سرويس ورزشی جوان آنلاين: «معتقدم که شایسته است برای کشور ما که در ورزش، سرمربیهای باشگاهها، مسئولان فدراسیونها و مجموعهها ایرانی باشند.» درخشش تیم ملی جوانان والیبال در قهرمانی جهان بازتاب زیادی داشت؛ به ویژه اینکه موفقیت این تیم با هدایت مربیان ایرانی رقم خورد. این مسئله حتی مورد توجه مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت و ایشان در دیدار با والیبالیستهای قهرمان بر استفاده از مربیان داخلی تأکید کردند. به همین بهانه گفتوگویی با کیومرث هاشمی، رئیس پیشین کمیته ملی المپیک داشتیم.
مقام معظم رهبری اخیراً پس از قهرمانی تیم ملی والیبال جوانان در مسابقات جهانی بر استفاده از مربیان ایرانی تأکید کردند. برای محقق شدن این رهنمود چه وظیفهای برعهده مسئولان ورزش کشور است؟
نکتهای که حضرت آقا در فرمایشاتشان در دیدار با ملیپوشان والیبال فرمودند مستقیماً به استفاده از مربیان داخلی در رشتههای قهرمانی اشاره داشتند و این نکته را قبلاً نیز فرموده بودند. طی ۴۰ سال پس از انقلاب اسلامی و به ویژه در ۱۵ سال اخیر این اتفاق در بسیاری از رشتههای ورزشی افتاده است. هرچند در برخی نتایج افت و خیزهایی داشتیم ولی در مجموع نتایج بسیار خوبی در بسیاری از رشتهها در سطح جهان کسب شده به طوری که مدالهای خوشرنگی در بخش بانوان و آقایان به دست آمده است. در موضوع مدالآوری علاوه بر برنامهریزی و سیاستگذاریهای دستگاه ورزش و فدراسیونها، بحث مربیان اهمیت ویژهای دارد چراکه در مسائل اخلاقی، رفتاری و مدالآوری ورزشکاران نقش مربیان بسیار پررنگ است.
چگونه باید زمینه رسیدن به این هدف را فراهم کرد؟ در بسیاری از موارد مدیران فرصت زیادی به مربیان داخلی نمیدهند.
برای رسیدن به این هدف باید برنامهریزی داشته باشیم. به خصوص در بحث ردههای پایه نباید ورزش مدارس را فراموش کرد و به آن بیتوجه باشیم. متأسفانه هزینه کردن در بخش پرورش مربی بسیار ناچیز است! با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، فدراسیونها باید این موضوع را در اولویت کاری خود قرار دهند و برای تقویت مربیان داخلی برنامهریزی کنیم. مربیان ما باید در میادین مختلف محک بخورند و اگر نتایج ضعیف هم حاصل شد ناامید نشویم و به آنها فرصت بیشتر دهیم.
چه سازوکاری برای بهکارگیری مربیان خارجی باید در نظر گرفته شود؟
در مواردی که ضعف داریم باید برای تقویت مربیان در آن رشتهها برنامهریزی و سرمایهگذاری شود. در رشتههایی مثل فوتبال شرایط متفاوت است. علاوه بر سرمایهگذاری در ردههای ملی در بخش باشگاهی نیز باید وارد عمل شویم. نباید به راحتی میدان را برای مربیان خارجی خالی نکنیم. خروجی مربیان باشگاهها به تیمهای ملی میرسند. علاوه بر فدراسیون فوتبال باشگاههای فوتبال نیز باید برای تربیت مربی سرمایهگذاری کنند. تنها در شرایط خاص، اگر رشتهای مدالآور و مورد توجه عموم مردم باشد و ما مربی واجد شرایط را نداریم میتوانیم از مربی خارجی استفاده کنیم، اما در این حالت نیز باید از ظرفیت مربی خارجی برای تربیت نیروی مربیگری بهره بگیریم. مربیان ایرانی باید در کنار مربی خارجی باشند و دانشافزایی کنند تا از این طریق هزینههای هنگفت جذب مربی خارجی جبران شود. همیشه طرفدار مربی ایرانی بودهام و اعتقاد زیادی به مربیان وطنی دارم. قهرمانیای که توسط مربی داخلی کسب میشود ارزشش برای مردم و مسئولان به مراتب از مدالی که توسط مربی خارجی به دست بیاید بیشتر است.
وزارت ورزش و فدراسیونها چه نقشی در بها دادن به نیروهای داخلی دارند؟
مربیان ایرانی ثابت کردهاند در صورت توجه و سرمایهگذاری لازم میتوانند عملکرد خوبی داشته باشند. نمونههای زیادی را در این سالها داشتهایم و آخرین مورد آن قهرمانی تیم ملی جوانان والیبال در جهان آنهم با هدایت بهروز عطایی مربی ایرانی بود، قهرمانیای که مورد تشویق مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت. ضمن اینکه اگر نتیجه هم نگرفتیم نباید میدان را زود خالی کنیم. این کار در همه دنیا انجام شده است. کرهجنوبی و ژاپن دو کشور آسیایی هستند که در رشتههای صاحب مدال به راحتی به مربیان خارجی میدان نمیدهند. این دو کشور در این سالها به خوبی از ظرفیت داخلیشان استفاده کرده و نتیجه اعتمادشان را نیز گرفتهاند. برنامهریزی جامع در بخشهای مختلف و ابلاغ آن به عنوان یک سیاست از سوی دستگاه ورزش باید در دستور کار قرار بگیرد. استفاده از مربیان داخلی و ابلاغ آن به عنوان یک سیاست اصلی قطعاً نتایج مطلوبی را در کوتاهمدت به همراه خواهد داشت. در دنیای ورزش باشگاهها نقش کلیدی را ایفا میکنند. هرچند نظام باشگاهداری در ورزش ما سیکل معیوبی دارد، اما با اصلاح نظام باشگاهداری میتوانیم از ظرفیت مربیان داخلی استفاده بهینه کنیم.
بسیاری از کارشناسان و مربیان داخلی به کل با استفاده از مربیان خارجی مخالف هستند. در صورتی که در برخی رشتهها برای حضور در سطح اول جهان به دانش مربیان خارجی نیاز دارند. نظر شما در این باره چیست؟
نباید به این موضوع صفر یا صد نگاه کنیم. با توجه به شرایط باید تصمیمگیری شود. منتها نگاه و اولویتمان باید استفاده از مربی داخلی باشد نه اینکه صرفاً به مربی خارجی بها دهیم. در صورتی که مربیان ایرانی در ردههای مختلف زحمت میکشند و به تیمهای ملی نیرو تزریق میکنند، نباید انگیزه از مربیان وطنی گرفته شود. مربیانی که استحقاقش را دارند باید پله پله از ردههای پایه کارشان را شروع کنند. هر رشتهای باید برای به خدمت گرفتن مربیان داخلی برنامه جامع داشته باشد به ویژه رشتههای مدالآور. مربیان ایرانی سرمایههای ورزش هستند و نباید از هزینه کردن برایشان نگران باشیم. به غیر از بحث فنی، موضوعات دیگری نیز در استفاده از مربی داخلی مطرح میشود؛ بحث اثرپذیری، فرهنگی و اخلاقی موضوعی است که باید به آن توجه لازم شود. مربی وطنی با خلق و خوی ایرانی- اسلامی آشناست. در حالی که مربیان خارجی با فرهنگ ما آشنایی لازم را ندارند و شاید برایمان مشکلاتی را نیز ایجاد کنند. البته نباید این واقعیت را کتمان کرد که بعضاً مربیان خارجی به کشورمان آمده و نقش بسیار پررنگ و خوبی را در موفقیت برخی رشتهها ایفا کردهاند و اثرگذار بودهاند.
چطور باید از تجربه بینالمللی مربیان ایرانی شاغل در خارج از کشور استفاده کنیم؟
عملکردمان در بعضی از رشتهها آنقدر خوب بوده که در حال حاضر مربی به خارج از کشور صادر میکنیم. مثل رشتههای کاراته و تکواندو. این یعنی اینکه ما ظرفیت لازم را داریم. صادر کردن مربی به خارج از جمله اتفاقات خوب ورزش پس از انقلاب اسلامی است. ضمن اینکه هستند مربیانی که در داخل کشور از ظرفیتشان استفاده نشده و سایر کشورها آنها را جذب کردهاند. فدراسیونها اولویتشان بها دادن به مربیان ایرانی باشد.
پرورش مربیان در ورزش بانوان چه شرایطی دارد؟
ورزش بانوان به دلایل مختلف نیازمند نگاهی ویژه است. با توجه به مسائل فرهنگی و دینی و همچنین تأیید لباس اسلامی در اغلب رشتههای ورزشی باید در بخش تربیت مربیان زن سرمایهگذاری شود و فاصله فنی بین مربیان مرد و زن ما کاهش یابد. برطرف کردن این خلأ به توجه، برنامهریزی و سرمایهگذاری نیاز دارد.