکمیت مردم مورد توجه قرار گرفته است. مسئولان نظام جمهوری اسلامی از همان ابتدای امر از طریق انتخاب مردمی روی کار آمدهاند و این روند طی سه دهه از عمر این شجره طیبه ادامه یافته است و تقریباً هر سال شاهد برگزاری انتخابات و حضور باشکوه مردم در آن بودهایم. در این میان همه ارکان نظام به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق رأی ملت برگزیده شدهاند و جایگاهی نیست که مردم در قدرتیابی آن نقشی نداشته باشند و از دایره نظارت و کنترل مردمی خارج مانده باشد و از این جهت نظام جمهوری اسلامی را میتوان در بالاترین سطح نظامهای انتخابی جهان قرار داد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به این حقیقت اشاره دارند: «نظام جمهوری اسلامی به معنای حقیقی کلمه، نظام مردمسالار و متکی بر مردم است. شما ببینید هر سالی تقریباً یک انتخابات... هر سال یک انتخابات در همه شئون، از رهبری نظام گرفته تا رئیسجمهور تا نمایندگان و تا شوراها. مردم اینها را انتخاب میکنند و اینها با انتخاب مردم سرِکار میآِیند.» به همین دلیل در جمهوری اسلامی ایران به دلیل ویژگیها و شرایط منحصربهفرد انقلاب اسلامی و دشمنی و خصومت ذاتی قدرتهای استکباری، در پس مشارکت سیاسی مردم به طور کاملاً آگاهانه، همواره این هدف دنبال میشود که توطئهها و دشمنیهای غرب و به ویژه با سردمداری امریکا را در پرتو برگزاری انتخابات خنثی سازند، بنابراین پیام انتخابات در ایران نشانهای از مشارکت سیاسی مردم و کارآمدی الگوی مردمسالاری دینی است که بر کاهش تهدیدات خارجی مؤثر است.
دشمنان انقلاب اسلامی به عنوان بخشی از راهبرد فروپاشی از درون، تلاش میکنند به عنوان یک فرصت بر انتخابات ایران تاثیر بگذارند و آن را به چالش بکشانند. تجربه انتخابات ۱۳۸۸ نمونهای از آن است.
انتخابات؛ پشتوانهای برای اهداف نظام
انتخابات در ایران نمایش حضور مردم در عرصههای مختلف کشور است. اعتماد ملی، انسجام و علایق مردم به نظام را در داخل کشور به نمایش میگذارد، بنابراین برای پیشبرد اهداف نظام انتخابات پشتوانهای جدی است.
متأسفانه دستهبندیهای سیاسی از یک طرف و عدمتعمیق تحزبگرایی صحیح از طرف دیگر، باعث ایجاد مخاطرات و چالشهای زیادی برای کشور و مردم به ویژه همزمان با برگزاری انتخابات شده است. با این حال و به رغم تمام این آسیبها حضور مردم توانسته این مخاطرات را تا حدود زیادی خنثی کرده و به گردش نخبگان و آزموده شدن تفکرات مختلف کمک شایان توجهی کند، از سوی دیگر به جرئت میتوان گفت مردم ایران احساس مثبت و بسیار خوب از برگزاری انتخابات دارند و تاکنون فعالانه در سرنوشت کشور مشارکت داشتهاند و یکی از مهمترین و جدیترین عرصه مشارکت سیاسی خود را انتخابات میدانند و همین مسئله هم محک خوبی برای میزان علاقه مردم به نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است.
مانعی در مقابل برنامههای امریکا علیه ایران
در این میان مجلس شورای اسلامی رکن اصلی قوه مقننه در نظام جمهوری اسلامی ایران است که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل شده است و مصوبات آن در صورت تأیید شورای نگهبان برای اجرا به قوه مجریه ایران و قوه قضائیه ابلاغ خواهد شد.
بیشک انتخابات مجلس شورای اسلامی یکی از مهمترین فعالیتها در عرصه سیاسی کشور است که تاثیرات آن در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی قابل بررسی و دقت نظر میباشد. به طور کلی این اهمیت و تاثیرگذاری را از دو جهت میتوان بررسی نمود.
به رغم اینکه ممکن است مجلس شورای اسلامی چندان در سیاستهای مرتبط با حوزه مسائل خارجی به صورت مستقیم ایفای نقش نکند، اما با داشتن ابزار قانونگذاری در شرایط حساس میتواند وارد عمل شود. نمونه آن نیز بحث الزام دولت به آغاز غنیسازی در مجلس هفتم در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
با در نظر داشتن شرایط فعلی میتوان به این جمعبندی قطعی رسید که با بالا بودن مشارکت در انتخابات مجلس، ارزیابیها در مراکز تصمیمگیری غربی به این سمت خواهد رفت که همچنان چسبندگی بین نظام و مردم بالاست.
نگاهی به اتفاقات دو سال گذشته نشان میدهد امریکاییها در این باره فوقالعاده حساس هستند، به عنوان مثال اعتراضات آبان ماه سال ۹۶ سبب شد تا موضع واشنگتن در خصوص خروج از برجام تثبیت شود و حتی تلاش کشورهای اروپایی برای اصلاح برجام نیز بیفایده باقی بماند.
در آبان ماه ۹۸ نیز برخی ناآرامیها سبب ایجاد مشکلات امنیتی برای کشور شد. نمونه آن نیز ترور سردار قاسم سلیمانی در عراق بود که تهاجمیترین حرکت امریکا علیه امنیت ملی ایران در طول ۴۰ سال گذشته بوده است، از سوی دیگر هر گاه میزان مشارکت و رأیدهی در انتخابات بالا رفته موضع نظام تقویت و آمادگی برای مذاکره امریکا با ایران نیز بالا رفته است. در سال ۹۲ حضور گسترده مردم در صحنه انتخابات بود که به دولت جدید این توانمندی را داد که با اعتماد به نفس با طرف امریکایی وارد مذاکره شود.
با در نظر داشتن این موارد میتوان گفت که حضور گسترده مردم در انتخابات سبب میشود تا امریکاییها در طرحهای ضدامنیتی خود علیه ایران تا حدود زیادی تجدیدنظر کنند. نگاهی به برآوردهای صورت گرفته در خصوص حضور مردم در انتخابات روز گذشته نشان میدهد که آمار حضور مردم تا حدود زیادی فراتر از پیشبینیها بوده است، البته تبلیغات طرف مقابل در خصوص عدم شرکت در انتخابات ادامه خواهد یافت، اما ارزیابیها نشان میدهد که پیوند بین مردم و نظام همچنان ادامه خواهد یافت.