سرويس بين الملل جوان آنلاين: کاخ سفید با فرستادن نامهای به کمیته قضایی مجلس نمایندگان اعلام کرده که رئیسجمهور امریکا دونالد ترامپ و وکلای او در جلسه استماع آن کمیته در روز چهارشنبه چهارم دسامبر شرکت نخواهند کرد. جرولد ندلر، رئیس کمیته قضایی، پیش از این ضربالاجلی را تعیین کرده بود به این نحو که ترامپ تا اول دسامبر فرصت دارد آمادگی خود یا وکیلش را برای شرکت در این جلسه اعلام کند و حالا با نامه پت سیپلون مشاور حقوقی کاخ سفید، معلوم شده که نه ترامپ و نه یکی از وکلای او حاضر به شرکت در این جلسه نیستند. این اقدام کاخ سفید به معنای موضع سرسختانه ترامپ علیه دموکراتهای مجلس نمایندگان است که حاضر نیست هیچ وجهی به تلاش آنها در پرونده مشهور به اوکراینگیت بدهد و با این کار آنها را درگیر جنگ روانی کرده که پیش از این و در پرونده روسیهگیت جریان داشت. عاقبت آن پرونده باخت دموکراتها بود و تمام امید خود را برای سرنگونی او در آن جنگ روانی از دست دادند و حالا هم به نظر میرسد که ترامپ با نرفتن به جلسه استماع روز چهارشنبه همین روند را تکرار میکند تا اینکه دموکراتها بازنده دومین جنگ روانی طی سه سال اخیر باشند.
بازی روانی ترامپ
یک هفته قبل بود که حکم یک قاضی فدرال درخصوص روند تحقیق و تفحص مجلس نمایندگان سروصدایی به پا کرد. کتانجی براون جکسون قاضی ۴۹ ساله فدرال در حوزه واشنگتن دیسی یک هفته قبل حکم مبسوط ۱۲۰ صفحهای را منتشر کرد تا اینکه به دان مکگان، مشاور حقوقی سابق ترامپ، دستور دهد در جلسات تحقیق و تفحص مجلس نمایندگان شرکت کند. بخش مهم و قابل توجه از حکم جکسون این بود: «نتیجه ۲۵۰ سال تاریخ ثبت شده امریکا بیانگر این است که رئیسجمهوری پادشاه نیست. بدیهی است که کارمندان فعلی و سابق کاخ سفید برای مردم ایالات متحده کار میکنند و آنها برای محافظت و دفاع از قانون اساسی ایالات متحده سوگند یاد میکنند.» شاید ندلر و دیگر دموکراتها تصور میکردند که این حکم بتواند پشتوانه حقوقی خوبی برای آنها فراهم کند تا ترامپ را برای شرکت در جلسه استماع تحت فشار قرار دهند، اما نامه سیپلون نشان میدهد ترامپ هم چندان دست خالی نیست. سیپلون در این نامه به روند موجود برای تشکیل آن جلسه انتقاد کرده و میگوید از آنجایی که تا کنون نامی از شهود برده نشده و معلوم نیست که کمیته قضایی با برگزاری جلسات استماع بیشتر روند منصفانهای را درخصوص رئیسجمهور اجرا کند، پس ترامپ یا یکی از وکیلهای او در این جلسات شرکت نخواهند کرد. درواقع، اصل اعتراض حقوقی به منصفانه بودن روند استیضاح است که ترامپ و متحدان جمهوریخواهش پیش از این هم این اعتراض را بیان کرده بودند و حالا در نامه سیپلون مبنای ادعای حقوقی برای عدم شرکت در جلسه روز چهارشنبه شده است. ترامپ با این ادعا اصل مشروعیت این دست جلسات را زیر سؤال میبرد و نمیخواهد با حضور خودش یا یکی از وکلایش مشروعیتی به آن داده باشد. او با این کار دموکراتها را از ابتدای کار درگیر جنگ روانی خود میکند تا اینکه حمله حقوقی آنها را مبدل به ضدحملهای به خودشان کرده باشد. روشن است که این کنش ترامپ تنها محدود به جلسه روز چهارشنبه نخواهد بود بلکه مبنای راهبرد او و متحدان جمهوریخواهش بعد از این خواهد بود تا همانند پرونده روسیهگیت، سایه ابهام و عدم مشروعیت را بر پرونده اوکراینگیت هم حفظ کنند.
مدارک گنگ و مبهم
هر دو پرونده روسیهگیت و اوکراینگیت نقاط مشترک جالب توجهی دارند. در هر دو پرونده حرف از یک دولت خارجی است، موضوع توطئه و تبانی مطرح شده، ترامپ متهم میشود به رابطه پنهانی با این دولت خارجی، ترامپ در روند بررسی پروندهها کارشکنی میکند، دستگاههای اطلاعاتی نبض اصلی را برای تشکیل پروندهها و مدارک در دست دارند، اما مهمتر از همه این است که مدارک و شواهد در هر دو پرونده آنقدر واضح و مبرهن نیستند که بتوان از همان ابتدا کار ترامپ را تمامشده دانست. رابرت مولر بازرس ویژه در پرونده روسیهگیت بود که به اتهام تبانی ترامپ با روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ رسیدگی میکرد، اما بعد از نزدیک به دو سال تحقیق و هزینهای بالغ بر ۴۰ میلیون دلار، مولر درنهایت ترامپ را از این اتهام تبرئه کرد. هرچند مولر در جریان آن تحقیقات کیفرخواستهایی را علیه برخی از افراد در ستاد انتخاباتی ترامپ صادر و آنها را درنهایت محکوم به زندان کرد، اما درخصوص اصل قضیه نتوانست مدرکی قاطع و به قول معروف محکمهپسند پیدا کند. حالا در پرونده اوکراینگیت نیز وضعیت مشابهی به وجود آمده است. دموکراتها مدعی هستند که ترامپ در مکالمه تلفنی ۲۵ ژوئیه با همتای اوکراینی خود، ولادیمیر زلنسکی، از اختیارات قانونی خود سوءاستفاده کرده، چون ارائه کمکهای مالی مصوب کنگره به اوکراین را مشروط به تحقیق و تفحص دولت اوکراین از فعالیتهای اقتصادی هانتر بایدن کرده بود. از آنجایی که هانتر بایدن پسر رقیب انتخاباتی ترامپ جو بایدن است، دموکراتها همانند پرونده روسیهگیت ترامپ را متهم به استفاده از یک دولت خارجی برای دخالت در انتخابات ریاست جمهوری میدانند. با وجود این، همه چیز آنقدر که دموکراتها تصور میکنند شفاف نیست. درواقع، ارتباط بین کمکهای مالی به اوکراین و فعالیتهای اقتصادی هانتر بایدن در مکالمه تلفنی ترامپ چندان روشن نیست و نه تنها از رونوشت آن مکالمه به کنگره چنین ارتباطی دیده نمیشود بلکه شاهدانی که تا کنون به مجلس نمایندگان هم رفته و حتی این ارتباط را تأیید کردهاند استنادشان به آن مکالمه نبوده بلکه دلایل دیگری داشتند.
بهرهبرداری افکار عمومی
اصل عرصه جنگ روانی در افکار عمومی است و ترامپ با توجه به این اصل است که سعی میکند تا به جای رفتن به جلسه استماع و انجام اقدامات حقوقی، جنگ روانی خود با دموکراتهای کنگره را در همین عرصه حفظ کند. به همین جهت است که او قبل از ارسال نامه سیپلون با انتشار این پیام توییتری گفت: «درحالیکه دموکراتها احمقانهترین استماع استیضاح تاریخ را برگزار میکنند، نمایندگی کشورمان در نشست ناتو در لندن را برعهده خواهم داشت.» اشاره او به نشست سران ناتو در لندن است و به همین جهت در ادامه میگوید: «چپهای افراطی در حال آسیب زدن به کشورمان هستند. جلسات استماع را در روزی برنامهریزی میکنند که نشست ناتو نیز قرار است برگزار شود.» پیام او به هوادارانش روشن است. او از طرفی انگشت بر قدرت امریکا در ناتو میگذارد تا به نوعی شعار اول بودن امریکا را تداعی کرده باشد و از طرفی با چپ خواندن دموکراتها احساسات عمومی را علیه آنها تحریک میکند چنان که گویا چپها قصد دارند وجهه امریکا را در ناتو تخریب کنند. ندلر از او خواسته بود تا همانند رؤسای جمهور قبلی از این فرصت استفاده کند، اما گویا فراموش کرده بود که ترامپ نه تنها همانند آنها بلکه همانند هیچ سیاستمدار متعارفی نیست و به همین جهت نیز داشتن انتظاری نظیر مشارکت در این جلسه بیمورد است. او یک پوپولیست تمامعیار است که تنها با بههمزدن قواعد بازی سیاست، فرصتطلبی و اجرای قواعد جنگ روانی کار خود را پیش میبرد. مبنای رفتار او بر این موارد است و البته تا اینجا هم توانسته نتایجی به دست بیاورد. او توانسته به افکار عمومی نشان دهد که در تمام دوره ریاست جمهوریاش قربانی دسیسه و توطئههای دموکراتها بوده و آنها با طرح پروندههای روسیهگیت و اوکراینگیت اجازه ندادند به وعدههایش عمل کند. علاوه بر این، شاید کمتر کسی در امریکا تا چند ماه قبل حتی میدانست جو بایدن پسری به نام هانتر دارد، اما حالا همه میفهمند که این پسر بدون داشتن هیچ تخصصی در زمینه نفت و گاز ماهانه ۵۰ هزار دلار از شرکت گازی بوریسما در اوکراین میگرفت آن هم در زمانی که پدرش جو بایدن معاون رئیسجمهور امریکا بود. تأثیر این موضوع حتی در میان دموکراتها هم دیده شد؛ چراکه جو بایدن در نظرسنجیها دیگر اوضاع خوب چند ماه قبل را ندارد و با افت محبوبیتش، فردی مثل الیزابت وارن بیشتر مطرح شدهاست. این وضعیت به آن معنا است که ترامپ در جنگ روانی خود با دموکراتها نه تنها عذر و بهانهای برای عدم تحقق وعدههایش به دست آورده، توانسته ضربه قابل توجهی هم به رقیب اصلی انتخاباتیاش هم بزند و از همین حالا موقعیت او را در میان هوادارانش تضعیف کند. دموکراتها بیشک پرونده اوکراینگیت را دنبال خواهند کرد، اما با این کار خود را بیش از پیش درگیر جنگ روانی ترامپ کرده و امتیازات بیشتری را به او میدهند.