سرویس بین الملل جوان آنلاین: از محتوای این ملاقات چیزی به بیرون درز نکرده، ولی ظاهراً جوزف بورل به دنبال حفظ برجام است. موضع‌گیری‌های اولیه کمیسیونر جدید اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که او به الزامات نجات برجام آگاه است تا جایی که در یادداشتی نوشته که اگر اروپا به دنبال حفظ برجام است بایستی از این اطمینان حاصل کند که ایران در صورت بازگشت به تعهدات کامل خود در برجام، از این توافق منتفع شود.
جوزف بورل، روز جمعه ۷ فوریه (۱۹ بهمن) با مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در واشنگتن دیدار کرد. در بیانیه‌ای که وزارت خارجه امریکا درباره ملاقات این دو منتشر کرده، آمده که آن‌ها درباره «آینده صلح در خاورمیانه، روابط تجاری امریکا و اتحادیه اروپا و لزوم مسئول نگاه داشتن ایران و روسیه درباره اعمال بی‌ثبات‌کننده‌شان» گفتگو کرده‌اند. بورل نیز بعد از این ملاقات تأیید کرد که با پمپئو درباره «همه» مسائل گفتگو کرده است. بورل در توئیتی با اشاره به دیدارش با پمپئو نوشت: «درباره چالش‌های عمده، ما همیشه یکصدا هستیم، حتی اگر درباره همه امور توافق نظر نداشته باشیم.»البته بورل نگفته که عدم توافقی که او از آن صحبت می‌کند، چه چیز‌هایی است، ولی شواهد و قرائن نشان می‌دهد که برجام یکی از موضوعات اختلافی اتحادیه اروپا و امریکا است. یک روز قبل از سفر بورل به واشنگتن، دیپلمات‌های اروپایی در گفتگو با المانیتور گفتند که ظاهراً مقام‌های دولت ترامپ در ماه‌های گذشته به خودشان قبولانده‌اند که حکومت ایران در آستانه سقوط است و به همین دلیل علاقه‌ای برای بازگشت به میز مذاکره ندارند، ارزیابی که اروپاییان با آن موافق نیستند. مقام‌های اروپایی به‌رغم اذعان به اینکه ایران به دلیل تحریم‌های امریکا تحت فشار قرار گرفته با دیدگاه دولت ترامپ مبنی بر اینکه حکومت ایران در آستانه سقوط است یا اینکه تهران ممکن است مجبور به پذیرش فهرست خواسته‌های واشنگتن شود هم‌نظر نیستند. یک منبع اروپایی که نخواسته نامش فاش شود به المانیتور گفته است: «ما فکر می‌کنیم ایران قادر است مقادیر زیادی سختی را جذب کنند.»این منبع اروپایی می‌گوید: «مشکل سیاست فشارحداکثری این است که پرخطر است. ما واقعاً فکر می‌کنیم پاسخی برای این مشکل وجود ندارد که اگر فشار حداکثری باعث شود ایران کاملاً از برجام خارج شود و آن‌ها توسعه برنامه هسته‌ای خودشان را از سر بگیرند چه برنامه‌ای داریم؟»
باید سیاست قدرت را یاد بگیریم
کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در یادداشتی که همزمان با سفرش به امریکا خطاب به دولت‌های اروپایی در پایگاه تحلیلی «پراجکت سیندیکیت»، منتشر کرد، آورد: «اگر بخواهیم برجام زنده بماند، باید اطمینان حاصل کنیم که ایران به‌ازای بازگشت به اجرای کامل این توافق، از مزایای آن برخوردار شود.» او ابتدا ازکشور‌های عضو اتحادیه اروپا خواسته که واقعیت‌های جهان کنونی را ببینند و خودشان را با «سیاست مبتنی بر قدرت» وفق دهند. به باور بورل، «جهان کنونی، جهان رقابت ژئواستراتژیک است؛ دنیایی که در آن برخی رهبران در توسل به زور و استفاده از ابزار‌های اقتصادی و دیگر ابزار‌ها به عنوان سلاح، هیچ محذوریت اخلاقی قائل نیستند.»کمیسیونر تازه‌کار اتحادیه اروپا می‌نویسد: «برای اجتناب از تبدیل شدن به بازیگران بازنده در دنیای امروزه رقابت ایالات متحده و چین، ما (اتحادیه اروپا) باید زبان قدرت را دوباره یاد بگیریم و اروپا را یک بازیگر ژئواستراتژیک در سطح بالا بشناسیم.»
نتیجه دیپلماسی بدون اقدام و عمل
بورل با اشاره به این دیدگاه که «بسیاری می‌گویند سیاست خارجی اتحادیه اروپا هرگز موفق نخواهد شد چرا که اروپا خیلی ضعیف و چند دسته است» می‌نویسد: «البته این موضوع صحت دارد که اگر کشور‌های عضو درباره خطوط اصلی اقدام و بازیگری (اتحادیه اروپا) اختلاف نظر داشته باشند، اعتبار دسته‌جمعی ما آسیب خواهد دید. گاهی اوقات، ما فقط درباره ابراز نگرانی‌های‌مان اتفاق نظر داریم، نه درباره اینکه باید درباره این نگرانی‌ها چه کاری انجام دهیم.» از نظر بورل، «اروپا باید از دو چیز اجتناب کند؛ استعفا و پراکندگی. استعفا یعنی این تفکر که مشکلات جهانی بسیار بیش از حد هستند یا اینکه آنقدر دور هستند که اروپایی‌ها نیازی نیست درباره آن‌ها حس نگرانی داشته باشند.»کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا تأکید می‌کند: «امسال باید سالی باشد که اروپا راه خود را در داشتن یک رویکرد ژئواستراتژیک پیدا کند و از سرنوشت بازیگری که به جست‌وجوی هویتش باشد، فرار کند.» بورل در همین زمینه به برجام اشاره کرده و ضمن تأکید بر لزوم بازگشت ایران به انجام کامل تعهدات خود در این توافق، از ضرورت عملی شدن منافع وعده داده شده به ایران صحبت کرده است. او نوشت: «دیپلماسی بدون داشتن پشتیبانی اقدام و عمل، نمی‌تواند توفیق یابد. اگر ما خواهان پایدار ماندن آتش‌بس شکننده در لیبی هستیم، باید از پابرجا ماندن تحریم تسلیحاتی حفاظت کنیم. اگر ما خواهان نجات توافق هسته‌ای ایران (برجام) هستیم، باید از این موضوع اطمینان حاصل کنیم که ایران در صورت بازگشت به پایبندی کامل به برجام از آن منتفع می‌شود.»
