سرویس جامعه جوان آنلاین – مهسا گربندی: فعالیت زیاد سارقان، ضعف ایمنی خودرو‌های داخلی، وجود فرهنگ لوازم دست دوم و بی‌توجهی مردم به هشدار‌های پلیس سبب شده تا میزان سرقت از خودرو افزایش پیدا کند. سرهنگ اصغر خدایی، جانشین معاونت مبارزه با سرقت وسایل نقلیه پلیس آگاهی تهران نسبت به افزایش سرقت لوازم جانبی خودرو هشدار داده و درباره راهکار‌هایی که باعث جلوگیری از سرقت خودرو یا لوازم آن می‌شود توضیحاتی ارائه کرده است. در ادامه مشروح گفت‌وگوی سرهنگ خدایی با خبرنگار «جوان آنلاین» در این باره را می‌خوانید:
جوان آنلاین: سرقت خودرو در حال حاضر افزایش پیدا کرده است؟ سرقت لوازم جانبی خودرو چطور؟
شرایط اقتصادی فعلی و گرانی‌های اخیر موجب افزایش هزینه‌های زندگی سارقان نیز شده است، به‌خصوص آن‌دسته از سارقانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند؛ بنابراین آنها برای تامین مواد مخدر مورد نیازشان و همچنین مخارج بیشتر اقدام به سرقت بیشتری می‌کنند.
برخلاف تصور عموم مردم، سرقت لوازم جانبی خودرو و لوازم داخلی آن از سرقت خود خودرو بیشتر است. زیرا که برای سارقان حمل و نقل لوازم جانبی و همچنین فروش آن در بازار لوازم سرقتی راحت‌تر از انتقال و فروش یک خودرو است، بنابراین آنها ترجیح می‌دهند که همراه یک کوله‌پشتی سوار یک موتور یا ماشین شوند و اقدام به سرقت لوازم قیمتی داخل خودرو یا قطعات ارزشمند آن کنند. در واقع باید گفت که سرقت خودرو در مقایسه با قطعات داخل آن حدود یک پنجم است.
جوان آنلاین: بیشترین قطعات خودرو که سرقت می‌شود چیست؟
باتری، کامپیوتر و ای‌سی‌یوی خودرو از جمله قطعاتی است که به راحتی سرقت می‌شود و در بازار دست دوم به فروش می‌رسد.
هشدار پلیس به خودروسازان و بی‌توجهی آنها
جوان آنلاین: بیشترین آمار سرقت خودرو مربوط به کدام خودروهاست و لوازم جانبی کدام خودرو‌ها بیشتر مورد سرقت قرار می‌گیرد؟
بیشترین سرقت خودرو مربوط به پراید و پژو ۴۰۵ است که از ایمنی کافی برخوردار نیست. همچنین آمار سرقت لوازم جانبی خودرو‌های داخلی نیز بیشتر از خودرو‌های خارجی است، زیرا که نقاط ضعف‌شان بسیار زیاد است.
متاسفانه باید گفت که خودرو‌های تولید داخل در مقابل سرقت ضعف شدیدی دارد. مثلا درب خودروی پراید و پژو به‌راحتی و ظرف مدت ۷ الی ۸ ثانیه توسط سارقان باز می‌شود. بار‌ها نسبت به این مسئله به خودروسازان هشدار داده‌ایم و خواستار ایمن‌سازی خودرو‌های موجود در خط تولید کارخانه‌ها شده‌ایم، اما اصلاح نمی‌شود و همچنان این روند تولید ادامه دارد.
از طرفی بسیاری از خودرو‌های خارجی تا ۵۰۰ هزار کیلومتر یا ده سال خدمات پس از فروش دارند و در این مدت نیز کمتر پیش می‌آید که لوازم آن ایراد پیدا کند یا زودتر از موعد نیاز به تعمیر و تعویض داشته باشد. اما می‌بینیم که در خودرو‌های داخلی تا ۳۰ هزار کیلومتر یا مدت ۱۸ ماهه ضمانت می‌شود و بعد از آن فرد ناچار است که خودش لوازم خودرو را تامین کند، به همین دلیل برای اینکه هزینه کمتری را متحمل شود به لوازم دست دوم روی می‌آورد و این لوازم دست دوم همان لوازم سرقتی است که مثلا سارقان هفته قبل از خودروی شخص دیگری سرقت و وارد بازار کرده‌اند.
متاسفانه باید گفت که فرهنگ خرید و فروش لوازم دست دوم خودرو در جامعه ما وجود دارد و همین موضوع به این بازار رونق بخشیده و کار سارقان برای زودتر به پول رسیدن را آسان کرده است.
البته ناگفته نماند که بسیاری از افراد از سر ناچاری به خرید لوازم دست دوم خودرو روی می‌آورند. مثلا فردی که با خودرو کار می‌کند و زندگی‌اش را از این طریق می‌چرخاند، وقتی پولی برای خرید لوازم صفر خودرویش نداشته باشد نمی‌تواند زندگی‌اش را متوقف کند، بنابراین وارد بازار خرید و فروش لوازم دست دوم می‌شود تا با تعمیر خودروی خود، کسب و کارش را ادامه دهد.
از نصب جی‌پی‌اس تا قفل فرمان و پدال؛ راهکار‌هایی که مانع سرقت خودرو می‌شود
جوان آنلاین: توصیه شما به مردم برای در امان ماندن از سارقان خودرو چیست؟
مردم حداکثر تجهیزات را برای جلوگیری از سرقت خودرویشان استفاده کنند. حتی الامکان ضبط و باند‌های گران‌قیمت روی خودروی خود نصب نکنند، لوازم با ارزش و قابل اعتنایی را در داخل خودرو قرار ندهند. اگر مجبور به پارک طولانی مدت خودرو در جایی هستند به آن سر بزنند و طولانی مدت آن را در یک مکان رها نکنند. اگر دسترسی به پارکینگ ندارند حتما خودرویشان را در جایی قرار دهند که تردد زیاد است.
متاسفانه بسیاری از مردم برخلاف هشدار‌های داده شده، با قرار دادن پول و لوازم گران‌قیمت در داخل خودرو، سارقان را وسوسه می‌کنند و زمینه را برای سرقت لپ‌تاپ، پول و دیگر لوازم ارزشمند فراهم می‌کنند. آمار‌های گزارش شده از سرقت لپ‌تاپ از داخل خودرو‌ها کم نیست و این مسئله عدم توجه مردم به هشدار‌های پلیس را نشان می‌دهد. زیرا که بسیاری از مالباختگان فکر می‌کنند خودرو محیط امنی برای لوازم ارزشمند آنهاست!
از طرفی وجود ضبط و باند‌های گران‌قیمت در خودرو‌ها از دیگر عواملی است که باعث جلب توجه سارقان می‌شود.
همچنین بسیاری از دارندگان خودرو با بی‌توجهی بسیار قفل فرمان و پدال به خودرویشان نمی‌زنند یا دزدگیر مناسبی روی آن نصب نمی‌کنند و سوییچ مخفی برای خودرو قرار نمی‌دهند. همچنین این افراد خودرویشان را بدون هیچ قفل مناسبی و در مکانی ناامن پارک می‌کند و بیش از چند ساعت سری به آن نمی‌زنند. در صورتی که قفل فرمان، قفل پدال و دزدگیر یکی از عوامل بازدارنده سرقت است، زیرا که سارقان نمی‌خواهند خودشان را به دردسر بی‌اندازند و از آنجایی که سرقت این خودرو‌ها زمان‌بر است از سرقت آن منصرف می‌شوند.
بسیاری از افراد کمتر به مسائل ایمنی خودرو یا پارک کردن آن در پارکینگ توجه می‌کنند و در نهایت زمینه‌ساز سرقت می‌شوند، آن‌وقت که خودرو یا لوازم جانبی آن به دست سارقان افتاد مدام به کلانتری و پلیس آگاهی مراجعه می‌کند و می‌خواهد که فورا مال از دست رفته‌اش بازگردد!
بی‌توجهی شهرداری تهران نسبت به ساخت پارکینگ مکفی
جوان آنلاین: سایر نهاد‌ها مانند شهرداری چطور می‌توانند برای جلوگیری از سرقت خودرو همکاری کنند؟
متاسفانه خدمات عمومی شهرداری تهران اصلا مناسب نیست و پارکینگ به اندازه کافی نساخته است. برای مثال وقتی به شاه عبدالعظیم می‌روید، چندین پارکینگ روباز و آزاد دارد، اما هیچ پارکبان یا مسئولی در آنجا وجود ندارد. همین مسئله موجب شده تا دائما از خودرو‌های موجود در این پارکینگ‌های روباز سرقت شود و اکثر زائرانی که از شهرستان آمده‌اند و در خودروی خود لباس، دوربین و پول و سایر لوازم باارزش گذاشته‌اند مورد سرقت قرار می‌گیرند و گزارشات زیادی از این منطقه به دست ما می‌رسد.
در جلسات مستمری که با فرمانداری و استانداری تهران داشته‌ایم این مسائل را که وظیفه شهرداری است گوشزد کرده‌ایم، اما متاسفانه تا امروز توجهی به آن نشده و نتیجه آن هم اضافه شدن پرونده‌های سرقت از خودرو در پلیس آگاهش شده است.
از سوی دیگر مشاهده می‌شود که ساختمان‌هایی در پایتخت ساخته می‌شود، اما دغدغه‌ای برای تامین پارکینگ واحد‌های آن نیست! مثلا ۲۰ واحد مسکونی در این ساختمان قرار دارد، اما فقط ۱۰ پارکینگ در آن تعبیه شده است و فضای ۱۰ پارکینگ دیگر را به مکانی برای ساخت مغازه یا بخش‌های تجاری اختصاص می‌دهند! در این مرحله شهرداری تهران با گرفتن جریمه‌های سنگین از سازنده وارد عمل می‌شود و پول می‌گیرد، اما نتیجه این کار پارک ماشین‌ها در اطراف کوچه و خیابان می‌شود و زمینه سرقت را برای سارقان فراهم می‌کند.
جوان آنلاین: نصب جی پی اس بر روی خودرو می‌تواند مانع از سرقت آن شود؟
نصب جی پی اس بر روی خودرو‌ها بسیار موثر است. در حال حاضر جی پی اس‌هایی در بازار موجود است که به از لحظه باز شدن درب خودرو هشدار می‌دهد و هنگام روشن شدن آن هم پیامکی برای دارنده خودرو ارسال می‌شود. همچنین اگر سارق موفق به سرقت خودرویی مجهز به جی پی اس شود، پیدا کردن آن بسیار کار راحت‌تری است.
جوان آنلاین: نمی‌توان خودروسازان را به تجهیز خودرو‌های تولیدی‌شان به جی‌پی‌اس ملزم کرد؟
از آنجایی که بسیاری از خودرو‌های داخلی تحت لیسانس کشور‌های خارجی هستند اجازه نصب بسیاری از قطعات به‌خصوص قطعات الکترونیکی مانند جی پی اس بر روی آنها وجود ندارد. از سوی دیگر، اما خودروسازان می‌گویند که ممکن است با نصب جی پی اس مردم احساس کنند که قرار است رفت و آمدشان کنترل شود؛ بنابراین باید به صورت یک آپشن روی خودرو باشد که مردم به درخواست خودشان آن را دریافت کنند.
راهکار بهتر و کوتاه‌تر برای مجهز شدن خودرو به جی پی اس این است که مالکان خودرو این قطعه را از شرکت‌های معتبر و معروفی که وجود دارد، تهیه کنند و با نصب آن به عنوان یکی از لوازم جانبی، مانع از سرقت خودرویشان شوند.
۹۵ درصد خودرو‌ها پس از سرقت کشف شده‌اند
جوان آنلاین: با سرقت‌هایی با جرثقیل یا ماشین‌های خودروبر چطور می‌توان مقابله کرد؟
گزارش از سرقت خودرو با جرثقیل بسیار محدود است و کمتر سرقت‌های این‌چنینی اتفاق افتاده. سرقت‌ها غالبا با روشن کردن خودرو رخ می‌دهد. اما در صورتی که مردم جرثقیل یا نیسان‌های باربر مشاهده کردند بهتر است که توجه کنند حتما یک نیروی پلیس راهنمایی و رانندگی یا پلیس نیروی انتظامی در محل حضور داشته باشد. در غیر این صورت حتما با ۱۱۰ تماس بگیرند و شماره پلاک آن خودرو و مشخصات راننده آن را یادداشت کنند و گزارش دهند.
جوان آنلاین: سرقت در کشف خودرو چقدر موفق بوده است؟
۹۵ درصد خودرو‌ها ظرف شش ماه پس از سرقت پیدا می‌شوند. آن ۵ درصدی هم که پیدا نشده‌اند متاسفانه یا از کشور خارج و مثلا به افغانستان یا پاکستان برای حمل مواد مخدر منتقل شده است. یا سارقان آن خودرو‌ها را در سوله یا پارکینگ‌های مخفی اوراق کامل کرده‌اند و قطعات آن را به صورت جداگانه فروخته‌اند.
برخی از خودر‌های سرقتی که کشف نشده‌اند نیز به دلیل تغییر هویت آن است یعنی مشخصات یک خودروی تصادفی را روی خودروی سرقت شده می‌گذارند و با این کار باعث می‌شوند تا آن خودروی سرقتی شناسایی نشود.
جوان آنلاین: مردم از سارقان تکراری و سابقه‌دار گلایه می‌کنند، اینکه چرا یک سارق خودرو پس از دستگیری، آزاد می‌شود و مجددا به سرقت خود ادامه می‌دهد. راهکاری برای حل این مسئله وجود ندارد؟
وقتی سخت‌ترین مجازات را برای یک سارق در نظر بگیریم و حتی بیست سال او را به زندان بیاندازیم، فرزندان این سارق بدون پدر و سرپرست بزرگ می‌شوند و در آینده ممکن است به دلیل شرایط بد اقتصادی، آنها هم به سمت سرقت روی بیاورند؛ بنابراین برای این دسته از سارقان باید به فکر راه‌حل‌های ریشه‌ای باشیم.
متاسفانه وقتی سارقی دستگیر می‌شود اطرافیان و اقوام آن سارق می‌گویند حالا مگر چه کار کرده؟ قتل که نکرده است! زودتر او را آزاد کنید! اما وقتی همین افراد خودروی خودشان سرقت می‌شود، توقع دارند که فوری سارق خودرو را پیدا و دست‌های او را قطع کنیم! در صورتی که هر کدام از این‌ها مرتکب یک جرم شده‌اند و باید براساس قانون برای آنها تصمیم‌گیری شود.
۶۰ الی ۷۰ درصد از سرقت‌ها توسط ۱۰ درصد از سارقان انجام می‌شود
جوان آنلاین: برای سارقان خودرو نمی‌توان از مجازات‌های جایگزین استفاده کرد تا مثلا ارشاد و از چرخه سرقت دور شوند؟
بسیاری از سارقانی که چندین سال است اقدام به سرقت کرده و به راحتی پول به دست آورده‌اند، مسلما قبول نمی‌کنند که با کارگری زندگی خودش را بچرخاند و در نتیجه بعد از دوره مجازات جایگزین نیز دوباره به سمت سرقت روی می‌آورند. اما آن دسته از سارقانی که سابقه ندارند و بار اول است که دستگیر می‌شوند را می‌توانیم به سمت مجازات‌های جایگزین هدایت کنیم که به جای حبس، مشغول به کاری شوند تا شاید برای بار دوم به سراغ سرقت نروند.
باید گفت که ۶۰ الی ۷۰ درصد از سرقت‌ها توسط ۱۰ درصد از سارقان حرفه‌ای انجام می‌شود. این سارقان که سابقه‌دار هستند بیشتر سرقت می‌کنند و حدود ۹۰ درصد از سارقان که مبتدی هستند، گذری به سراغ سرقت می‌روند. در واقع حجم زیاد سرقت‌ها را همین ۱۰ درصد سارقان حرفه‌ای انجام می‌دهند؛ بنابراین سیستم قضایی، پلیس و جامعه که با تمام سارقان در هر سطحی به یک صورت برخورد می‌کند و مجازات‌های آنها به یک اندازه است، باید مجازات جدی‌تری برای این ده درصد سارقان با سابقه و حرفه‌ای درنظر بگیرد تا از این طریق مانع ۶۰ الی ۷۰ درصد سرقت‌ها شود.
