کمتر از ۲۴ ساعت زمان لازم بود که رئیسجمهور امریکا بعد از تهدید نظامی ایران در پی شوک ناشی از ضربه سهمگین انصارالله به دو پالایشگاه بزرگ آرامکو در عربستان سعودی که در پاسخ به جنایات این رژیم علیه مردم مظلوم یمن صورت گرفته بود، از تهدید خود عقبنشینی کرده و در اظهاراتی که حاکی از بیم وی برای درگیر شدن با ایران بود، با اتخاذ لحنی محتاطانه از امکان توسل به گزینهای کمهزینهتر از جنگ نظیر تشدید تحریم اقتصادی سخن به میان آورد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا نیز که برای بحث و گفتگو درباره بحران خلیجفارس به عربستان و امارات متحده عربی سفرکرده بود در ابوظبی گفت ایالاتمتحده به دنبال راهحل صلحآمیز برای حل بحران خلیجفارس است. او همچنین اظهار امیدواری کرد که ایران نیز چنین بیندیشد.
فارغ از بیپایگی اتهامات علیه ایران در جریان انتقام قاطعانه انصارالله از متجاوزین سعودی در حمله پهپادهای مقاومت یمن به تأسیسات «بقیق» و «خریص»، آنچه امریکاییها و متحدان منطقهایاش را از تهدید ایران عقب نشاند نهتنها سستی اتهامات، بلکه برآورد دقیق واکنش احتمالی ایران از سوی نظامیان امریکا و سران کشورهای منطقه بود که به اقتدار وتوان نظامی ایران در پاسخ متقابل به تجاوز احتمالی آنها باور داشته و مطمئن بودند که در صورت یک اشتباه احتمالی، این بار نه با انصارالله بلکه با ایران طرف بوده و در آن صورت نهتنها پالایشگاههای سعودی بلکه کل زیرساختهای این رژیم پوشالی به عصر حجر برگردانده میشود. شبکه تلویزیونی سیان ان امریکا در گزارشی از پاسخ احتمالی ایران به تجاوز امریکاییها با اشاره به توان پاسخگویی ایران، مینویسد: عربستان در وخیمترین موضع قرار دارد، چراکه جنگ بین امریکا و ایران، تمامی تأسیسات نفتی را تعطیل خواهد کرد، ایران موشکهایی پنهان در دل کوهها دارد که با سوخت جامد پرتاب میشود و در عرض چند دقیقه خود را به عربستان میرساند و شما قادر به محافظت از آسمان عربستان نخواهید بود، آنها میدانند که اساساً جنگ باعث سرنگونی پادشاهی عربستان خواهد شد، آنها از اینکه بعداً چه رخ میدهد وحشت دارند. بهرغم آنکه ترامپ در عقبنشینی خود مدعی شد که خویشتنداری امریکا در مناقشه با ایران نشانه قدرت است، اما عقبنشینی روسای جمهور امریکا از تهدید نظامی علیه ایران در طی سه دهه گذشته و پس از پایان جنگ تحمیلی بارها تکرار شده است. در ادوار گذشته اگرچه توان دفاعی و تجهیزات ایران در پاسخگویی به تهدیدات احتمالی دشمنان علیه ملت ایران مانند شرایط کنونی نبود، اما آنچه در تمام سالهای پس از پایان جنگ تحمیلی بهعنوان عاملی مهم در بازدارندگی ایران در برابر تهدیدات دشمنان نقش اساسی داشته و دارد، تجربیات گرانقدر دفاع مقدس در مقابله با تهاجم گسترده قدرتهای جهانی علیه ایران با عاملیت صدام بود که سبب شد ایران بتواند بهرغم محدودیتهای عده و عده در برابر متجاوزان بعثی و حامیان منطقهای و فرا منطقهای صدام از تمامیت ارضی خود دفاع و متجاوزان را از تجاوز خود پشیمان کند.
مقاومت و ایستادگی مردم ایران در دفاع مقدس الگوی جدیدی از بازدارندگی مبتنی بر سلاحهای متعارف و البته متکی به ارزشهای اسلامی و عاشورایی را به جهان کنونی ارائه داد که بدون اتکا به سلاح اتمی که بهعنوان تنها سلاح بازدارنده در دوران معاصر شناخته میشود، ایران توانسته به توان بازدارندگی برسد و در طی سه دهه گذشته از هر تجاوزی مصون بماند. این حضور و آن استقامت در پیوند با نوآوریها و مدیریت جهادی نسل جدید فرماندهان، آنچنان قدرت و توانی را ایجاد کرد که در عین شکست و هزیمت نیروهای متجاوز بعثی، عملاً به توان و قدرتی دیرپا برای ایران تبدیل شد که اکنون و بعد از گذشت چهار دهه، نسلهای بعدی از خان بابرکت آن از یک امنیت پایدار برخوردارند.
رسیدن ایران به بازدارندگی محصول چند گام مهم بود:
الف: نترسیدن از دشمن: هنگامیکه رژیم بعثی حاکم بر عراق تهاجم همهجانبه خود را علیه ایران اسلامی آغاز و تلاش کرد تا با ایجاد رعب و وحشت عملاً در یک جنگ روانی حسابشده پیروزی خود را قطعی کند، این صلابت و ایستادگی امام عظیمالشأن بود که طلسم جنگ روانی دشمن را شکست. امام در اولین پیام تلویزیونی خود به مناسبت آغاز جنگ تحمیلی گفت: «یک دزدی آمده است یک سنگی انداخته و فرار کرده، رفته است سرجایش. دیگر قدرت اینکه تکرار بکند انشاءالله ندارد.»
ب: تجلی فرهنگ عاشورایی و روحیه ایثار و ازخودگذشتگی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: تفاوت بارز نیروهای مسلح ایران در جنگ تحمیلی در مقایسه با متجاوزین روحیه ایثار و ازخودگذشتگی و فرهنگ عاشورایی بود. این روحیه بهرغم گذشت نزدیک به سه دهه از پایان جنگ، همچنان در میان نیروهای مسلح ایران زنده و پویا است که شاهد مثال آن را میتوان در نیروهای جبهه مقاومت در عرصه مقابله با استکبار و جریانهای تکفیری دید که معادلات جنگهای نیابتی را نیز تغییر داد. این ایمان و باور البته سبب شده است که ایران اسلامی مشمول عنایات الهی باشد.
ج: همراهی مردم: خاستگاه اصلی مقاومت و تحقق بازدارندگی نظام اسلامی در طول تاریخ پس از انقلاب متکی بر حمایتها و حضور درصحنه مردم است. اعتماد مردم به رهبری و نظام سبب شده است که میدان مقاومت هیچگاه از نیروهای مردم خالی نباشد.
ج: توان تولید تجهیزات دفاعی و موشکی، متکی بر ظرفیتهای درونی: بهجرئت میتوان این توان ایران را در دنیا بینظیر دانست، زیرا همه این دستاوردها در اوج تحریمها و فشارهای دشمنان ملت ایران اتفاق افتاده است. بهرهگیری از تجربه مهندسی معکوس، در تولید تجهیزات، عملاً سناریوی تحریم را شکست، اگرچه نوآوریها و ابتکارات هم در تولید تجهیزات وهم در طراحی عملیاتها و دست برتر را به رزمندگان اسلام داد.
د: اعتماد رهبری نظام و فرماندهی جنگ به جوانان در دوران دفاع مقدس: اغلب فرماندهان سپاه و بسیج در دوران دفاع مقدس جوان و نوجوان بودند و امام به آنها اعتماد کرد. همین اعتماد در شرایط کنونی منجر به دستاوردهای عظیم جبهه مقاومت شده است.
ه: پیشتاز بودن فرماندهان در جنگ: پیشتازی فرماندهان دفاع مقدس در جنگ یکی از عوامل اصلی موفقیت بود. این پیشتازی هم در سبک زندگی و ساده زیستی و هم پیشتازی در میدان عمل جنگ بود.
و: مدیریت جهادی: مدیریت جهادی الگوی موفقی در مدیریت بود که در عرصه دفاع مقدس تحقق یافت و در طول سالهای بعد از انقلاب نیز هرگاه کشور آن را در عرصههای سازندگی کشور به کار گرفت، به دستاوردهای ارزشمندی دستیافت.
ز: اتخاذ استراتژی تهاجمی: بعد از متوقف کردن متجاوزین در ماههای اولیه، اتخاذ استراتژی تهاجمی و سلسله عملیات پیروزمندانه رزمندگان که با عملیات شکست حصر آبادان آغاز شد عملاً دشمنان را در موضع انفعالی قرارداد.
ح: تلاش شبانهروزی: تلاش و مجاهدت در جنگ، شب و روز نمیشناخت و عملاً بخش عمده و یا تمامی وقت فرماندهان و رزمندگان اختصاص به دفاع مقدس داشت.
ط: تبلور ایستادگی و مقاومت در دوران دفاع مقدس در جنگهای نیابتی اخیر: استمرار و تحکیم این شرایط یکی از مؤلفههای مهم تأثیرگذار در ظرفیت و توان نظامی نیروهای مسلح ایران اعم از ارتش، سپاه و بسیج است. این تجربه گرانقدر که البته مرهون خون شهدا و ایثارگران در دفاع مقدس و البته هدایت و فرماندهی حکیمانه حضرت امام خمینی (ره) و امام خامنهای (مدظلهالعالی) است، در تلفیق باروحیه ایثارگری نیروهای مسلح و توان تجهیزاتی آنچنان اقتداری به ایران عزیز داده است که تمام محاسبات و برنامهریزیهای آنان در مواجهه با ملت ایران را بر هم زده و میزند تأثیر این ابهت و اقتدار را این روزها بهروشنی در رفتارهای ملتمسانه امریکاییها و بهویژه صهیونیستها مبنی بر درخواست خروج ایران از سوریه، عراق و... میتوان دید، چراکه بهرغم عدم حضور فیزیکی ایران در برخی از این عرصهها، اما کافی است یاد و نام فرماندهان و رزمندگان سلحشور ایران در منطقه سایه افکنده باشد و این البته برای بر هم خوردن نظام محاسباتی آنها کافی است.