حوريه ملکي
سيستان و بلوچستان يکي از محروم ترين استان ها در زمينه هاي مختلف است. اما وقتي در مورد بهداشت و سلامت استان حرفي به ميان مي آيد، واقعا شرايط اسفبار است. وضعیت شاخص های مربوط به تجهیزات اصلی و زیرساختی حوزه بهداشت و درمانی سیستان و بلوچستان به شدت ضعيف است و با توجه به بررسی های صورت گرفته همچنان نیاز ویژه به تکمیل و افزایش دارد. هر چند سال گذشته وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وقت گفته بود: "با وجود همه مشکلاتی که دولت در زمینه اعتبارات دارد در حوزه خدمات به ویژه خدمات سلامت کاری که از دستمان بر آمده برای استان محروم سیستان و بلوچستان انجام دادهایم." اما نه تنها کار خاصي در روستاهاي محروم اين استان صورت نگرفته است بلکه همين چند روز پيش، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: "برای بهبود شاخصهای بهداشتی در سیستان و بلوچستان بومی گزینی نیروهای بهداشتی و درمانی در قالب طرح «عدالت آموزشی» مطرح و پیگیری شده است." با اين حال نمي توان به حرف ها اميدوار بود و شرايط روستاها نشان مي دهد که براي رسيدن به نرمال ها خيلي کار بايد انجام داد. بخصوص وقتي مي شنويم مهرستان با جمعیتی بیش از ۷۰ هزار نفر در جنوب شرق کشور قرار دارد در این شهرستان علاوه بر اینکه بیمارستان وجود ندارد سالها است که حتی یک پزشک متخصص تمام وقت نیز وجود ندارد.
***
سال گذشته وقتي سیدحسن قاضیزاده هاشمی، وزیر بهداشت وقت راهي سیستان و بلوچستان شد، يک جمله گفت که مي شد همه چيز را در آن ديد. وقتي که گفت سيستان و بلوچستان محرومترین استان از نظر تعداد تخت بیمارستانی است.
سیدحسن قاضیزاده هاشمی با بيان اينکه محرومیت در هیچ استانی در زمینه کمبود تعداد تخت بیمارستانی به شدت استان سیستان و بلوچستان نیست، ادامه داد: "در همین راستا عملیات اجرایی احداث دو بیمارستان 540 تختخوابی در چابهار و ایرانشهر آغاز شد و قرار است احداث بیمارستان 500 تختخوابی زاهدان نيز آغاز شود."
وزیر بهداشت تصریح کرد: "باعث شرمندگی است که برادران و خواهران بلوچ در کوچه پس کوچههای برخی از استانهای مجاور به دنبال پزشک و بیمارستان برای درمان دارویی باشند؛ در همین راستا تلاش میشود این پروژهها در مدت سه سال به بهرهبرداری برسد."
وی بیان کرد: "در زمینه بیمارستان زاهدان هم باید دولت بتواند به نحوی عمل کند که این پروژه با پیشرفت قابل قبولی پیش برود. با وجود همه مشکلاتی که دولت در زمینه اعتبارات دارد در حوزه خدمات به ویژه خدمات سلامت کاری که از دستمان بر آمده برای یک استان محروم انجام دادهایم."
هاشمی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی بیمارستان 500 تختخوابی جدید زاهدان آغاز میشود، گفت: "اصل حرف زدن و شعار دادن نیست بلکه عمل کردن است و برای عمل کردن اگر واقعا میخواهیم عمل ما ثمربخش باشد همه مسئولان باید با هم متحد باشند تا مردمی که به دنبال شغل، معیشت، رفاه و آسایش هستند نیازشان تامین شود."
* درمان فقط در شهرستانهاي اطراف
حالا از گوشه و کنار سيستان و بلوچستان خبر مي رسد که وضعيت بهداشت و درمان در بسياري از شهرستانهاي اين استان خراب است.
شهرستان مهرستان یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرق ایران بوده و بر طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۹۵ جمعیت این شهرستان بیش از ۷۰ هزار نفر است.
با اينکه در ساده ترين حالت تأمین پزشک در مراکز درمانی یکی از نیازهای ابتدایی مراکز جمعیتی به شمار مي آيد اما مردم شهرستان مهرستان از سال ۸۷ از وجود پزشک متخصص بیبهرهاند که این امر سبب شده شهروندان این منطقه برای درمان به شهرستان های همجوار مراجعه کنند. در این شهرستان علاوه بر اینکه بیمارستان وجود ندارد سالها است که حتی یک پزشک متخصص تمام وقت نیز وجود ندارد. بیماران مهرستانی علاوه بر تحمل درد و رنج بیماری و تامین هزینههای درمان، باید برای درمان خود هزینه های ایاب و ذهاب و اسکان در شهرهای دیگر را نیز متحمل شوند.
* 70 هزار نفر بدون يک پزشک متخصص
جالب است در روزگاري که بحث دستمزد پزشکان به شدت داغ است بايد در مورد شهرستاني حرف زد که سالهاست هیچ پزشک متخصصی را به خود نديده است.
در همين راستا رئیس مرکز بهداشت مهرستان با بيان اينکه مهرستان دارای ۱۱ پزشک عمومی به همراه یک دندان پزشک است که به مردم خدمات رسانی می کنند، مي گويد: " اساسیترین مشکل و نیاز مردم مهرستان پزشک متخصص به ویژه در زمینه زنان و زایمان، اطفال، داخلی و اموراتی مانند سونوگرافی و رادیولوژی است."
محمد محمدی ادامه مي دهد: "با پیگیری های انجام شده و با مساعدت دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر ویزیت هفتگی پزشکان متخصص در شهرستان مهرستان انجام می شود. این برنامه به صورت مستمر و هفتگی با حضور چند پزشک متخصص در رشتههای پایه ادامه خواهد داشت.
وي به پيگيري هاي ديگرشان هم اشاره کرده و تصريح مي کند: "به دنبال اين هستيم که جهت استقرار پزشکان متخصص به صورت دائم در شهرستان مهرستان از طریق دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر به نتيجه رسيده و اين امر محقق شود."
"بیمارستان ۶۶ تختخوابی شهرستان مهرستان مصوب و قرار بود در سال ۹۷ کلنگ زنی شود، که تاکنون این امر محقق نشده است."
اينها بخشي از حرف هاي محمد باسط درازهی نماینده مردم شهرستان های سراوان، سیب و سوران و مهرستان در مجلس شورای اسلامی است که حرف هايش را به يک انتقاد ختم مي کند.
حالا مهرستان یک مرکز درمان ۱۰ تختخوابی دارد که پاسخ گوی نیاز مردم نیست و همه خدمات درمانی در آن ارائه نمی شود، حتی یک پزشک متخصص در این شهر وجود ندارد و اگر کودکان بیمار شود، کسي نميداند چه کار کند و به کجا برود.
وضعیت جاده های منتهی به مهرستان هم مناسب نیست، به همین دلیل تصادف های زیادی در این جاده ها رخ می دهد و اگر مصدومی به مرکز درمان مهرستان منتقل شود فقط چند ساعت درمان های اولیه برای او ارائه و سپس به سراوان یا ایرانشهر منتقل می شود.
پس ناگفته پيداست که باتوجه به جمعیت شهرستان مهرستان و مسیر طولانی و فاصله آن تا مراکز درمانی شهرستان های همجوار احداث بیمارستان و پزشک متخصص در این منطقه امری ضروری است که باید در این زمینه مسئولان تلاش بیشتری داشته باشند.
* بومی گزینی مهمترین اصل در بهبود شاخصهای بهداشتی
اما چند روز پيش، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفته بود: برای بهبود شاخصهای بهداشتی در سیستان و بلوچستان بومی گزینی نیروهای بهداشتی و درمانی در قالب طرح «عدالت آموزشی» مطرح و پیگیری شده است."
دکتر شهریاری بیان کرد: "بومی گزینی نیروهای پزشک متخصص در سیستان و بلوچستان نقش بسیار مهمی در بهبود و ارتقا شاخصهای بهداشتی درمانی این استان دارد. بر اساس این طرح پزشکان متخصص تا سه برابر مدت زمان تحصیل باید در شهر خود مشغول به فعالیت باشند که این امر در نگه داشت پزشکان بسیار مؤثر بوده است."
وی در رابطه با دلایل اجرا نشدن طرح ساخت بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی زاهدان گفت: "برای هر تخت بیمارستانی حدود ۱۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است که با توجه به وضعیت کنونی ساخت این بیمارستان هنوز آغاز نشده است."
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: "بخش خصوصی برای ساخت این بیمارستان اعلام آمادگی کرده اما برای این کار ضمانت نامه بانکی و یا فروش نفت را درخواست کرده که امیدواریم به نتیجه برسد. ساخت بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی در زاهدان تنها توسط بخش خصوصی امکانپذیر است و باید زمینههای حضور این افراد را فراهم کرد."
دکتر شهریاری اظهار داشت: "پیگیری مشکلات بهداشتی مردم سیستان و بلوچستان با توجه به اینکه در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هستم همواره در اولویت بوده است."
وی تصریح کرد: "سیستان و بلوچستان همسایه کشورهایست که در آن بسیاری از بیماریها شایع است و این مساله توجه ویژهای را در زمینه بهبود شاخصهای بهداشتی این استان میطلبد."
رئیس سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اظهار تأسف از فوت چند کودک بر اثر نیش عقرب و زنبور در شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان گفت: "تمام مراکز بهداشتی درمانی این استان دارای پزشک هستند و اقدامات درمانی را برای بهبود وضعیت بیماران انجام میدهند."