سرويس بين‌الملل جوان آنلاين: آزمایش‌های موشــــکی کره‌شمالی در روز‌های اخیر نشان داد که سه دور مذاکرات سیاسی دونالد ترامپ و کیم‌جونگ اون، بی‌نتیجه بوده و امید‌ها برای رسیدن به توافق هسته‌ای پیونگ‌یانگ و واشنگتن رنگ باخته است.
مقامات امریکایی ادعا می‌کنند که می‌توانند بر سر برنامه اتمی کره شمالی به توافق برسند، اما دو آزمایش موشکی پیونگ‌یانگ در یک هفته، خلاف این مسئله را ثابت می‌کند. کره شمالی پس از آزمایش‌های موشکی جدید خود، اعلام کرده که این آزمایش‌ها هشداری به جنگ‌طلبان کره جنوبی است که به دنبال خرید‌های تسلیحاتی از امریکا هستند. به گفته مقامات ژاپنی و کره جنوبی، موشک‌های کره شمالی که اخیراً آزمایش شده، جدید بوده و بُرد آن‌ها بیش از ۶۰۰ کیلومتر است و نشان می‌دهد که پیونگ‌یانگ همزمان با مذاکره، برنامه موشکی خود را ارتقا داده است.
مقامات پیونگ‌یانگ بار‌ها برگزاری رزمایش‌های نظامی امریکا در شبه‌جزیره کره را تحریک‌آمیز خوانده و نسبت به تشدید تنش‌ها در منطقه هشدار داده‌اند. هر چند بر اساس توافقات دونالد ترامپ و کیم‌جونگ‌اون، قرار بود امریکا رزمایش‌ها با کره جنوبی را تعلیق کند، اما این دو کشور برای برگزاری دور جدید رزمایش‌ها در منطقه آماده می‌شوند، عامل محرکی که در انجام آزمایش‌های موشکی جدید کره شمالی بی‌تأثیر نبوده است.
آزمایش‌های موشکی جدید، بیانگر نارضایتی پیونگ‌یانگ از عدم پیشرفت در مذاکرات با واشنگتن حول محور برنامه اتمی است. کره شمالی، زیاده‌خواهی و وفادار نبودن امریکا به تعهدات خود را عامل اصلی شکست مذاکرات دو کشور اعلام کرده است. به رغم برگزاری سه دور گفتگو‌های سیاسی، پیونگ یانگ دستاوردی از این مذاکرات نداشته و آخرین مذاکرات رهبران امریکا و کره شمالی در منطقه غیرنظامی در مرز دو کره، بدون نتیجه خاصی پایان یافت. امریکا حاضر نیست امتیاز قابل توجهی به کره شمالی بدهد و پیونگ‌یانگ نیز همین سیاست را در پیش گرفته است، لذا دو طرف در نقطه شروع ایستاده‌اند و هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.
هر چند ترامپ رابطه شخصی با کیم‌جونگ‌اون را نوعی موفقیت تاریخی و موضوعی مؤثر در زمینه کارایی سیاست خارجی و رقابت‌های انتخاباتی خود می‌داند، اما به نظر می‌رسد دیدار‌های مکرر دو طرف در یکسال گذشته نتوانسته اختلافات پیونگ‌یانگ و واشنگتن برای پیش بردن مذاکرات خلع سلاح اتمی کره شمالی را رفع کند و این دیدار‌ها تنها به شوی تلویزیونی و گرفتن عکس یادگاری محدود شده است.
امریکا نه تنها تحریم‌های کره شمالی را لغو نکرده بلکه در طول مذاکرات، تحریم‌های پیونگ یانگ را تمدید کرده و دورنمای مشخصی برای مذاکرات وجود ندارد. رسیدن به هر گونه توافقی، نیازمند امتیازدهی و امتیازگیری است، اما ترامپ نشان داده که به هیچ وجه حاضر به دادن امتیازات جدید نیست. مشخص است که امریکا درباره توافق با کره شمالی جدی نیست و نه در کنگره و نه در دولت هیچ بحثی درباره امتیازات ملموس و آشکاری که امریکا باید به کره شمالی بدهد، دیده نمی‌شود.
ترامپ با واکنش انفعالی به آزمایش‌های اخیر کره شمالی می‌خواهد رابطه خود با اون را بهتر جلوه داده و با فریب افکار عمومی، نشان دهد که امید‌ها برای رسیدن به توافق با پیونگ‌یانگ همچنان زنده است. اما این نمایش‌های تبلیغاتی نتوانسته افکار عمومی را مجاب کند و بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده، اکثریت مردم امریکا معتقدند دیپلماسی ترامپ در برابر کره شمالی موفقیت‌آمیز نبوده و به خلع سلاح هسته‌ای پیونگ یانگ منجر نخواهد شد. به علاوه ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید نشان داده که به توافقات بین‌المللی پایبند نیست و این اقدام سبب شده تا کره شمالی در گفتگو‌های سیاسی با رئیس‌جمهور امریکا، بی‌گدار به آب نزند و استراتژی امتیاز در برابر امتیاز (خلع سلاح اتمی در ازای لغو تحریم‌ها) را به کار بگیرد. اکنون کره شمالی توانایی ضربه زدن به منافع امریکا را دارد و در صورت هر گونه درگیری، طرف بازنده نخواهد بود چرا‌که پیونگ یانگ در بدترین شرایط تحریمی قرار داشته و چیزی برای از دست دادن ندارد و همین مسئله کار امریکا و متحدانش را سخت می‌کند.
دست خالی ترامپ
کره شمالی به خوبی می‌داند که ترامپ در حال حاضر درگیر انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ است و واکنش جدی به آزمایش‌های موشکی پیونگ‌یانگ نشان نخواهد داد. موضع‌گیری‌های انفعالی ترامپ و دیگر مقامات کاخ سفید در ماه‌های اخیر درباره آزمایش موشکی کره شمالی و اینکه این آزمایش‌ها تهدیدی برای واشنگتن و منطقه نیستند نیز نشان می‌دهد که ترامپ از وارد شدن به تنش‌های جدید با پیونگ‌یانگ خودداری می‌کند. به همین منظور، کره شمالی تلاش می‌کند از توانمندی‌های موشکی خود، به عنوان برگ برنده در مذاکرات سیاسی در آینده استفاده کند.
تمایل ترامپ برای رسیدن به توافق با کره شمالی و ثبت کردن آن در زمره موفقیت‌های سیاست خارجی خود تا پیش از موعد انتخابات ۲۰۲۰، سبب شده تا رهبر کره شمالی با بهره‌برداری از نقطه ضعف ترامپ در مدت باقی مانده تا انتخابات امریکا، از اهرم فشار خود برای گرفتن امتیازات اقتصادی از ترامپ استفاده کند. ترامپ در سیاست خارجی هیچ دستاوردی نداشته و تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند با کره شمالی یا ایران توافق جدیدی امضا کند و از آن به عنوان برگ برنده در مناظره‌های انتخاباتی استفاده کند. بنابراین لاینحل ماندن برنامه اتمی کره شمالی و ادامه روند آزمایش‌های موشکی این کشور، جایگاه ترامپ در مناظره‌های انتخاباتی را تضعیف خواهد کرد. همچنان که برخی رسانه‌های امریکایی در روز‌های اخیر با موج‌سواری روی این موضوع و تهدید شمردن آن برای منافع واشنگتن، مدعی شده‌اند که حین مذاکرات یکساله رهبر کره شمالی و ترامپ، پیونگ‌یانگ ۱۲ موشک اتمی جدید تولید کرده است. هر چند ادعای این رسانه‌ها تأیید نشده است، اما همین تبلیغات رسانه‌ای که نوعی شکست برای سیاست خارجی ترامپ محسوب می‌شود، مسیر ترامپ برای ورود مجدد به کاخ سفید را دشوار می‌کند. ترامپ می‌داند که هر گونه تنش با کره شمالی در شرایط فعلی، به ضررش تمام خواهد شد و لذا دستش در برابر پیونگ‌یانگ خالی است. ترامپ در بحران اتمی کره شمالی بر سر دوراهی قرار گرفته است، از یک طرف، تمایلی به برداشتن تحریم‌های اقتصادی کره شمالی ندارد که نوعی امتیازدهی به این کشور محسوب می‌شود و از سوی دیگر نمی‌خواهد برای مقابله با برنامه اتمی کره شمالی، وارد تقابل با این کشور شود، زیرا اعمال هر یک از این سیاست‌ها، در آستانه انتخابات می‌تواند ضربه سختی به ترامپ وارد کرده و افکار عمومی امریکا را به سمت رأی دادن به نامزد‌های دموکرات سوق دهد.
پیونگ‌یانگ قوی‌تر از گذشته
هر چند امریکا تا چند سال پیش با افزایش فشار‌های اقتصادی به کره شمالی، می‌توانست تا حدی این کشور را مهار کند، اما دستیابی پیونگ یانگ به موشک‌های بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای و در تیررس بودن خاک امریکا توسط این موشک‌ها، واشنگتن را به این نتیجه رسانده که برای یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به برنامه اتمی کره شمالی به پای میز مذاکره بیاید. بنابراین، واشنگتن برای رسیدن به هدف اصلی خود یعنی خلع سلاح اتمی کره شمالی یا باید امتیاز بدهد یا اینکه با ادامه تحریم‌ها، با یک کره شمالی اتمی قدرتمندتر از گذشته همزیستی داشته باشد که پیگیری روش دوم به هیچ وجه خواسته‌های امریکا و متحدانش را تأمین نخواهد کرد. شاید ترامپ با به تعویق انداختن رزمایش نظامی با کره جنوبی، بتواند زمان بخرد و راه‌حلی برای این مسئله پیدا کند، اما نادیده گرفتن هشدار‌های موشکی پیونگ‌یانگ، می‌تواند همه تلاش‌های یکسال اخیر را بر باد داده و توافقی که ترامپ به عنوان معامله بزرگ برای پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰ به آن نیاز دارد را به شکست بکشاند.
از طرفی با توجه به گام‌های مؤثر کره شمالی و نشان دادن حسن نیت خود برای رسیدن به توافقی در زمینه خلع سلاح اتمی، ژاپن و کره جنوبی هم نگاه خوش‌بینانه‌ای نسبت به پیونگ‌یانگ دارند و همین دیدگاه متحدان، واشنگتن را در ادامه تحریم‌های کره شمالی با چالش مواجه می‌کند، زیرا با تشدید تنش‌ها، شرکای امریکا تاوان آن را خواهند پرداخت.
نتیجه دو دهه تحریم‌های امریکا علیه کره شمالی، نه تنها برنامه اتمی این کشور را متوقف نکرده بلکه برنامه موشکی پیونگ‌یانگ به مراتب قوی‌تر از قبل شده و قدرت چانه‌زنی این کشور در مذاکرات با واشنگتن را بالا برده است. زمانی می‌توان به روند مذاکرات خوش‌بین بود که امریکا گامی رو به جلو برداشته و از خواسته‌های غیرمنطقی خود کوتاه بیاید، ولی ادامه سیاست چماق و هویج و به شکست کشاندن مذاکرات، کره شمالی را به ادامه فعالیت‌های اتمی خود تحریک خواهد کرد و با شروع مسابقه تسلیحاتی در شبه‌جزیره کره و با شعله‌ور کردن آتش جنگ، دود آن بیش از همه، به چشم امریکا و متحدانش خواهد رفت.
