بار دیگر یک نتیجه جنجال‌برانگیز برای انتخابات در افغانستان اعلام شد؛ نتیجه‌ای که هیچ‌گاه در طول سال‌های گذشته با پذیرش همگانی همراه نبوده است. کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز سه شنبه نتیجه نهایی و جنجال‌برانگیز چهارمین انتخابات ریاست جمهوری این کشور را، پنج ماه پس از برگزاری در ۶ مهر، اعلام کرد. محمد اشرف غنی با به دست آوردن ۶۴/۵۰ درصد آرا، پیروز انتخابات ریاست جمهوری و عبدالله عبدالله، شریک قدرت آقای غنی در پنج سال گذشته و جدی‌ترین رقیب او، با ۳۹/۵۲ درصد در جایگاه دوم ایستاد. اما عبدالله عبدالله و حامیان او، ضمن رد این نتیجه و اعلام پیروزی متقابل در انتخابات، اعلام کردند که دولت موازی تشکیل می‌دهند.
انتظار می‌رفت انتخابات حداقل به دور دوم برود تا با مشروعیت و پذیرش بیشتری همراه شود، اما از یک‌سو تصمیم‌های کمیسیون بررسی شکایات انتخاباتی در مورد بیش از ۲۳ هزار شکایت گنگ و مبهم بود و از سوی دیگر، نحوه تطبیق این تصمیم‌ها از سوی کمیسیون انتخابات این کشور، شتاب‌زده، پنهانی و حتی شبانه؛ بدون حضور ناظران داخلی و بین‌المللی انتخاباتی برگزار شد.
با اعلام نتیجه نهایی، یک فصل پرتنش و چندین ماهه به پایان رسید، اما یک فصل ویرانگر دیگر آغاز شده که می‌تواند این کشور را با تشکیل دو دولت موازی، حتی به ورطه جنگ‌های داخلی بکشاند. البته تاکنون هیچ کشوری پیروزی محمد اشرف غنی را به رسمیت نشناخته و به او تبریک نگفته است.
نکته مهم درباره این انتخابات، به خصوص نتیجه نهایی آن، نقش و سناریوی امریکاست. هرچند این انتخابات خلاف میل امریکا پیش رفت و برگزار شد، اما در نهایت، نتیجه و وضعیت کنونی، همان چیزی است که این کشور از ابتدا می‌خواست. محمد اشرف غنی در سخنانی در جشن پیروزی گفت که با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، توطئه خارجی‌ها خنثی شد که اشاره مستقیم وی به خواست و برنامه امریکاست. زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان در طول مدت یک سالی که مذاکرات صلح با طالبان را دنبال می‌کند، بار‌ها خواهان برگزار نشدن انتخابات شد تا به جای آن، یک دولت موقت تشکیل شود و این دولت موقت، زمینه صلح امریکایی با طالبان، تغییر قانون اساسی و برگزاری یک انتخابات فراگیر در آینده را فراهم کند. اما سماجت و پافشاری اشرف غنی برای برگزاری انتخابات، سبب شد این انتخابات به‌رغم سه بار تأخیر، در نهایت برگزار شود.
اما سناریو به گونه‌ای از سوی امریکا دنبال شد که در نهایت، بن‌بست در نتیجه انتخابات، زمینه تشکیل یک دولت موقت را مطابق خواست این کشور، بیش از هر زمانی تقویت و قریب‌الوقوع کند.
در حالی که در طول برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، سفیر امریکا در کابل هماهنگی‌ها و رایزنی‌های نزدیکی با عبدالله عبدالله داشت، اما رابطه این کشور با محمد اشرف غنی، به دلیل نوع موضع‌گیری‌ها در روند صلح و همچنین مخالفت با تشکیل دولت موقت، چندان گرم نبود. این وضعیت تا سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا به افغانستان و حضور جنجال‌برانگیز در پایگاه نظامی بگرام، به جای کابل، و فراخوان رئیس‌جمهور افغانستان به این پایگاه ادامه یافت. پس از آن، در حالی که اشرف غنی همچنان بر برقراری آتش‌بس به عنوان پیش‌شرط گفتگو با طالبان تأکید می‌کرد و مخالف طرح «کاهش خشونت» طالبان بود، تماس تلفنی سه شنبه شب (۲۲ بهمن) وزیر خارجه امریکا با رهبران دولت افغانستان، بار دیگر ورق را برگرداند.
به دنبال این تماس و محتوای پنهان آن، به یک‌باره موضع اشرف غنی در برابر گفتگو با طالبان تغییر کرد و او، با یک عقب‌نشینی، طرح کاهش خشونت طالبان را پذیرفت. به این ترتیب، یک بن‌بست دیگر فرا راه روند صلح امریکایی در افغانستان برچیده شد. با این عقب‌نشینی امریکا و طالبان در مورد آخرین اختلافات به نتیجه رسیدند و آماده امضای توافق صلح تا یک هفته دیگر شده‌اند.
پس از این تغییر وضعیت، روند باقی مانده انتخابات ریاست جمهوری با چراغ سبز وزیر خارجه امریکا به اشرف غنی، به سرعت پیگیری می‌شود و در نهایت یک نتیجه شتاب‌زده اعلام می‌شود. اما تاکنون امریکا در برابر این عقب‌نشینی اشرف غنی، هیچ موضعی در حمایت از پیروزی او نشان نداده است. در چنین وضعیتی، دیده می‌شود که محمد اشرف غنی فریب یک توطئه دیگر امریکایی را خورده و حالا با موضع‌گیری عبدالله عبدالله و به بن‌بست رفتن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، تشکیل دولت موقت بیش از هر زمانی اجتناب‌ناپذیرتر به نظر می‌رسد.
در این بین، برخی چهره‌های سیاسی، پیشنهاد تشکیل دولت موقت «مصالحه ملی» با حضور اشرف غنی، عبدالله عبدالله و دفتر سیاسی طالبان در قطر را به عنوان تنها راه‌حل وضعیت موجود اعلام کرده‌اند؛ امری که به نظر می‌رسد اکنون در دستور کار نماینده ویژه امریکا برای افغانستان قرار دارد. شاهد این مدعا، حضور زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا، همزمان با اعلان نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در کابل است. خلیل‌زاد پس از حضور در کابل، یک نشست فوری و پشت در‌های بسته با عبدالله عبدالله داشته و فوری دست به کار شده است. به نظر می‌رسد امریکا از هر دو رهبر دولت وحدت ملی افغانستان برای پیشبرد برنامه به بن‌بست کشانیدن انتخابات ریاست جمهوری این کشور و زمینه‌سازی برای تشکیل دولت موقت، صلح امریکایی با طالبان و تغییر قانون اساسی افغانستان، زیرکانه سوءاستفاده کرده باشد. طی روز‌های آینده، زوایای این سناریوی امریکایی برای به بن‌بست کشانیدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و زمینه‌سازی برای تشکیل دولت موقت روشن‌تر خواهد شد.
