سرويس ايران جوان آنلاين: پس از برنج، چای دومین محصول ایرانی به شمار می‌رود که دارای بالاترین کیفیت و خلوص است، اما به دلیل استفاده از رنگ و اسانس شیمیایی در نوع خارجی آن که به مزاج مصرف‌کنندگان خوش آمده، موجب شده تا اقبال خوبی از این محصول کاملاً ارگانیک ایرانی صورت نگیرد. با این حال، گرانی واردات این محصول در سال جاری سبب شد تا توجه ایرانی‌ها به چای خودشان بیشتر شود. به طوری که برخلاف سال‌های گذشته که چای تولیدی روی دست چایکاران گیلانی و مازندرانی می‌ماند، حالا خبر‌ها حکایت از آن دارد که از زمان برداشت این محصول از بهار تا کنون بیش از ۱۱۰ هزار تن برگ سبز چای خریداری و برای تبدیل به کارخانجات فرستاده شده است. موضوعی که در صورت ادامه‌دار بودن آن تا آخر فصل برداشت که آذر ماه می‌باشد، می‌تواند بازار را به‌حرکت در آورد و نویدبخش آینده‌ای روشن برای صنعت چای ایران باشد.
شرایط مناسب کشت چای در استان‌های گیلان و مازندران موجب شده تا سالانه بیش از ۱۱۰ تن برگ سبز چای از این محصولات برداشت و برای تبدیل به انواع چای به کارخانجات فرستاده شود. هم اکنون ۹۰ درصد چای تولیدی در کشور توسط چایکاران گیلانی و مابقی آن توسط مازندرانی‌ها تولید می‌شود که می‌توان به انواع باروتی، ممتاز، شکسته، قلم و شکسته قلم اشاره کرد. با تمام مزایایی که چای ایرانی از لحاظ خالصی و کیفیت دارد، اما نوع خارجی آن به کمک انواع اسانس‌ها و رنگ‌های شیمیایی توانسته تا حد بالایی به کاهش مصرف نوع ایرانی آن منجر شود.
رنگ گرفتن چای ایرانی
با وجود اینکه برخی‌ها چای خارجی را با کیفیت‌تر از نوع ایرانی آن می‌دانند، اما باید به این نکته اشاره کرد که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان جهان، به این مهم معترفند که چای ایرانی بالاترین کیفیت را در جهان دارد. در چند سال اخیر، واردات بی‌رویه چای با قیمت ارزان از جمله دلایلی بود که موجب شد بسیاری از تولیدکنندگان این محصول به دلیل هزینه بالا و بی‌رغبتی بازار در خرید آن و از همه مهم‌تر بی‌توجهی دولت در حمایت از آن‌ها تمایلی به ادامه کار خود نداشته باشند، با این حال گرانی قیمت ارز و بالارفت قیمت چای وارداتی موجب شد تا آمار قابل توجهی از مصرف‌کنندگان دوباره به خرید چای ایرانی روی آورند و موجب رونق بازار این محصول با کیفیت و خالص شوند به طوری که آمار‌ها در سال جاری نشان می‌دهد از زمان برداشت چای در گیلان و مازندران تا کنون بیش از ۱۱۰ هزار تن از این محصول به صورت برگ سبز خریداری و تحویل کارخانجات شده است. حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای کشور با تأیید این موضوع و با اشاره به اینکه تولیدکنندگان برگ سبز چای تا آخر مهر ماه فرصت دارند تا محصول خود را با قیمت‌های تضمینی بفروشند، به مهر می‌گوید: «اگر تحویل برگ سبز چای با همین روند ادامه پیدا کند، احتمال دارد که این زمان تمدید هم شود، چراکه استقبال خوب مشتریان چای در بازار موجب شده تا به آینده این صنعت امیدوار‌تر شویم.»
این در حالی است که با توجه به برداشت برگ سبز چای در سه مرحله بهاره، تابستانه و پاییزه می‌طلبد تا این زمان از سوی دست‌اندرکاران تمدید شود. یکی از مواردی که موجب شده تا در سال جاری رغبت چایکاران به فروش برگ سبز چای بالا برود، قیمت تا حدودی مناسب خرید برگ سبز چای و پرداخت طلب سال‌های قبل آنهاست که در میزان تولید نیز تأثیر گذاشته است، اما حالا خبر‌ها حکایت از آن دارد که تا کنون ۲۴۶ میلیارد تومان معادل ۸۲ درصد مطالبات چایکاران پرداخت شده و قرار است به محض تأمین اعتبار مابقی نیز پرداخت شود.
توان خودکفایی در تولید چای
پس از مصرف انواع نوشابه‌های گازدار و غیرگازدار، چای در رتبه بعدی قرار دارد به طوری که سالانه ۱۲۰ تن چای در کشور مصرف می‌شود. آمار‌ها نشان می‌دهد به دلیل رغبت ایرانی‌ها به چای خارجی که به لطف اسانس و رنگ‌های غیرطبیعی، خود را مطرح‌تر از نوع ایرانی کرده است، تنها ۲۰ درصد از چای تولید داخلی استفاده کرده و مابقی آن وارداتی است. از آنجا که در سال‌های گذشته حجم بالایی از چای وارداتی به صورت قاچاق و با کمترین قیمت به کشور وارد می‌شد، لذا این مهم موجب شده بود تا چایکاران ایرانی رغبتی به تولید نداشته باشند، این درحالی بود که ۵۰ هزار خانوار از این طریق ارتزاق می‌کردند و این موضوع عملاً سبب شده بود تا سطح زیر کشت باغات چای در دو استان گیلان و مازندران که تنها تولید‌کننده چای در کشور هستند، از ۳۴ هزار هکتار ۱۴ سال قبل به ۱۸ هزار هکتار برسد.
نیاز به نوسازی صنعت چای
با وجود کیفیت بالای چای تولیدی در ایران که از هیچ گونه سم و کودی بهره نبرده و کاملاً ارگانیک تولید می‌شود، اما نبود فناوری‌های جدید در تولید محصولی با کیفیت سبب شده تا محصول نهایی چای برای برخی از مصرف‌کنندگان که مزاجشان تنها به چای خارجی عادت دارد، خوش نیایید. یکی از کارشناسان صنعت چای در این رابطه می‌گوید: «در بازدیدی که از برخی از این کارخانجات در هند و بنگلادش داشتم، برخی کارشناسان این مراکز به این مهم اعتراف داشتند. جای تعجب است که ایرانیان با وجود تولید بهترین چای، اقدام به واردات این محصول آن هم با کیفیت پایینی که در مراکز ما تولید شده و تنها اسانس و عطر آن‌ها را قابل مصرف می‌کند، روی می‌آورند.» محمود یاوری لنگرودی می‌افزاید: «برای بالا بردن کیفیت چای ایرانی باید ابتدا به نوسازی کارخانجات چای روی آورد و پس از آن با استفاده از انواع اسانس‌های طبیعی که به وفور در ایران تولید می‌شود، چای خوش‌عطر و طعم را وارد بازار مصرف کرد.»
