سرویس ایثار و مقاومت جوان آنلاین: هشت سال جنگ تحمیلی به عنوان یکی از مقاطع مهم و حساس تاریخ معاصر کشورمان خسارات فراوانی برای جامعه ایران به بار آورد. این جنگ ناخواسته بسیاری از فرصت‌های خدمت‌رسانی، سازندگی و آبادانی کشور را از بین برد. لیکن آثار و پیامد‌های آن دارای ابعاد و زوایای گوناگونی است که با بررسی هر یک از این ابعاد درمی‌یابیم که این پدیده (دفاع مقدس) چه فرهنگ و ارزش‌هایی را در خود جای داده است.
جنگ به عنوان یک عامل تغییر و دگرگونی در هر جامعه وجدان گروهی و جمعی انسان‌ها را محک می‌زند و در این رابطه روی فرهنگ، ارزش‌ها و باور‌های عمومی جامعه تأثیر می‌گذارد. وفاق اجتماعی شکل گرفته در جامعه ایران در طول سال‌های دفاع مقدس برای دفاع از کشور در مقابل متجاوزان یکی از پیام‌های این دوران بود که ریشه‌های آن را می‌توان در انقلاب سال ۱۳۵۷ جمهوری اسلامی جست. این جنگ برای مردم ایران مقدس بود و بیشتر این اهداف با تأثر از گفتمان اسلام انقلابی شیعی ماهیتی جمع گونه داشت و فقط در عرصه اجتماعی به منصه ظهور رسید.
وقتی ایران اسلامی در معرض تهدید خارجی قرار گرفت، تمام آرمان‌ها، ارزش‌ها و گفتمان‌های انقلاب اسلامی در معرض تهدید قرار گرفت. از همین رو، تجاوز دشمن نه تنها یک تهدید فیزیکی نبود، بلکه فراتر از آن در چارچوب گفتمان اسلامی، جنگ برای حفظ اسلام و ارزش‌ها و آرمان‌های اسلامی و در واقع جنگ بین حق و باطل بود. این دوران باعث وفاق اجتماعی، انضباط‌بخشی، انسجام‌بخشی و حیات‌بخشی گردید و، چون بر پایه اعتقادات اسلامی بود، زمینه حل شدن فرد در جامعه و شکل‌گیری هویت ملی بر پایه هویت دینی را فراهم کرد.
این پدیده از سویی دیگر باعث افزایش آگاهی و شناخت و همچنین افزایش قوه بازدارندگی در کشور شد. دفاع در همه ابعاد امری فطری، مشروع و فراگیر است و نیاز‌های جمهوری اسلامی به خصوص در زمینه تسلیحاتی باعث شد در صنایع نظامی نوآوری‌های مختلفی بروز کند و این روند بعد از جنگ نیز ادامه یافت.
ساخت موشک‌ها و تانک‌های پیشرفته و ناو‌های کوچک و بزرگ از دستاورد‌های مهم صنایع نظامی در طول دوران پس از دفاع مقدس بود، به طوری که هم اکنون ایران در منطقه به عنوان قدرت برتر و در جهان به عنوان یکی از کشور‌های پیشرفته در صنایع نظامی و موشکی است. این پیشرفت را می‌توان از دستاورد‌های هشت سال دفاع مقدس نامید، زیرا باعث ایجاد تفکر دفاعی و لزوم آن شده و هدف از ایجاد این تجهیزات برای اهداف دفاعی و امنیت ایران اسلامی بوده است.
تبلور فرهنگ شهادت‌طلبی برگرفته از تعالیم دینی و اسلامی از دیگر وجوه دفاع مقدس است. تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و تاریخ خونین شیعه گویای این واقعیت است که شهادت‌طلبی به عنوان یک کلیدواژه برای پیروزی‌های لشکریان اسلام در نبرد‌های مختلف و متعدد بوده و هست. این فرهنگ با شعار «پیروزی خون بر شمشیر» در دوران طلایی دفاع مقدس نیز به میدان آمد و بعد از گذشت بیش از ۲۰۰ سال ناکامی در تمامی جنگ‌ها و از دست دادن سرزمین و واگذاری امتیاز‌های بسیار، برای نخستین بار جنگ تمام عیار و همه جانبه را با محوریت سران دو ابرقدرت شرق و غرب و با پادرمیانی دول مرتجع منطقه و دلار‌های نفتی‌شان باعث سربلندی ایران در هشت سال دفاع مقدس شد.
امروز فرهنگ شهادت‌طلبی به عنوان یک سرمایه اجتماعی تلقی می‌شود و این فرهنگ ضمن حفظ جامعه شهادت‌طلب که در پناه تزکیه نفس و تقویت روح ایمان و بندگی و غیرت دین پدید آمده است، با نهادینه شدن روح از خودگذشتگی و فداکاری، کیان کشور و امت اسلامی را نیز تثبیت و تضمین می‌کند.
یکی دیگر از برکات مهم دفاع مقدس، تقویت اعتمادبه‌نفس و خودباوری بود. کوران دفاع مقدس منتج براین شد که باید خود را باور و با تکیه بر توانمندی‌هایمان کشور را اداره کنیم. تأثیر این خودباوری بعد از جنگ در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فناوری‌های نوین دفاعی نمود فزاینده‌ای داشت.
جوانان انقلاب اسلامی در تجربه جنگ به این نتیجه رسیدند که می‌توان با خودباوری، به دفاع و پیشرفت پرداخت. ایجاد این رویه خودباوری و اعتمادبه‌نفس باعث شد جمهوری اسلامی در دوران جنگ و تحریم‌های آن دوران و پس از آن نیز در بسیاری از صنایع و با بروز خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها و اعمال بدیهی به خودکفایی برسد.
اما آن چیزی که بسیاری از صاحبنظران از آن به عنوان مهم‌ترین برکات دفاع مقدس نام می‌برند، تحکیم وحدت ملی بین آحاد ملت به ویژه گروه‌ها و احزاب سیاسی کشوری است، به طوری که همگان منافع حزبی و سیاسی خود را در خدمت مصالح نظام و امنیت کشور قرار می‌دهند. امروزه در سایه اتحاد ملت، دولت جمهوری اسلامی به عنوان یک کشور قدرتمند و با ضریب امنیتی بالا در جهان شناخته شده است.
