سرویس بین الملل جوان آنلاین: همین چند روز قبل بود که بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس از طرح ترامپ برای تغییر در برجام استقبال کرد و حالا هم بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هرچند بر «پایبندی» خود به توافق هسته‌ای ایران تأکید می‌کنند، ولی توافق کرده‌اند که پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، نیاز به تعریف یک برنامه بلندمدت دارد. کار به جایی رسیده که روس‌ها، با انتقاد از مکانیسم ماشه، به اروپاییان گوشزد کرده‌اند که این اروپا بود که ابتدا تعهدات اقتصادی ذیل برجام را زیر فشار امریکا کاهش داد.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، دیروز با صریح‌ترین بیان ممکن، بهانه تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف در توافق هسته‌ای ایران، موسوم به مکانیسم ماشه را زیر سؤال برد. اولیانوف در صفحه توئیتر خود نوشت: «تروئیکای اروپایی مکانیسم حل اختلاف را به دلیل کاهش تعهدات برجامی ایران کلید زدند. آن‌ها فراموش کردند که این تروئیکای اروپایی بود که ابتدا تعهدات اقتصادی‌اش را زیر فشار امریکا کاهش داد.» او البته طرف‌های مختلف را خطاب قرار داده و گفته است: «اکنون زمان مناسبی برای دو طرف است که درباره گام‌های متقابل جهت کاهش نگرانی‌ها فکر کنند.»اروپاییان می‌گویند که فعال‌سازی مکانیسم ماشه لزوماً به معنای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی ایران در شورای امنیت نیست. جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته که این مکانیسم روندی است که در صورت طی کردن کامل مراحل، به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منتهی خواهد شد، ولی تأکید کرده است: «هدف مکانیسم حل اختلاف، یافتن راهکار‌ها و بازگشت به پایبندی کامل در چارچوب برجام است. مسئله، اعمال تحریم نیست». دیپلمات‌های اروپایی هم ادعا می‌کنند که هدف فعال‌سازی مکانیسم ماشه، حفظ توافق هسته‌ای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام است، نه بازاعمال تحریم‌های سازمان ملل. با وجود این ادعای اروپاییان، نشانه‌هایی جدی از نزدیک‌تر شدن آن‌ها به رویکرد امریکا در قبال ایران به چشم می‌خورد. هفته قبل بود که بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلستان با چرخشی جدی از برجام، گفت که «ما باید توافق ایران [برجام]را با توافق ترامپ جایگزین کنیم»، موضعی که البته در ایران به سرعت رد شد و حسن روحانی، رئیس‌جمهور گفت: «این آقای نخست‌وزیر در لندن، نمی‌دانم چه جوری فکر می‌کند که می‌گوید برجام را کنار بگذاریم و طرح ترامپی را اجرا کنیم، ترامپ جز نقض عهد و زیر پا گذاشتن قانون و مقررات بین‌المللی چه کاری کرده است؟» با این حال، دونالد ترامپ در یک توئیت با اشاره به پیشنهاد بوریس جانسون درباره تغییر برجام گفت: من موافقم!
حالا هم رایزنی‌ها بین طرف‌های اروپایی و امریکا در حال تشدید شدن است. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا دیروز از فرصت حضور در کنفرانس برلین درباره لیبی برای رایزنی‌های ضد ایرانی با مقام‌های مختلف شرکت‌کننده در این نشست استفاده کرده و در یکی از این دیدار‌ها با همتای آلمانی خود درباره «ضرورت مقابله با اقدامات تهاجمی و ثبات‌زدای ایران در خاورمیانه» صحبت کرده است. وزارت خارجه امریکا همچنین از رایزنی با جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اروپا خبر داده و گفته است: «آن‌ها (پمپئو و بورل) همچنین درباره هماهنگی ایالات متحده- اتحادیه اروپا درباره طیفی از چالش‌های جهانی از قبیل ضرورت مقابله با اقدامات تهاجمی و ثبات‌زدای ایران در خاورمیانه صحبت کردند.» یک سخنگوی دفتر نخست‌وزیری بریتانیا هم از طرح موضوع ایران در دیدار بوریس جانسون و امانوئل ماکرون در حاشیه نشست لیبی در برلین خبر داده و گفته که این دو رهبر «همچنین توافق کردند که برای پیشگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای نیاز به تعریف یک برنامه بلندمدت وجود دارد.» به گفته این سخنگو دو طرف درباره «اهمیت تنش‌زدایی و همکاری با شرکای بین‌المللی برای یافتن راه‌حل سیاسی برای تنش‌های موجود» توافق کردند.
