سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: انسان برای حیات، رشد و تکامل خود به حسی متکی است که مسئولیتپذیری نام دارد. این حس در سرشت انسان ریشه دارد و از خصوصیاتی است که در صورت پرورش نیافتن، نتایج منفی به دنبال خواهد داشت. حس مسئولیتپذیری در تمام زندگی ما جاری است. ما در مقابل همه کس و همه چیز مسئولیم و متعهد. خودمان، دیگران، شغلمان، خانواده، همسر، فرزندان، دوستان، فامیل، همسایهها، آیندهمان، جسممان و....
برای داشتن زندگی بهتر نگاهی دوباره به آنها بیندازید و از خود بپرسید من در این موضوع چه تعهدی دارم؟ تا با آگاهی و شناخت دقیق با مسائل روبه رو شوید و همیشه برنده باشید. گام اولی که باید شناسایی کنید، خود شما هستید! پس تا زمانی که به یک خودشناسی نرسید، نمیتوانید در مقابل دیگران مسئولیتپذیر باشید. در ادامه نمونههایی اصلی و مهم از مسئولیتپذیری را با هم مرور میکنیم.
۱- مسئولیت در مقابل جسم و روان
همه چیز در این دنیا به امانت به ما سپرده شده است و ما موظف به امانتداری و حفظ آنها هستیم. مهمترین آنان جسم و روانمان است. این پیکر و جسم کالبدی است برای روح و اندیشههایمان. باید در حفظ آن کوشا باشیم. ما در مقابل سلامتی خود مسئولیم و باید بیماریها را جدی بگیریم. در صورت وجود مشکل جسمی یا روحی آن را مداوا کنیم و هرگز اعمالی مانند خودزنی یا خودکشی را انجام ندهیم. با کارهایی مانند تتو و خالکوبی این لوح پاک را خطخطی نکنیم و همواره در حفظ سلامتی و بدنمان کوشا باشیم.
به قول معروف عقل سالم در بدن سالم است. پس اگر نتوانیم از اولین مسئولیتی که به ما محول شده برآییم، از مابقی آنها نیز نمیتوانیم. باید به اندیشهها و ذهن خود بها دهیم. همه ما متوجه میشویم چه زمانی ذهنمان خسته شده و نیاز به استراحت دارد. به آن بیاعتنایی نکنید و با یک سفر کوچک سربلند از عهده مسئولیت محول شده برآیید.
۲- مسئولیت در مقابل زمان
آینده هر شخص به خودش وابسته بوده و در مقابل آن مسئول است. اینکه اکنون ما در چه وضعیتی هستیم نتیجه بیمسئولیتی یا مسئولیتپذیری گذشته ماست. البته مجبور نیستیم بابت هر چیزی به همه توضیح دهیم، اما خود را باید قانع کنیم. در مورد امور شخصی تنها خود ما مسئول هستیم. اموری مانند: شغل، اخلاق نیک و پسندیده، طرز پوشیدن لباس، روابط اجتماعی، انجام کارهای خیر، دوری از غیبت و گناه، عبادت، تحصیل، ورزش و... خود را بشناسید و اخلاق و افکار نیک را پرورش و اخلاق بد و افکار شوم را از بین ببرید. یادمان باشد ما در مقابل تعهدی که نسبت به پروردگار خود داریم، مسئولیم.
۳- مسئولیت در مقابل خانواده
اولین افرادی که همیشه و در همه شرایط کنار شما هستند، اعضای خانوادهتان است. هر یک از اعضای خانواده بنا بر جایگاهشان در مقابل دیگر اعضا تعهداتی دارند. پدر خانواده مسئول تأمین مایحتاج، پوشاک و خوراک بوده و علاوه بر آن به عنوان تکیهگاه اصلی همیشه پشت و پناهی امن برای دیگر اعضا است. مادر خانواده بیشتر وقت خود را صرف امور خانه و فرزندان کرده و در مقابل تربیت فرزندان، پخت و پز، نظافت و... مسئول است. فرزندان نیز مسئول ساخت آینده خود با تحصیل، رعایت حقوق و احترام به پدر و مادر خود و همچنین کمک به والدینشان در موارد مختلف هستند.
یکی از مهمترین مسئولیتها تربیت فرزندان است. برای این مهم نیاز به خودآگاهی، خودباوری و آشنا بودن با اصول تربیتی مناسب است. همه جا و در همه حال کنار فرزندانتان باشید و هرگز آنها را در دنیای مجازی تنها رها نکنید. افراد خانواده باید با صمیمیت در کنار یکدیگر چنان به هم بها دهند که جای خالیای برای نفوذ بیگانهای نماند. اگر هر یک در پست خود قرار گیرند و از زیر بار مسئولیتشان شانه خالی نکنند، بیشک خانوادهای ایدهآل خواهیم داشت.
۴- مسئولیت در مقابل جامعه
پس از خانواده وارد نهادی بزرگتر به نام جامعه و اجتماع میشویم. اگر همه مواردی که ذکر شد در خانواده رعایت شود، به طور خودکار جامعهای سالم خواهیم داشت؛ چراکه خانواده خشت اولی است برای داشتن خانه بزرگتری به نام جامعه. در جامعه افراد گوناگونی با شخصیتهای مختلف، مشاغل و طرز فکرهای گوناگون وجود دارند. از افراد بسیار نیکسرشت و قابل اطمینان گرفته تا افرادی با مشکلات روانی و.... اما نکته مهم این است که همه در مقابل هم مسئول هستیم مانند رعایت حق تقدم، احترام به حقوق یکدیگر و.... قطعاً رعایت این موارد موجب داشتن جامعهای بهتر میشود.
۵- مسئولیت در مقابل شغل
هر یک از ما بسته به شغلی که داریم در مقابل ارباب رجوع، مدیر و همکاران خود مسئولیم. در حقیقت تعهدی را که پذیرفتهایم باید به طور کامل پایبندش باشیم. مخصوصاً مشاغلی مانند پزشکی که با جان انسانها در ارتباط است و هر سهلانگاری و خطایی عواقب جبرانناپذیری را به دنبال دارد. مهم نیست که مشغول انجام چه کاری هستید، پشت میز یا جارو به دست، اداری یا آزاد، خصوصی یا دولتی، مهم مسئولیتپذیری شماست. اینکه برخوردی مثبت با دیگران به خصوص ارباب رجوع داشته باشید و کارتان را گردن دیگر همکارانتان نیندازید. در شغل خود به اصول اخلاقی و دینی پایبند باشید تا لبخند خشنودی بر لبانتان جاری باشد.
۶- مسئولیت در مقابل طبیعت
این دنیا از اعماق اقیانوسها گرفته تا فضا، همه و همه در دست ما امانت است. باید در حفظ آن کوشا بود تا نسلهای آینده نیز از آن بهرهمند شوند. متأسفانه امروزه کمتر کسی به طبیعت بها میدهد و برایش مهم نیست که چند هزار سال طول میکشد تا بطری پلاستیکی که در آن انداخته است، تجزیه شود. دیگر انگار کسی هوای پاکی برای تنفس نمیخواهد. درختانی که بیهوده قطع میشوند، در حالی که میشود در خیلی موارد برای آنها جایگزین انتخاب کرد. ریختن حجم وسیعی از زبالهها، استفاده از خودروهای فرسوده، استفاده از موادی مانند وایتکس که باعث تخریب لایه ازن میشود، ریختن فاضلاب و پسماند شهری به رودخانهها و... که همگی نشان از بیمسئولیتی برخی در مقابل طبیعت است.
البته کسانی هم هستند که در مقابل خانهشان، یعنی زمین متعهد بوده و روشهایی مانند استفاده از کیسه زبالههای قابل بازیافت، جایگزینی پاکت به جای نایلون، جایگزینی کاغذهای بازیافتی به جای چوب برای ساخت مداد و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به جای شخصی را به کار میبرند. همچنین طرحهایی هم مانند جمعآوری خودروهای فرسوده، کشیدن خطوط جدید مترو، جمعآوری زباله و... نیز بسیار تأثیرگذار بوده است و نشان از مسئولیتپذیری طراحان و مجریان آن دارد.