سرويس اقتصادی جوان آنلاين: زمانی که معامله تجاری ایالات متحده امریکا و چین در اواسط ژانویه به امضا رسید، مسیر برای شتاب در سرمایه‌گذاری، تجارت و رشد اقتصادی جهانی مشخص شد، اما کرونا به ابزاری جدید در کند شدن رشد اقتصادی بدل شد، به‌نحوی‌که تخمین زده می‌شود ۵ میلیون نفر در طول تعطیلات ویروس را با خود به شهر‌های اطراف، شهر‌های بزرگ‌تر و در سراسر جهان منتقل کنند. به همین دلیل شهر‌های بیشتری بسته شده و تعطیلات برای یک هفته دیگر در ۱۴ استان چین تمدید شده است.
بندر‌های صادراتی گوانگدونگ، شهر فناوری شنژن، بزرگ‌ترین بندر چین شانگ‌های و محل کارخانه جدید تسلا و جیانگ سو، جایی که کفش‌های نایک تولید می‌شوند، همگی در ۱۴ استانی واقع شده‌اند که تعطیلی به مدت یک هفته دیگر در آن‌ها تمدید شده است.
این استان‌ها تقریباً ۶۹ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را در سال ۲۰۱۹ تشکیل می‌دهند.
در اثر شیوع بیماری کرونا شرکت‌های بزرگی مانند مک‌دونالد فروشگاه‌های خود را بسته‌اند. شرکت Toyota و بسیاری دیگر تولید را متوقف کرده‌اند. به میلیون‌ها نفر گفته شده است هنگامی که تعطیلات پایان می‌یابد تا اطلاع ثانوی به سر کار برنگردند.
به این ترتیب با توجه به نقش چین در اقتصاد جهان اختلال بزرگی در زنجیره‌های عرضه جهانی ایجاد خواهد شد که احتمالاً بایدمنتظر گرانی کالا‌های نهایی بود، زیرا چین اکنون ۱۷ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد که ۴ درصد نسبت به سال ۲۰۰۳ رشد داشته است.
اما این اقدام در واقع فرصت خوبی را برای شرکت‌های چند ملیتی مستقر در سایر کشور‌ها فراهم می‌کند، به‌نحوی‌که تولیدات برند‌های معروف جهان در سایر کشور‌ها تا حدتوان ظرفیت خالی چین را پر خواهند کرد.
تأثیر کرونا بر صنعت گردشگری جهان
طبیعی است که نزدیک‌ترین همسایگان چین که عمیقاً در زنجیره‌های تأمین منطقه‌ای گنجانیده شده‌اند، محصولات خود را به چین صادر می‌کنند و از بازدید‌کنندگان توریستی چین سود می‌برند، هر چند که جای خالی میلیون‌ها گردشگر چینی از توکیو تا لندن، هتل‌ها، خطوط هوایی و خرده‌فروشان برای هفته‌ها یا ماه‌ها کاملاً احساس خواهد شد. کره‌جنوبی، ویتنام و ژاپن که قرار است در تابستان امسال میزبان بازی‌های المپیک در توکیو باشند، از شیوع این ویروس آسیب خواهند دید. همه صادرکنندگان کالا به چین از استرالیا تا برزیل نیز ضرر خواهند کرد.
بازار‌های مالی نیز در نوسان قرار داشته و هرگونه ریسک در شرایط مالی می‌تواند تأثیر اقتصادی شیوع را تقویت کند. مقامات پولی جهان از جمله «کریستینا جورجیوا» مدیرکل صندوق بین‌المللی پول شدیداً نگران بوده و بر این روند نظارت می‌کنند.
تأثیر کرونا بر توافقنامه تجاری واشنگتن - پکن
همچنین توافقنامه تجاری ایالات متحده امریکا و چین اکنون در کانون توجه قرار دارد. تحقق وعده‌های چین مبنی بر افزایش خرید از ایالات متحده امریکا با تأثیر ویروس کرونا بر تقاضا در چین و دخالت آن در زنجیره‌های اقتصادی سخت‌تر خواهد بود. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که آیا ایالات متحده امریکا شیوع این بیماری را فاجعه‌ای طبیعی یا رویدادی غیرقابل پیش‌بینی محسوب خواهد کرد. در صورتی که واشنگتن آن را رویدادی طبیعی قلمداد کند، الحاق یک بند در توافقنامه که منجر به مذاکرات دو طرفه می‌شود، در صورتی که طرفین نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، ضروری است.
باید گفت که اقتصاد چین و چشم‌انداز اقتصاد جهانی به سرعت و مهارت کارمندان بهداشت و پزشکان پوشیده از لباس مخصوص که می‌توانند شیوع ویروس را متوقف کنند، بستگی دارد. مهار سریع یا تشدید گسترش آن دو گزینه احتمالی است که اکنون وجود دارد و هریک تأثیرات رشد کاملاً متفاوتی را برای اقتصاد چین و جهان در پی خواهد داشت.
افت قیمت نفت و رشد بازار ارز‌های مجازی
به علاوه شیوع ویروس کرونا و تعطیلی‌ها در چین قیمت نفت در بازار جهانی کاهش داد، اما ارز رمز‌ها با این ویروس قوی‌تر شده‌اند و ارزش بیت‌کوین در ماه ژانویه ۲۰ درصد و در دو روز اول ماه فوریه ۲ درصد رشد کرد.
در‌حالی‌که پیش‌بینی‌های بین‌المللی از روند افزایشی قیمت نفت را برای سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ خبر داده بود، اما اکنون کرونا باعث شده تا در اولین ماه نه خبری از ثبات قیمت و نه خبری از افزایش قیمت باشد. آنچه در این ماه به چشم می‌خورد تداوم روند کاهشی قیمت به دلیل نگرانی از کاهش تقاضای نفت در چین و کاهش تقاضا برای پرواز‌ها بعد از ممانعت ۲۰ کشور دنیا از پرواز به چین یا قبول مسافر از چین بود.
چین، دومین اقتصاد بزرگ دنیاست و یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت محسوب می‌شود. طبق گزارشی که در وب‌سایت اصلی سازمان اوپک منتشر شد اگر تا ماه مارس بحران کنترل نشود، این سازمان میزان تولید نفت را کاهش خواهد داد تا از روند کاهشی قیمت جلوگیری کند. اوپک نوشت: «هدف اصلی از کاهش تولید ارتقای منحنی عرضه و تقاضای نفت و حفظ ثبات در قیمت این منبع انرژی در دنیا است.»
اویل پرایس هم در گزارش دیگری از کاهش سرمایه‌گذاری در بازار نفت خبر داد و نوشت: «افت ارزش سهام شرکت‌های نفتی به دنبال شیوع ویروس کرونا و افت قیمت نفت باعث شده است تا این بازار متحول شود. سرمایه‌گذاران نگران آینده بازار نفت هستند و به همین دلیل در این بازار وارد نمی‌شوند.»
بیت‌کوین بازار امن برای سرمایه‌گذاران شد
در این شرایط بحرانی، سرمایه‌گذاری در بازار بیت‌کوین‌ها افزایش یافت و این بازار به بازاری امن و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاری تبدیل شد. سایت BEINCRYPTO با اشاره به افزایش ۳۰ درصدی تقاضا برای سرمایه‌گذاری در بازار ارز‌های مجازی نوشت: «در نتیجه بالا گرفتن تنش در اقتصاد دنیا، ارزش بیت‌کوین‌ها افزایش یافت و سرمایه‌گذاری در این بازار هم بیشتر شد. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی سودآورترین و امن‌ترین بازار، بازار ارز‌های مجازی به خصوص بازار بیت‌کوین باشد. هر چه تقاضا برای نفت در بازار جهانی کمتر شود و قیمت این منبع انرژی به دلیل نگرانی از ویروس کرونا و بحران‌های مرتبط با آن پایین‌تر بیاید، تمایل برای سرمایه‌گذاری در بازار بیت‌کوین‌ها بیشتر خواهد شد.»
بررسی‌ها نشان می‌دهد ارزش بیت‌کوین در بازار جهانی در ماه ژانویه سال‌جاری ۲۶ درصد رشد کرد و در دو روز اول ماه فوریه هم ما شاهد افزایش ۲ درصدی قیمت هر بیت‌کوین در بازار بودیم.
اما تنها بیت‌کوین و رقبای گردشگری و کارخانه‌های برند‌های معروف جهان نیستند که از کرونا سود برده‌اند، بلکه شرکت‌های تولید ماسک و دستکش‌های پزشکی در صدر سود‌کنندگان از شیوع ویروس کشنده کرونا هستند؛ چراکه مصرف‌کنندگان برای خرید ماسک‌هایی که به سرعت از قفسه‌های فروشگاه‌ها در مناطق مختلف جهان به فروش می‌رسند، صف بسته‌اند.
این مزایا شامل شرکت‌های داروسازی به ویژه آن دسته که در زمینه تحقیقات سرم‌های ضد‌کرونا کار می‌کنند؛ همچون شرکت Novavax هم بوده و سهام این شرکت طی ماه ژانویه ۷۲ درصد جهش داشته و جالب توجه اینکه شرکت‌های مخابراتی احتمالاً از افزایش کاربرد نرم‌افزار‌های پیام‌رسان و ارتباطات در کنار استفاده روز‌افزون از نرم‌افزار‌های تجارت الکترونیک، بهره وافری برده‌اند؛ چراکه افراد از ترس ویروس کرونا از تماس شخصی برای انجام تجارت یا خرید از فروشگاه‌ها خودداری می‌کنند.
همچنین مراجعه نکردن به فروشگاه‌ها به معنای ماندن بیشتر در خانه است و اینجا هم به نفع شرکت‌های سرگرمی مانند Netflix و ... که فیلم و سریال آنلاین ارائه می‌دهند، تمام می‌شود.
اتحادیه اروپا هم برای کمک از راه رسید
در همین حال کمیسیون اروپا اعلام کرد که ۱۰ میلیون یورو (۱۱ میلیون دلار) از بودجه برنامه تحقیق و نوآوری خود، برای حمایت از تحقیقات در مورد ویروس مرگبار کرونا اختصاص داده است. خبرگزاری آناتولی دراین باره نوشت: «این بودجه دو یا چهار پروژه تحقیقاتی را پشتیبانی می‌کند. کمیسیون از تمام امکانات موجود جهت آغاز کار تحقیقاتی در اسرع وقت استفاده خواهد کرد.»
براساس بیانیه این کمیسیون، داوطلبان کمک در این زمینه باید تا ۱۲فوریه، یعنی فقط دو هفته اعلام آمادگی کرده و موافقتنامه‌های اعطای کمک نیز باید خیلی سریع امضا شوند.
