سرويس ايران جوان آنلاين: خراسانشمالی از جمله استانهایی است که به خاطر وضعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسبش، ظرفیت بسیار خوبی برای فعالیت و گسترش صنعت زنبورداری دارد. به همین خاطر طی سالهای اخیر این استان به لحاظ تولید عسل رتبه ۱۳ و از نظر بهرهوری و میانگین تولید به ازای هر کلنی رتبه پنج کشوری را به خود اختصاص داده است. هر چند زنبورداران این منطقه، هر سال آمار بهتری نسبت به سال قبل خود در جهت تولید عسل به ثبت میرسانند، اما برای فروش و صادرات، با مشکلات متعددی روبهرو هستند. موضوعی که موحب شده تا در سالجاری زنبورداران به خاطر وضعیت خراب بازار و حمایت نشدن از طرف دولت، بخش زیادی از عسلهایشان را در خانه نگهدارند.
سال گذشته بود که مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی خراسانشمالی اعلام کرد، با تولید ۲ هزار و ۲۱۱ تن عسل در این استان، در مقایسه با سال قبلتر (۹۶) رقم ۱۱ درصد افزایش به ثبت رسیده است. این عدد، میزان استقبال از صنعت زنبورداری در خراسانشمالی را تأیید میکرد، اما هرگز به معنی خوب بودن اوضاع و احوال فعالان این عرصه نبود. بهخصوص وقتی امسال یکی از اعضای شرکت تعاونی زنبورداری ملکه اسفراین، فروش عسل را یکی از مهمترین مشکلات زنبورداران این منطقه عنوان کرده و گفت: «بیشتر عسلها در خانه مانده است و به راحتی نمیتوان این محصول را فروخت.»
سررسید تسهیلات و جیبهای خالی
با توجه به خشکسالی و تغییرات اقلیمی که کشاورزی خراسانشمالی را تحتالشعاع قرار داده، و در جهت خروج از تک محصولی و توجه به توسعه تولید سایر فرآوردهها، صنعت زنبورداری و تولید عسل و کارهای جانبی از جمله ژله رویال، گرده گل، زهر زنبور به موازات گسترش زنبورستانها در دستور کار سازمان جهادکشاورزی استان قرار گرفت. در همین راستا هنوز هم دورههای آموزشی برای بهرهبرداران و کارشناسان برگزار میشود تا با تکنیک و روشهای نوین زنبورداری آشنا شوند تا در صورت تحقق برنامههای مورد نظر، ضمن تثبیت اشتغال موجود، افزایش درآمد زنبورداران را به دنبال داشته باشد. اما با تمام تلاشهای صورت گرفته، زنبورداران استان معتقدند هیچکاری برای فروش و صادرات عسل انجام نشده و همین موضوع به شدت ادامه فعالیت در این صنعت را سخت کرده است. با اینکه طی چند سال گذشته بانکها تسهیلاتی را برای ارتقا و توسعه کارها به زنبورداران اعطا کردهاند، اما امروز و به علت اینکه فعالان این عرصه در فروش محصول خود مشکل دارند در بازپرداخت این تسهیلات هم دچار مشکل شدهاند و تقاضای تمدید این مدت را دارند.
فاصله حرفهای مسئولان و زنبورداران
با وجود اینکه عسل تولیدی در خراسانشمالی از نظر کیفیت در رده بالایی قرار دارد و توان رقابت با مرغوبترین عسلهای تولید شده را دارد، اما زنبورداران این استان حتی برای فروش مناسب محصول تولیدی خود در داخل کشور هم با مشکل روبهرو هستند. به گفته کارشناسان به خاطر اینکه این استان دارای باغهای میوه، اراضی زراعی و مراتع مرغوب با گل و گیاههای وحشی است، به صورت بالقوه یکی از قطبهای تولید عسل در کشور به شمار میآید و عسلش آنقدر مرغوب است که بتواند مهر صادرات بخورد و علاوه بر تأمین نیاز مالی زنبورداران، برای کشور هم ارزآوری کند. اما متأسفانه به دلیل بیتوجهی و کم کاری مسئولان و متولیان امر هنوز زمینه صدور این محصولات فراهم نیست. وقتی در مورد تولید مناسب و کیفیت بالای عسل خراسانی صحبت میشود و در مقابل، مسئولان عنوان میکنند که آمار دقیقی از صادرات این محصول از استان وجود ندارد، میتوان به رها بودن زنبورداری و عدم حمایتها از آن پیبرد.
جای خالی صنایع بستهبندی و تبدیلی همه فعالیتها را زیر سؤال برده و زنبورداران فکر میکنند بیشترین سهمشان از فعالیت در این عرصه، یک سال تلاش و زحمت برای سودرسانی به دلالان است.
واقعیت این است که بین حرفهای مسئولان تا زنبورداران فاصله بسیار زیاد است و باز هم مثل همیشه، متولیان امر با ارائه آمار و ارقام میخواهند نشان دهند که نه تنها اوضاع خوب است، بلکه هر روز بهتر هم میشود، اما زنبورداران از تأمین نیازها و وسایل مورد نیاز خود مینالند تا بازار خراب فروش عسل و بیمه نبودنهایشان و سررسید تسهیلات بانکی و... در همین رابطه چندین سال است که در مورد بیمه کارگران و فعالان عرصه زنبورداری صحبت میشود، اما هنوز به جایی نرسیده است.
همچنین تاکنون هزینه گرده افشانی برای زنبورداران در کل کشور ساماندهی نشده است و در برخی مناطق هم سازمان حفاظت از محیطزیست همراه زنبورداران نیست. به عنوان مثال در منطقه مرزی گلیل در شهرستان شیروان حدود ۵۰ سال است که هیچ سمی برای اراضی استفاده نشده است و میتواند یکی از بهترین عسلها را تحویل دهد، اما زمانی که زنبوردار میخواهد کندوهای زنبورعسل را در حاشیه اراضی مستقر کند، محیطزیست اجازه نمیدهد.