سرویس حوادث جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، خبر بخشش نجفی را صبح دیروز «مسعود استاد» برادر میترا و با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود اعلام و ساعتی بعد هم وکیل اولیای‌دم رضایت‌نامه محضری را تقدیم دفتر شعبه رسیدگی کننده کرد. مسعود استاد پس از وقوع حادثه، خودش را نماینده اولیای‌دم معرفی کرد و در غیبت پدر و مادرش در جلسات دادگاه هم حضور داشت و در حالی از ابتدا اصرار به اجرای حکم قصاص نجفی داشت که در آیین‌شان (یارسان، اقلیت غیرمسلمان در غرب کشور) اعتقادی به اجرای حکم قصاص وجود ندارد. پدر میترا این موضوع را پس از وقوع حادثه اعلام کرده‌بود با این حال از آنجا که میترا تغییر آیین داده و مطابق قانون، سرنوشت زندگی نجفی در دست اولیای دم میترا بود، رویه قانونی پرونده انجام و نجفی پس از محاکمه در شعبه نهم دادگاه کیفری یک استان تهران به قصاص محکوم شد.
باور عمومی بخشش نجفی بود
تلاش برای جلب رضایت اولیای‌دم میترا پس از وقوع حادثه از سوی افراد و جریان‌های مختلف سیاسی در جریان بود و کمتر کسی این باور را داشت که خانواده مقتول بخواهند حکم را در مورد متهم پرونده اجرا کنند. بخش مهمی از موضوع به دلیل جایگاه شخصیتی و سیاسی نجفی در ساختار اجتماعی و سیاسی کشور، پیش از وصلت با میترا بود. او در ساختار شخصیتی‌اش مردی بسیار مؤدب و مبادی آداب بود، آنگونه که همسر اولش سرور تابشیان گفته‌است: «۴۲ سال با هم زندگی کردیم و در این مدت مردی به مؤدبی او ندیدم. او بعد از ازدواج با میترا، اما به یک‌باره عوض شد به طوری که بدون اجازه او نمی‌توانست با ما ملاقات کند.» در جایگاه سیاسی‌اش هم باور افکار عمومی این بود که ساختار حاکمیتی به دلیل مناصبی که وی در نظام سیاسی کشور داشت تلاش خود را برای نجات او به کار خواهد گرفت. موضوع مهم در این باره این بود که نجفی از ابتدا مسئولیت کیفری خود را پذیرفته و از اولیای‌دم هم طلب بخشش کرده‌بود. او در تمامی مراحل تحقیقات با مراجع قانونی همکاری و برای کشف حقیقت تلاش کرده بود.
توافق
آن‌چه بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، اما توافق سر خون‌بهای چند میلیاردی بود که قرار بود منجر به تغییر عقیده اولیای‌دم شود. موضوعی که نقش اجتماعی و سیاسی نجفی در محقق شدن آن نقشی مهم ایفا کرد، اما هرگز به صورت علنی اعلام نشد. این موضوع در حالی از سوی افکار عمومی پذیرفته شد که برادر میترا همواره درستی آن را رد کرد و در پست اینستاگرامش هم آورد: «محمدعلی نجفی را بخشیدیم و از خون عزیزمان گذشتیم و خرسندیم که هیچ معامله‌ای با خون آن بزرگوار نکردیم.»
بازگشت به میز محاکمه
محمدعلی نجفی بعد از جلب رضایت اولیای‌دم باید یکبار دیگر در جایگاه متهم قرار گیرد و از جنبه عمومی جرم محاکمه شود. البته نجفی می‌تواند تا زمان قطعیت یافتن حکم حبس و با موافقت هیئت رسیدگی کننده با سپردن وثیقه از زندان آزاد شود.
هر چند قانونگذار برای این بخش، مجازات سه تا ۱۰ سال را در نظر گرفته‌است احتمال می‌رود که وی با حداقل مجازات بتواند نظر هیئت رسیدگی کننده را جلب کند و پس از تحمل مجازاتش به جامعه باز گردد. بازگشت او به جامعه، اما افول اجتماعی و سیاسی او را به همراه خواهد داشت. او تا هر زمان که به حیات اجتماعی خود ادامه دهد قادر به بازسازی چهره قبلی خود نخواهد بود.
در توضیح جنبه عمومی جرم
نعمت احمدی، وکیل دادگستری درباره جنبه عمومی جرم به ایسنا می‌گوید: بنا بر قانون مجازات اسلامی قصاص حقی است که انجام آن برعهده اولیای‌دم است. از نظر حقوقی نیز از آنجا که قصاص را اولیای دم درخواست می‌کنند و شکایت و خواسته را در دادگاه مطرح می‌کنند، اگر بگویند گذشت می‌کنند موضوع قصاص منتفی است، ولی اگر تقاضای قصاص کنند دادگاه صبر می‌کند که آیا آن‌ها گذشت می‌کنند یا خیر. وی افزود: قصاص می‌تواند تبرعاً با خدا باشد یا مطابق دیه و مصوبه‌ای باشد که قانونگذار هر سال تعیین می‌کند یا خواسته دیگری که اولیای دم داشته باشند، است. با گذشت شکات و اولیای‌دم مسئله قصاص منتفی است، یعنی دادگاه نمی‌تواند در قصاص اصراری داشته‌باشد و حقی بوده که از آن گذشت کرده‌اند و اعمال نمی‌شود. احمدی با اشاره به ماده۶۱۲ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی افزود: از لحاظ جنبه عمومی جرم نیز قانونگذار مجازات سه‌تا ۱۰سال حبس را در نظر گرفته است. در این زمینه دو نظر وجود دارد یک عده که اکثریت هستند، می‌گویند دادگاه نمی‌تواند کمتر از سه سال حبس کف‌مجازات را در نظر بگیرد و عده دیگر که اقلیت هستند، می‌گویند که دادگاه مخیر است که کمتر از سه‌سال حبس را در نظر بگیرد. احمدی با اشاره به پرونده میترا استاد و شخصیت محمدعلی نجفی گفت: آقای نجفی در دادگاه حتی از مقتوله با نام ایشان استفاده می‌کرد، یکبار واژه ناصوابی را نزد و شخصیت و جایگاهش از نظر قاضی دادگاه باید با توجه به گذشت اولیای‌دم نظر اقلیت یعنی حتی کف سه سال حبس را برای او در نظر نگیرد.
وی با اشاره به نقش بزرگان اهل حق در این رضایت گفت: خانواده استاد جزو اهل حق هستند و اهل حق هم شاخه‌های شیعی شناخته‌شده در غرب کشور است و پیروان زیادی دارند و اعتقادی به انتقام ندارند و بارزترین خصوصیت آن‌ها باور به گذشت و اینکه در عفو لذتی است که در انتقام نیست را سرلوحه کار خود قرار می‌دهند. احمدی افزود: من از روز اول بر این باور بودم و مطمئن بودم که ذهنیت حاکم بر این خانواده که جزو خانواده اهل حق هستند این است و اجازه نخواهند داد که آقای نجفی آسیبی ببیند و همین ذهنیت حاکم شد و دیدیم که نتیجه داد.
