این اولین باری نیست که دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا با تهدید استیضاح مواجه شده است. میتوان گفت که او از زمان ورودش به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ با این تهدید مواجه بود. آن موقع موضوع دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ مطرح بود و رقبای دموکرات امید داشتند که با انجام تحقیقات مفصل، بتوان مدرک یا مدارکی دال بر رابطه مستقیم بین روسیه و پیروزی ترامپ پیدا کرد تا با استناد به آن مدارک او را استیضاح و از قدرت به زیر کشید. هرچند که تحقیقات دو سال و نیم رابرت مولر در این مورد به طور کلی از ترامپ رفع اتهام نکرد، اما چنان مدرکی هم ارائه نمیکرد تا رهبران دموکراتها از جمله نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، یا چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات در مجلس سنا، با استیضاح موافقت کنند، اما به نظر میرسد که حالا وضعیت به طور کلی فرق کرده است.
پلوسی که پیشتر مخالف به جریان انداختن استیضاح ترامپ بود و از این جهت در مقابل همحزبیهای پرشور خود قرار داشت، این بار خودش مدافع استیضاح است و دستور شروع فرایند استیضاح را داده است. این پرونده مربوط میشود به مکالمهای که ترامپ با ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در ۲۵ ژوئیه داشته است. ترامپ در این مکالمه از زلنسکی میخواهد تحقیقاتی را در مورد فساد مالی هانتر بایدن، پسر جو بایدن رقیب انتخاباتی ترامپ، انجام بدهد و در این زمینه با وکیل خصوصیاش رودی جولیانی و دادستان کل ویلیام بار همکاری کند. این درخواست به خودی خود ترامپ را در مظان اتهام سوءاستفاده از قدرت قرار میدهد که ترامپ در این مکالمه کمکهای نظامی به اوکراین را منوط به «لطف» میکند. این کمک نظامی به حدود ۴۰۰ میلیون دلار میرسد که با وجود تصویب اعطای آن از سوی کنگره، اما ترامپ مانع از پرداخت آن شده بود تا اینکه بعد از این مکالمه و در ۱۱ سپتامبر اجازه پرداخت آن از سوی دولت امریکا داده شد. دموکراتها و منتقدان ترامپ معتقدند که ترامپ از امکانات دولتی برای دخالت یک دولت خارجی در انتخابات امریکا استفاده کرده غیر از اینکه آن امکانات را در جهت منافع شخصی و نه منافع خود به کار برده است.
این نکتهای است که استفن والت در نشریه فارینپالیسی بر آن تأکید دارد و میگوید که ترامپ و وکیلش جولیانی به دنبال آتو گرفتن از بایدن هستند تا در صورت رویارویی با او در انتخابات ۲۰۲۰ از آن استفاده کنند حتی اگر اینکه دولت اوکراین قبلاً گفته باشد چنین چیزی وجود نداشته باشد. دموکراتها با والت همعقیده هستند و به نظر میرسد که آن قدر مطمئن هستند که هم ویلیام بار را متهم به سرپوش گذاشتن بر حقایق میکنند و علاوه بر اینکه چند مقام ارشد در کاخ سفید و وزارت خارجه، خود وزیر خارجه مایک پمپئو را هم برای ادای شهادت احضار کردهاند. بنابراین، باید گفت که دموکراتها این بار و برخلاف پرونده رابرت مولر دست پر دارند و از حالا هم معلوم شده که اکثریت مجلس نمایندگان به استیضاح ترامپ رأی مثبت میدهند. از این جهت، مرحله نخست استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان را باید تمام شده دانست، اما در مرحله دوم یا مجلس سنا چه؟ فرایند استیضاح با ۶۰ رأی مثبت پیش میرود و با توجه به اکثریت جمهوریخواهان در این مجلس معلوم نیست که دموکراتها بتوانند این مقدار رأی به دست بیاورند. پلوسی در پرونده مولر با استیضاح ترامپ مخالفت میکرد، چون مطمئن بود که جمهوریخواهان رأی به استیضاح نخواهند داد و ماجرا به نفع ترامپ تمام میشد، اما حالا که پیشگام استیضاح شده، میتوان گفت که او دلایلی بر همکاری جمهوریخواهان با استیضاح دارد. اگر تعدادی از جمهوریخواهان قبول کنند که ترامپ در مکالمهاش با زلنسکی از قدرت خود سوءاستفاده کرده، آنگاه است که ترامپ به صورت جدی دچار دردسر خواهد شد و مسیر استیضاح و برکناری او از قدرت به مقدار زیادی هموار خواهد شد، اما این تعداد از جمهوریخواهان در مجلس سنا هستند؟ شاید که دموکراتها از حالا برای متقاعد کردن این تعداد از سناتورهای جمهوریخواه دست به کار شده باشند، اما باید توجه داشت که در صورت استیضاح و برکناری ترامپ، جمهوریخواهان نه نماینده جایگزین و نه آمادگی لازم برای رقابت با دموکراتها در انتخابات ۲۰۲۰ ندارند. از این رو، باید گفت که کار دموکراتها برای همراه کردن سناتورهای جمهوریخواه با خود بسیار سخت است و مجبورند تا زمان رأیگیری در مجلس سنا با آنها رایزنی کنند که در این صورت، ترامپ واقعاً دچار دردسر جدی شده و تنها بعد از رأیگیری مجلس سنا است که معلوم میشود او برکنار خواهد شد یا در کاخ سفید خواهد ماند.