سرویس تاریخ جوان آنلاین: محمدرضا کائینی، دبیر سرویس تاریخ روزنامه جوان، بمناسبت سالروز اعدام دکتر حسین فاطمی، در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
دکتر فاطمی سیاستمداری بود که فراز و فرودهایی فراوان را تجربه کرد. او در دوران آغاز زمامداری دکتر مصدق، عملا به رابط وی با دربار مبدل شد و موضع طرفین را در بسیاری از موضوعات به وحدت میرساند. یکی از این موارد، اتفاق نظر در زندانی کردن بیست ماهه شهید نواب صفوی بود! پس از مضروب گشتن وی توسط فدائیان اسلام، این هماهنگی تقریبا از میان رفت، اصطکاک دربار با مصدق به اوج رسید و سی تیر روی داد.
هرچند در اصابت تیر عبدخدایی به فاطمی تردیدهایی وجود دارد، اما وی به ظاهر پس از بهبودی، به سیاست بازگشت و تا تصدی وزارت خارجه نیز پیش رفت. در شب بیست و چهار مرداد سی و دو و همزمان با کلید خوردن عزل مصدق، ماموران ارتش برای دستگیری وی به خانه اش ریختند و در مقابل وی، به همسرش پریوش سطوتی نیز تعرض کردند! فاطمی از سربند ناموفق ماندن عملیات آن شب، آزاد شد و در سه روز باقی مانده تا بیست و هشت مرداد، حملات شدیدی به شاه و دربار کرد. نگارنده در سالیان پیش از زبان برخی نزدیکان دکتر مصدق شنید که: وی توصیه کرده بود تا فاطمی در تجمع مقابل مجلس سخنرانی نکند، چرا که ممکن است کار دست خودش و ما بدهد... توصیهای که عملی نشد!
فاطمی پس از بیست و هشت مرداد، به مدت ۸ ماه در اختفا بود و سرانجام توسط یکی از خدمه صاحب خانه لو رفت و دستگیر شد. او هم در دوران در به دری و هم پس از دستگیری، یادداشتها و نامههایی دارد که حاوی واقعیتهایی خواندنی است. او صریحا اذعان میدارد که سرمقالههای تند خود در "باختر امروز" بر علیه شاه را، پیش از چاپ به رویت مصدق میرسانده و با موافقت وی منتشر میکرده است! رویکردی که با موضع منعطف مصدق نسبت به شاه به گاهِ محاکمه وی در تالار سلطنت آباد، تناقض آشکار داشت.
به هر روی، دکتر فاطمی در دوران دستگیری و محاکمه، از خود مقاومتی در خور نشان داد و از مواضع خویش کوتاه نیامد. هم از این روی در سحرگاه نوزده آبان سی و سه و با تب بالا، تیرباران شد! معروف است که انگلیسیها پی جوی اعدام او بوده اند. بی تردید اگر این ادعا صحیح باشد، آنها میخواستند که با اقدامی نمادین، اسباب واهمه سایر مخالفان خود را فراهم آورند و گرنه اگر نفس مخالفت ظاهری یا واقعی با انگلستان مستوجب چنین عقوبتی بود، بسیاری دیگر از جمله دکتر مصدق نیز باید اعدام میشدند. خدایش رحمت کند.
پ.ن: تصویر آمده، دکتر حسین فاطمی را پس از دستگیری، در فرمانداری نظامی و در کنار تیمور بختیار نشان میدهد.