سرويس انديشه جوان آنلاين: ابوالفضل بهرام‌پور مترجم و مفسر قرآن کریم در این برنامه ضمن شرح آیه ۳۳ سوره مبارکه مائده به بیان مجازات اغتشاشگران براساس قرآن کریم پرداخت. بخشی از تفسیر این استاد قرآنی دست به دست در فضای مجازی چرخید و نقد‌های زیادی را از سوی جامعه قرآنی در پی داشت.
تفسیر و ترجمه آیه ۳۳ سوره مائده چیست؟
«إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِینَ یحَارِبُونَ اللهَ و َرَسُولَهُ و َیسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ یقَتَّلُوا أَوْ یصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیدِیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ ینْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِک لَهُمْ خِزْی فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ» ترجمه مستقیم و تحت‌اللفظی آیه این است: سزای کسانی که با (دوستداران) خدا و پیامبر او می‌جنگند و در زمین به فساد میکوشند جز این نیست که کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست و پایشان خلاف جهت یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید شوند. این رسوایی آنان در دنیاست و در آخرت عذابی بزرگ خواهند داشت.
در شأن نزول آیه آمده است که جمعی از مشرکان مکه به مدینه آمده، مسلمان شدند، ولی، چون بیمار بودند به فرمان پیامبر اکرم (ص) به منطقه خوش آب و هوایی در بیرون مدینه رفته و اجازه یافتند از شیر شتر‌های زکات بهره ببرند، اما، چون سالم شدند، چوپانهای مسلمان را گرفته، دست و پایشان را بریدند و چشمانشان را کور کرده، شتران را به غارت بردند و از اسلام هم دست کشیدند. در این زمان آیه فوق نازل شد و رسول خدا (ص) دستور داد آنان را دستگیر کنند و همان کاری را که با چوپانان کرده بودند، بر سر خودشان آوردند. (تفسیر نور)
در تفسیر المیزان نیز در تفسیر این آیه آمده است: محاربه به معنای لفظی‌اش در باره خداوند محال است و ناگزیر باید بگوییم معنای مجازی آن منظور بوده که شامل مخالفت با احکام شرعی و ظلم و اسراف می‌باشد و منظور از محاربه با رسول، عملی است که به ابطال اثر ولایت رسول خدا منجر می‌شود، مانند جنگیدن کفار با پیامبر و مسلمانان و راهزنی راهزنان که امنیت عمومی را خدشه‌دار می‌سازند، امنیتی را که گسترش دامنه ولایت پیامبر آن امنیت را گسترانده است و مراد از افساد در زمین استفاده از سلاح و تعدی به حرمات و اخلال در امنیت عمومی است. در نهایت خداوند می‌فرماید: سزای چنین کسی یا قتل است یا دار زدن و یا قطع دست و پا از جانب مخالف یا تبعید و هر کدام از این مجازات‌ها اعمالش بستگی به نوع درجه افساد و محاربه آن فرد دارد که مثلاً فقط از سلاح استفاده کند یا دزدی کند یا مرتکب قتل هم شود و مراد از تبعید و نفی بلد آن است که او را از شهری که آنجا مرتکب فساد شده است، به شهر دیگر تبعید کنند و بر مردم آن شهر دوم هم آشکار کنند که او شخص منفی و مفسدی است، پس با او مجالست و خرید و فروش و ازدواج نکنند و حتی او را شریک در طعام و شراب خود نیز نسازند و اگر به شهر دیگر رفت به آن‌ها هم همین مسئله را بگویند تا زمانی که عمر او به اتمام برسد. پس اگر گفته شود حکم او در صورتی که متوجه بلاد کفر و شرک شود، چگونه است؟ در جواب می‌گوییم اگر به آنجا برود یا به دست اهل آنجا کشته می‌شود یا او آن‌ها را می‌کشد و (خزی) به معنای فضیحت و رسوایی است و آیه شریفه می‌فرماید: این عذاب‌ها که گفتیم خواری مفسد و ظالم در این دنیاست، اما عذاب اخروی او بسی بزرگ‌تر است و این‌ها باعث نمی‌شود که عذاب اخروی او برطرف گردد.
یادداشت عباس سلیمی
در این میان خادم القرآن عباس سلیمی به عنوان پیشکسوت قرآنی ضمن عذرخواهی از مردم در یادداشتی نوشت: «به‌نام آن خداوند ارحم‌الراحمینی که بسیار بخشنده و بسیار بسیار مهربان است! خداوندی که او را با عنوان «یا من سبقت رحمتُه غضبَه!» می‌خوانیم و سلام بر قرآن، کتاب هدایت و مهرورزی!
«سخن کز دهان ناهمایون جهد
چو ماری است کز لانه بیرون جهد!»
در شرایطی که از یک‌سو مردم عزیز و نجیب ما با مشکلات عدیده دست به گریبانند و از سوی دیگر دشمنان خبیث و مزدوران سرسپرده درصدد لطمه زدن به حاکمیت نظام اسلامی و سربلندی ملت با صلابت و رشید ما هستند، در عین حالی که وظیفه همه ما جلوگیری از التهاب‌آفرینی در جامعه بوده و ما خود را ملزم به رعایت آن می‌دانیم، در واکنش به گفتار بی‌سلیقه یک کارشناس قرآنی باید ولو اختصاراً گفت: برادر! نیازی به زجرکش کردن نیست، زیرا مردم شریف ما از رهگذر سوءتدبیر برخی از مدیران نالایق و ناکارآمد به اندازه کافی زجر می‌کشند! لطفاً خود را به زحمت میفکنید!
فعلاً و در یک عبارت کوتاه، این حقیر به عنوان کوچک‌ترین عضو جامعه قرآنی به سهم خود در ازای نوع برداشت و از آن بدتر! (نوع بیان کارشناس مزبور) در قبال مسائل اخیر، از همه مردم ایران‌زمین، علما و مفسران والامقام و جوانان و نوجوانان‌کشور پوزش طلبیده و عذرخواهی می‌کنم.
۹ آذرماه ۱۳۹۸
خادم‌القرآن عباس سلیمی
***
باید با لحن مناسبت‌تری صحبت می‌کردم تذکرات را می‌پذیرم
از این سو ابوالفضل بهرام‌پور استاد قرآنی که قبل از آن سعی در روشن کردن اذهان عمومی داشت، ضمن پذیرش کلام تند در یادداشتی نوشت:
بسمه‌تعالی
متعاقب حضور اینجانب در برنامه تلویزیونی آفتاب شرقی، برخی از اهالی محترم قرآن و یکی از فق‌های والامقام خواستار توضیح از اینجانب شدند که عرض کردم منظور من مطلقاً و هرگز مردم عزیز و معترضان به گرانی نبوده و نیست، بلکه منظورم مشخصاً افراد سرسپرده معاند و وابسته به بیگانه و اشراری بوده که ضمن نفوذ به داخل صفوف مردم، مرتکب قتل و جنایت و غارت و تخریب شده‌اند ولا غیر.
زیرا شأن نزول آیه کریمه ۳۳ از سوره مبارکه مائده کاملاً روشن و جایگاه آن در قوانین موضوعه کشور نیز مشخص بوده و شاید نیازی به توضیح نداشته باشد.
البته آن فقیه بزرگوار و دوستان قرآنی دو تذکر به بنده دادند که بنده نیز همانگونه که در برنامه یادشده، خود را شاگرد محضر علما معرفی نمودم، تذکرات مزبور را می‌پذیرم.
اول آنکه به کارگیری واژه (زجرکش) صحیح نبود و می‌شد با لحن مناسب‌تری از واژه (شدت عمل) استفاده نمود که پذیرفتم.
دوم اینکه تبعید روی کشتی معنی ندارد و شرایط این مسئله نیز در فقه و قوانین جزایی جایگاه منطقی خود را دارد؛ و آخر دعوینا
ان الحمدلله رب‌العالمین.
ابوالفضل بهرام‌پور
***
بر اساس این گزارش گستره زیادی از بیان این استاد قرآنی با اظهارنظرات مختلفی در فضای مجازی منتشر شد که وی را به عنوان استاد تلخ قرآنی لقب دادند. به نظر می‌رسد این روز‌ها فعالیت‌های قرآنی زیر سایه سیاست‌های روز جامعه می‌تواند راهگشا باشد، اما آنچه که مسلم است عدم درک درست و تبیین واضح و آشکار از آیات قرآن کریم نیز تبعاتی را به همراه خواهد داشت که از آیات قرآن تنها یک یادگاری تلخ بر جای می‌گذارد و این اهمیت و جایگاه حساس این کتاب آسمانی را بیش از پیش نشان می‌دهد.
