سرویس بین الملل جوان آنلاین: «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه روز چهارشنبه از آغاز رسمی عملیات نظامی در شمال سوریه خبر داد. رئیس جمهور ترکیه با اعلام این که عملیات نظامی در شمال سوریه با نام «چشمه صلح» است، همچنین گفته است که عملیات «چشمه صلح» علیه داعش و پ. ک. ک/ی. پ. گ است.
متعاقب این عملیات، یک منبع رسمی در وزارت خارجه سوریه اعلام کرد که سوریه به شدت اظهارات و انگیزه‌های تجاوزکارانه ترکیه علیه سوریه و ارسال تجهیزات نظامی به مرز‌های سوریه را محکوم می‌کند. اقدامات ترکیه نقض آشکار قوانین بین الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت محسوب می‌شود، قطعنامه‌هایی که همگی بر اصل احترام به وحدت اراضی و حاکمیت سوریه تاکید دارد.
بنا بر اعلام این منبع وزارت خارجه سوریه، رفتار تجاوزکارانه رژیم اردوغان بیانگر خواسته‌های توسعه طلبانه ترکیه در اراضی سوریه است و این اقدام با هر انگیزه و بهانه‌ای که باشد قابل توجیه نیست. آنچه ترکیه درخصوص امنیت مرز‌ها ادعا می‌کند کذب محض است.
دمشق همچنین هشدار داد که آغاز تجاوز به خاک سوریه، آنکارا را در صف گروه‌های تروریستی قرار می‌دهد و ضربه‌ای کشنده به روند مذاکرات آستانه خواهد بود.
برای بررسی اهداف اردوغان از این عملیات خبرنگاران گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» استاد دانشگاه جورج تاون امریکا و عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده است که در ادامه می‌آید.
آیا حمله ترکیه به شمال سوریه از مصادیق تجاوز تعریف شده در قطعنامه تعریف تجاوز به شمار می‌رود؟
اقدام ترکیه مسلماً تجاوز به خاک سوریه است. اما اشکال در این است که دولت مرکزی در دمشق قادر به اعمال حاکمیت خود در تمامی اراضی خود نیست.
این وضع باعث شده است که ترکیه بتواند به قسمتی از سوریه نیرو بفرستد.
هدف ترکیه از حمله به مناطق کردی شمال شرق سوریه چیست؟
ترکیه از احتمال به وجود آمدن یک منطقه کردی حتی نیمه مستقل نظیر آنچه در عراق است نیز نگران است. مساله کرد‌ها را می‌توان بزرگترین دغدغه امنیتی ترکیه دانست؛ بنابراین یک هدف، امنیتی است.
ترکیه اگر بتواند مایل است لااقل توازن نژادی را در نزدیکی مرز‌های خود تغییر دهد. به این منظور شاید ترکیه بخواهد تعدادی از پناهندگان عرب سنی را در این منطقه اسکان دهد.
مردم ترکیه از حضور این پناهندگان ناراضی هستند. پس موضوع پس فرستادن پناهندگان جزئی از اهداف ترکیه است.
هدف سوم این است که آنکار می‌خواهد در تعیین سرنوشت نهایی دست داشته باشد. ترکیه به شدت خواهان کنار رفتن اسد بود، ولی تاکنون موفق نشده است. به عنوان مثال اگر سوریه تجزیه شود، ترکیه می‌خواهد مناطق مرزی تحت نفوذ آنکارا باشد. در ضمن ترکیه از نفوذ ایران در سوریه ناراضی است. از سوی دیگر سیاست ترکیه در قبال سوریه جنبه‌های مذهبی و فرقه گرایی هم دارد.
شخص اردوغان احساس ضد شیعی و علوی دارد گرچه ممکن است اجازه ندهد که این احساسات در سیاست خارجی اش زیاد نفوذ داشته باشد.
ترکیه پیش از نیز «عفرین» را به اشغال خود درآورده بود. به نظر می‌رسد ترکیه در نظر دارد کریدور کردی در شمال سوریه را پاکسازی قومی کند و با عمق مورد نظر خود این منطقه را در کنترل خود داشته باشد. ارزیابی شما چیست؟
مسأله «عفرین» را هم باید در این چارچوب کلی دید و بررسی کرد. یک سوریه ضعیف را ترکیه به نفع خود می‌بیند؛ چرا که روابط دو کشور اغلب پرتنش بوده است؛ لذا سوریه ضعیف منافع ترکیه را بهتر تأمین می‌کند.
در ضمن باید جاه طلبی‌های اردوغان و دیدگاه او که اراضی امپراتوری عثمانی را منطقه نفوذ طبیعی ترکیه می‌داند را در نظر داشت.
ترکیه اعلام کرده حضور این کشور در مناطق شرق فرات موقتی است. ارزیابی شما چیست؟
نهایتاً ترکیه نمی‌تواند به طور دائمی در سوریه بماند. مسأله این است که تا چه زمانی در آنجا خواهد ماند. به نظر من تا وقتی سرنوشت سوریه معین نشده است ترکیه تعدادی نیرو در سوریه نگه خواهدد داشت.
البته رفتار جامعه بین المللی از جمله اروپا و روسیه نیز در این مورد مؤثر خواهد بود.
دلایل موافقت و چراغ سبز آمریکا به این عملیات ترکیه چه بود؟
البته هنوز کاملاً مشخص نیست که آمریکا به ترکیه چراغ سبز داده باشد. اما با توجه به اینکه ترامپ مصصم است نیرو‌های آمریکایی را در خاورمیانه کاهش دهد، اگر ترکیه بتواند جایگزین برخی از نیرو‌ها شود به اهداف آمریکا کمک می‌کند.
آمریکا ممکن است حضور ترکیه را به عنوان عمل ایجاد توازن به حضور ایران تلقی کند. به هر حال با همه تنش‌ها در دو سه سال اخیر در روابط ترکیه و آمریکا، روابط دو کشور بسیار نزدیک است. همین اصل در مورد اروپا هم مصداق دارد؛ بنابراین طبیعی است که اگر آمریکا بخواهد حضور خود در سوریه را کم کند، آنکارا را به عنوان جانشین خود انتخاب کند.
