سرویس ایران جوان آنلاین: سالهاست در مورد حمایت از طرحهای اشتغالزایی در روستاها صحبت میشود. حرفهایی که اعتبارات زیادی پشت آنهاست و هر شنوندهای فکر میکند با این روند رو به جلو، تا چند ماه آینده چیزی به نام بیکاری در روستاها باقی نمیماند. بعد از تخصیص اعتبارات و بررسی طرح های اشتغالزایی و تأیید بهترینها، نوبت به پرداخت وامها میرسد. اینجاست که صدها قفل بر در اشتغالزایی در روستاها میخورد و معلوم نمیشود بودجهای که برای این کار پیشبینی شده بود در کجا و به چه صورت هزینه شده است؛ و این داستان ادامه دارد برای سال بعد و اعتبارات دیگر و روستاها و طرحهای اشتغالزایشان و...
روند پرداخت وام اشتغال روستایی دولت با مشکلاتی همراه است که اعتراض بخشی از نمایندگان مجلس را به دنبال داشته است. در همین راستا کارشناسان اقتصادی نسبت به انحرافات این طرح هشدار دادهاند. نیاز نیست برای دیدن وضعیت بیکاری در روستاها به این مناطق سفر کنیم. کافی است سری به کوچه و خیابان شهر خودمان بزنیم تا با دیدن رشد فزآینده دست فروشانی که در مشاغل غیر رسمی مشغول به فعالیت هستند تا امرار معاش کنند و خرج و مخارج خانواده را تأمین کنند، به وضعیت روستاها و علت مهاجرت آنها پی ببریم. بیشترین آمار بیکاری به روستاها اختصاص دارد. در یک تناسب ساده و بر اساس میزان جمعیت به تعداد بیکاران مشخص میشود که روستاهای کشور در رابطه با اشتغالزایی کارنامه خوبی ندارند. همین مسئله موجب شده تا هر دولتی که قصد روی کار آمدن دارد، بخشی از رأی خود را با وعده به بیکاران روستانشین جمع کند. مرور وعدهها و اقدامات بینتیجه دولتها در دهههای اخیر موید همین موضوع است که آنها هیچ برنامه جامعی برای رفع بیکاری در روستاها ندارند و طرحهایشان هم برای خالی نبودن عریضه است. طرحهای «خوداشتغالی»، «ضربتی اشتغال»، «بنگاههای زودبازده»، «رونق تولید»، «طرحهای مشارکتی معاونت توسعه روستایی معاون اول ریاستجمهوری» و «طرحهای اشتغال فراگیر روستایی» از جمله این طرحهایی هستند که نامشان را زیاد شنیدیم، اما نتیجه مطلوب را در بر نداشته است.
وام به کارآفرینان نمیرسد
دیماه ۱۳۹۶ بود که دستورالعمل آییننامه پرداخت وام اشتغال روستایی با هدف کاهش بیکاری و رونق اشتغال برای اجرا در مناطق روستایی، عشایر و شهرهای کمتر از ۱۰ هزار نفر از سوی علی ربیعی وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تحت عنوان «دستورالعمل آییننامه اجرایی قانون حمایت از توسعه ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» به استانداران سراسر کشور ابلاغ شد. شش ماه بعد یعنی تیرماه ۱۳۹۷ وزارت کار آماری را منتشر کرد که نشان میداد حدود ۱۹۹ هزار میلیارد تومان توسط متقاضیان در سامانه ثبت شده است که بیش از ۱۶ برابر کل منابع پیش بینی شده است که این موضوع نشان دهنده استقبال متقاضیان بود. اما مشکل از همین جا شروع شد و وقتی نوبت پرداخت وامها برای ایجاد اشتغال روستایی رسید معلوم نشد چه کسانی دریافت کنندگان این وامها هستند. در همان زمان کارآفرینان بارها تذکر دادند و به همراه نمایندگان مجلس اعتراضات خود را مطرح کردند، اما نه تنها به نتیجه نرسیدند بلکه بعدها مشخص شد در برخی استانها از بین طرحهای معرفی شده به آنها فقط به هشت درصد وام اشتغال پرداخت کردهاند و تسهیلات به بقیه نرسیده است.
چه کسانی وام گرفتهاند؟
یکسال از آن ماجرا گذشته و اینبار مدیر سرمایهگذاری پروژه اشتغال فراگیر روستایی وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی، آخرین وضعیت عملکرد اعطای تسهیلات اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری را تشریح کرده. روز گذشته رامین اسدی آنقدر اعداد و ارقام را به یکدیگر گره کرد و از تعداد طرحها و مناطق اجرای آنها و حتی جنسیت کارآفرینان حرف زده که گویی ریشه بیکاری در روستاها را خشکاندهاند. اما در نهایت مشخص نشده ۹۷۰۰ میلیارد تومان وام اشتغال روستایی را چه کسانی گرفتهاند؟