سرویس سیاسی جوان آنلاین: ترافیک دیدارها و برنامههای خبری در آخرین روز حضور رئیس جمهور در نیویورک فشردهتر از روزهای قبل بود. علاوه بر دیدارهای دوجانبه روحانی با رؤسای جمهور کشورهایی همچون عراق، هندوستان و اوگاندا روحانی در دو جلسه مطبوعاتی حضور یافت و نخبگان امریکایی را به حضور پذیرفت.
در یکی از این جلسات رسانههای مختلف بینالمللی و جهانی به طرح سوالات خود از روحانی پرداختند و رئیس جمهور ضمن تشریح مواضع ایران در خصوص مسائل بین المللی و جهانی به خصوص حفظ امنیت ایران در تنگه هرمز بر ضرورت بازگشت تمام طرفها به برجام تاکید کرد. در جلسه رئیس جمهور با نخبگان امریکایی نیز روحانی به سؤالات شخصیتهای دانشگاهی امریکا در خصوص ایران پاسخ گفت.
در دیدار روحانی با رؤسای جمهور کشورهایی همچون عراق، اوگاندا و هندوستان نیز بر توسعه روابط دوجانبه اقتصادی تاکید شد، به خصوص آنکه با وجود تحریمهای یکجانبه امریکا و کشورهای غربی ایران به دنبال توسعه تجارت با سایر کشورهاست.
شاید مهمترین جلسه روز آخر حضور روحانی دیدار با نمایندگان رسانههای جهانی بود. رئیس جمهور در این نشست به سؤالات رسانههای جهانی پاسخ گفت و بر رویکرد ایران بر برقراری امنیت در منطقه خلیج فارس بدون دخالت بیگانگان و با استفاده از توان کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان تاکید کرد.
در این نشست خبری رئیس جمهور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی اطلاعات نشان میدهند صدمهای که به تأسیسات نفتی سعودی وارد شده، از شمال عربستان بوده تا اینکه اینها از یمن آمده است، آیا ایران مدرکی دارد که این را نقض کند؟ گفت: در مورد یمن و حملهای که به تأسیسات نفتی آرامکو شده چرا ما توضیح دهیم؟ به عبارتی ما در فارسی میگوییم نه سر پیازیم و نه ته پیاز. روحانی ادامه داد: امروز یک جنگ خونینی در منطقه وجود دارد؛ جنگ بیثمر و غلطی به نام تجاوز به یمن و مردم یمن هم حق دفاع مشروع دارند و باید از خودشان دفاع کنند.
رئیس جمهور تاکید کرد: آنهایی که به دیگران اتهام میزنند، باید سند و مدرک خودشان را ارائه بکنند، اگر این تهاجم از سمت جنوب نبوده و از شمال، شرق یا غرب بوده آن کسی که ادعایی دارد باید مدارک ادعای خودش را روشن کند.
اروپاییها مدرکی ندارند
روحانی تصریح کرد: از برخی رهبران اروپا که در این باره اظهارنظر نادرستی کرده بودند پرسیدم که مدرک شما چیست و آنها گفتند که ما مدرکی نداریم، منتها فکر کردیم که نیروهای یمنی توانمندیشان کمتر از آن چیزی است که در این حمله واقع شده است و در پاسخ آنها گفتم آیا عدم اطلاع شما از توانمندیهای جدید یمن باعث میشود که شما به دیگران تهمت بزنید؟! و آنها پاسخی نداشتند.
رئیس جمهور افزود: حتی به آنها گفتم اگر مدارکی دارید حتماً برای شخص من بفرستید و مایلم که مدارک شما را ببینم که چه است، بنابراین باید به جای اتهامپراکنی به این یا آن همه بیاییم دست به دست هم بدهیم و شعله آتش را در منطقه خاموش کنیم. روحانی افزود: به امریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان که مداوم اسلحه میدهند به عربستان و امارات برای کشتار مردم یمن، توصیه میکنم که ارسال اسلحه را متوقف کنند و به عربستان و امارات برای صلح فشار بیاورند.
رئیس جمهور اظهار داشت: مردم و ارتش یمن چند روز پیش اعلام کردند آمادگی برای آتش بس کامل دارند و همه فعالیتهای خود را متوقف میکنند به شرط اینکه عربستان و امارات هم حملاتشان را متوقف کنند. متأسفانه بعد از این اعلام همچنان شاهد حملات هواپیماها به مردم بیگناه یمن هستیم.
شرایط داخلی امریکا ربطی به ما ندارد
خبرنگار الجزیره انگلیسی در این نشست خبری از رئیس جمهور پرسید آیا امید شما این است که ترامپ در امریکا استیضاح شود یا اینکه در انتخابات دوره بعدی پیروز نشود؟ که دکتر روحانی در پاسخ گفت: بهترین آرزوی ما این است که رئیس دولت امریکا هر کسی که هست، سیاستهای درست را انتخاب کند. چه آقای ترامپ و چه یک فرد دیگر، چه جمهوریخواه، چه دموکرات، اگر امریکا سیاستهایی به نفع مردم امریکا و منطقه و صلح انتخاب کند، این به نفع همه است.
روحانی تصریح کرد: اگر امریکا بخواهد امروز مذاکره کند و بعد از دو سال مذاکره به یک توافق برسد و آن توافق را امضا و اجرا کند و بعد از چند ماه پشیمان شود و بگوید آن توافق خوب نبود و چیز دیگری میخواهم، ما در زبان فارسی میگوییم بعضیها هر روز «دبه» درمیآورند و هر روز که با مشکلی مواجه میشوند، تقصیر را به گردن طرف مقابل میاندازند.
روحانی ادامه داد: اینکه در داخل امریکا چه خبر است، برای ما مهم نیست، چون این موضوع، موضوع داخلی خود امریکاست و این مردم امریکا و کنگره هستند که باید تصمیم بگیرند و هر تصمیمی بگیرند در مقررات داخلی خودشان است و برای ما اهمیت ندارد. رئیس جمهور در پاسخ به سوال خبرنگار ایتارتاس مبنی بر اینکه آقای ترامپ تصمیم گرفته که جلوی ورود به امریکا را برای تمام سران دولت ایران و خانواده آنها بگیرد و در رابطه با ویزا برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل هم محدودیت اعمال کرده است، آیا فکر میکنید مرکز سازمان ملل باید از نیویورک به جای دیگر انتقال داده شود؟ اظهار داشت: اینکه محل سازمان ملل عوض شود، تصمیم مهمی است و در این خصوص هر وقت از ما بپرسند ما رأی موافق میدهیم که سازمان ملل از امریکا به یک جای امنتر و بهتر و کشوری که دارای سعه صدر است و تنگنظری ندارد، منتقل شود.
اروپا بیعملی خود را اثبات کرده است
روحانی در پاسخ به اینکه شما چندین بار شرط مذاکره با امریکا را لغو تحریمها و بازگشت به برجام و سپس مذاکره در داخل برجام اعلام کرده اید، چند درصد احتمال مذاکره را محتمل میدانید؟ گفت: آنچه اعلام میکنیم، سیاست ماست. اینکه احتمالش چند درصد است، هر زمانی ممکن است یک کشوری احساس کند که سیاستهای قبلیاش غلط بوده و به راه درست برگردد، بنابراین آنچه ما میگوییم این است که امریکا پیششرطش را بردارد.
رئیس جمهور با بیان اینکه بعد از خروج امریکا از برجام کشورهای ۱+۴ جلساتی در سطوح مختلف داشتند و به ما قول دادند که میتوانند جبران کنند و برجام ادامه پیدا کند، گفت: علاقهای نداشتیم که این توافق ضربه آنچنانی ببیند و میخواستیم به سهم خودمان کمک کنیم که این توافق باقی بماند، بنابراین به حرفها و طرحهای آنها گوش کردیم.
دکتر روحانی اظهار داشت: اروپاییها طرحهای مختلفی ارائه دادند، ابتدا گفتند از طریق بانکهای مرکزی با ایران کار کرده و مسئله را حل میکنیم، بعد از چند ماه گفتند که از طریق بانک مرکزی دچار مشکل شده و از طریق یک سیستم مالی دیگری تحت عنوان SPV با شما تبادلات مالی را انجام میدهیم، بعد از چند ماه گفتند این سیستم هم دچار مشکلاتی شده و ما از طریق یک سیستمی به نام اینستکس با شما معامله میکنیم که این هم تا کنون در مقام عمل نتوانسته راه بیفتد.
رئیس جمهور ادامه داد: بنابراین، اروپا متأسفانه در مقام عمل ناتوانی و بیارادگی خودش را در این زمینه ثابت کرده یا اینکه میخواهد هیچ هزینهای پرداخت نکند. روحانی خاطرنشان کرد: تا این لحظه ما صبر کردهایم و هنوز هم با آنها در تماس و مذاکره هستیم. وزیر خارجه ایران در همین ایام که در نیویورک بوده با ۱+۴ در نیویورک مذاکره کرده و باز هم مذاکراتی ممکن است ادامه پیدا کند، ولی تاکنون متأسفانه آنها موفق نبودهاند.
رئیس جمهور با بیان اینکه حدود چهار ماه پیش به طرفهای اروپایی اعلام کردیم اگر شما نتوانید به تعهداتتان عمل کنید ما هم تعهداتمان را به تدریج کاهش میدهیم، گفت: ما در دو مرحله تعهداتمان را کاهش دادیم، مرحله سوم کاهش تعهدات را هم آغاز کردیم، امیدواریم تا پایان این مهلت دو ماههای که دادیم بتوانیم به توافق برسیم، اگر باز هم اروپا نتواند به وظایفش عمل کند به طور طبیعی قدمهای بعدی را برمیداریم.
رئیس جمهور در پاسخ به سوال خبرنگار سیانان مبنی بر اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که از سوی ایران با استفاده از سانتریفیوژها نقض برجام صورت گرفته است، گفت: ما این موضوع را رسماً از پیش اعلام کردیم. سومین کاهش تعهدات ما در برجام بود. ما آن محدودیتها را کنار گذاشتیم و این نکته را رسماً به آژانس هم اعلام کردیم.
رئیس جمهور تصریح کرد: نکته بسیار مهمی که در این زمینه لازم است تاکید کنم این است که ما نظارت آژانس را کم و محدود نکردیم. آژانس به همان صورتی که از ابتدای برجام در سال ۲۰۱۵ فعالیت خودش را در ایران ادامه میداده، عیناً آن را ادامه میدهد و نظارت آژانس را کاهش ندادیم.
دکتر روحانی افزود: در ایران برخی از تعهداتمان را در برجام کاهش دادیم و این یکی از تعهدات در زمینه توسعه بوده است. الان بحث این را نداریم که سطح یا مقدار غنیسازی را افزایش دهیم. این موضوع، هدف ما نیست. هدف ما آرندی است. سانتریفیوژهای پیشرفتهای که بنا بود که مثلاً از چند سال بعد زنجیرهاش را برقرار و فعال کنیم، این را جلو انداختیم و این کار را انجام میدهیم و برخی از سانتریفیوژهای پیشرفته را نصب میکنیم. این زنجیره وقتی تکمیل شود، البته فعال خواهد شد و این در راستای آرندی است.
رئیس جمهور در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار بلومبرگ مبنی بر اینکه آیا هنوز پیشنهاد راهاندازی اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری مکرون روی میز است و اینکه آیا ابزارهای دیگر مالی هم پیشنهاد شده است، گفت: در مذاکرات اخیر بیشتر درباره مسئله برداشته شدن کل تحریمها بحث بود. موضوع اعتبار، بحث موقتی بود، یعنی یک اعتباری در طول چهار الی پنج ماه در اختیار ایران قرار داده میشد و بعد هم به صورتی ادامه پیدا میکرد. از نظر ما آن پیشنهاد هنوز روی میز است، منتها برای اجرای آن، اینکه اروپاییها چه مشکلی دارند یا ندارند، به خودشان مربوط است. خبرنگاری پرسید آیا فقط میخواهید فعالیت در نطنز را افزایش دهید و آیا یک میزان غنیسازی است که از آن سقف بالاتر نخواهید رفت، مثلاً ۲۰ درصد؟
رئیس جمهور پاسخ داد: تعهدات ما در برجام، تعهدات دو طرفه است، یعنی یک تعهداتی ما باید انجام دهیم و یک تعهداتی طرف مقابل باید انجام دهد، اما آنچه در ماههای اخیر شاهد بودهایم، به تعهدات یک طرفه تبدیل شده بود، یعنی ما تعهداتمان را به طور کامل انجام میدادیم و آنها تعهدات خودشان را کاهش میدادند. رئیس جمهور اظهار داشت: آن کاری که انجام میدهیم کاهش تعهدات است، لذا اعلام کردهایم که کاهش تعهدات به گونهای است که قابل بازگشت باشد.
اروپاییها در مورد موشک صحبت نکنند
روحانی در پاسخ با بیان اینکه معتقدیم برجام به معنای یک توافق حداکثری نیست، گفت: برجام توافقی است که در حد ممکن در زمان خودش مورد قبول همه قرار گرفته و باید اجرا و پیاده شود.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه اگر بخواهیم فرای برجام قدم دیگری برداریم این کار امکانپذیر است، تاکید کرد:، اما پایهاش این است که اول برجام اجرا و پیاده شود. همه طرفها برجام را پیاده کنیم یعنی همه ما به همین حداقل متعهد باشیم. در عین حال میتوانیم راجع به اقدامات بالاتر حرف بزنیم و مذاکره کنیم.
روحانی با بیان اینکه در مورد اقدامات بالاتر مشخص کردهایم که در چه زمینههایی امکانپذیر است که حرف بزنیم، تاکید کرد: به نفع همه است که راجع به موشک از ما سوالی نکنند. چون خیلی بدهکار میشوند. رئیس جمهور اظهار داشت: امریکاییها و اروپاییها آنقدر سلاح به منطقه میفرستند که اگر بخواهند در این زمینه صحبت کنند ابتدا باید فروش این سلاحها در منطقه را فوری متوقف کنند، چون عدم توازن ایجاد کردند.
روحانی تصریح کرد: همانطور که به همسایگان ما سلاح میفروشند باید به ما هم سلاح بفروشند، مخصوصاً اینکه چند ماه دیگر از لحاظ سازمان ملل تحریم سلاح ایران هم برداشته میشود و میتوانند به ما بفروشند.
رئیس جمهور با بیان اینکه به آنها نصیحت میکنیم در این زمینه وارد نشوند، زیرا خیلی بدهکار میشوند، گفت: من فکر میکنم لیست بدهکاریشان خیلی خیلی زیاد خواهد بود، اما در عین حال در سایر مسائل میتوانیم با هم صحبت کنیم، نوع صحبتهایمان و حدود آن را کم و بیش با اروپاییها صحبت کردهایم و از طریق دیگران به امریکاییها هم منتقل شده است.
فشار امریکا باعث انسجام ایران میشود
رئیس جمهور شامگاه چهارشنبه به وقت نیویورک در دیدار با نخبگان و صاحبنظران سیاست خارجی امریکا با بیان اینکه تحریمهای غیرانسانی امریکا به اهداف خود نخواهد رسید، گفت که در این زمینه انسجام کاملی در داخل ایران وجود دارد.
روحانی، افزود: برخلاف انتظار واشنگتن، فشارهای امریکا سبب شده تمامی احزاب و گروهها در ایران، امریکا را تنها مقصر مشکلات کنونی در زمینههای مختلف بدانند. وی اضافه کرد: گزارشات متعدد آژانس در تایید پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات خود، به رغم خروج امریکا از برجام نشان میدهد ایران به دنبال انحراف از قوانین هستهای نیست. ایران آمادگی دارد در مقابل تصویب برجام و رفع دائمی تمام تحریمها توسط کنگره امریکا، طرح تصویب فوری پروتکل الحاقی در مجلس ایران به عنوان قانونی دائمی را پیگیری نماید. رئیس جمهور با اشاره به وضعیت نابسامان کنونی در منطقه اظهار داشت: مردم یمن تحت بمباران شدیدی قرار دارند که توسط امریکا و برخی کشورهای اروپایی فراهم میشود. کشورهایی که در حادثه اخیر آرامکو قضاوت کردند و به ایران اتهام زدند، در جنگ یمن بیطرف نیستند و حق قضاوت ندارند. این سیاستها نیاز به بازنگری دارند و ادامه این روند میتواند موجب یک فاجعه شود. در بخش پرسش و پاسخ، رئیسجمهور با اشاره به خطرناک بودن روند فعلی در منطقه، پرهیز از درگیری را وظیفه همه کشورها دانست و در پاسخ به اتهامات مقامات امریکا علیه ایران در حادثه اخیر حمله به تاسیسات نفتی عربستان، اظهار داشت: کسانی که عکس یک حادثه جزئی در ایران را منتشر میکنند، چرا به جای اتهام زدن، دلیل و مدرک خود و عکسهای ماهوارهای دقیق درباره منشأ شلیک این موشکها را ارائه نمیدهند؟
ادامه یافتن دیدارهای دوجانبه در آخرین روز حضور روحانی در نیویورک
روحانی در برنامههای آخرین روز حضور خود در نیویورک با شبکه تلویزیونی ایبیسینیوز امریکا نیز گفتگو کرد و به تشریح آخرین مواضع ایران در مورد برجام و پرونده هستهای ایران پرداخت.
علاوه بر این روحانی با برهم صالح رئیس جمهور عراق نیز دیدار و در این دیدار رئیس جمهور کشورمان تصریح کرد: عراق کشور دوست، برادر و همسایه ماست و در پی دیدارهای اخیر رهبران دو کشور، گسترش روابط شتاب خوبی گرفته است که امیدواریم این روند ادامه یابد. همچنین در دیدار روحانی با نارندرا مودی نخست وزیر هندوستان بر توسعه همکاریهای دوجانبه به خصوص بندر چابهار تاکید کرد. در دیدار رئیس جمهور با وهاکانا روگوندا، نخست وزیر اوگاندا نیز از روحانی برای شرکت در اجلاس جنوب-جنوب دعوت شد.