سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در حالی که میانگین قیمت مسکن در تهران به اذعان بانک مرکزی به رقم ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان در هر مترمربع رسیده است، تسهیلات بانکی صندوق پس انداز یکم بانک مسکن برای زوجین با رقم ۱۶۰میلیون تومان فقط به ۱۱ متر خرید خانه در شهر تهران کمک می‌کند.
تسهیلات بانکی برای خرید خانه به خصوص در شهر‌های بزرگ آن قدر کم است که به اذعان مرکز پژوهش‌های مجلس فقط ۲۰ درصد قیمت خانه را شامل می‌شود.
اکنون تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی مسکن به صورت انفرادی و تسهیلات ۱۶۰ میلیون تومانی بانک مسکن برای زوجین در شهر تهران با منابع صندوق یکم برنامه بانک مسکن برای خانه‌دار کردن متقاضیان است.
این ارقام را که در کنار گزارش‌های بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی در خصوص میانگین قیمت مسکن در شهر تهران در تیرماه که می‌گذاریم کاهش کارآیی تسهیلات بانکی برای خانه دار شدن متقاضیان کاملا آشکار می‌شود.
بر اساس گزارش اخیر بانک مرکزی متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۰.۴ و ۹۱.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.
با احتساب رقم میانگین قیمت مسکن و رقم وام اعطایی بانک مسکن از طریق صندوق یکم به زوج‌های جوان در صورت اخذ این وام (۱۶۰ میلیون تومان) فقط می‌توان ۱۱ متر خانه در تهران خریداری کرد؛ بنابراین متقاضی خرید مسکن باید پس انداز کلانی در اختیار داشته باشد تا بتواند با دریافت این نوع تسهیلات خانه خود را خریداری کند و خود این تسهیلات هیچ متقاضی را نمی‌تواند صاحب مسکن کند.
البته بانک مسکن در برنامه جدید خود افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر را گنجانده است.
مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار برای افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر از ۴۰ میلیون به ۵۰میلیون تومان به عنوان ماموریت جدید بانک مسکن برای تکمیل پروژه‌های مسکن مهر است که به دلیل تسری قیمت‌ها از پایتخت به شهرک‌های اطراف تهران باز هم معلوم نیست که می‌تواند متقاضیان بی پول مسکن مهر را خانه دار کند یا نه؟
رحیمی انارکی، مدیرعامل بانک مسکن اخیرا از تاثیر تکمیل واحد‌های مسکن مهر بر ساماندهی بازار مسکن و یه خصوص اجاره سخن گفته است و با بیان اینکه عمده مالکان واحد‌های باقیمانده مسکن مهر مستاجر هستند، گفته است: تکمیل هر چه سریعتر مسکن مهر و تحویل این پروژه‌ها می‌تواند به کنترل بازار کمک کند.
با این حال وضعیت بازار فعلی حاکی از این است که تسهیلات مسکن به تنهایی فاکتور بزرگ و برجسته‌ای در عرصه خرید مسکن نیست و نمی‌تواند از تقاضای انباشته شده در بخش مسکن بکاهد.
این وضعیت در شهر‌های بزرگ جدی‌تر می‌شود.
بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مسکن راه اندازی صندوق یکم بانک مسکن در زمانی که معاملات مسکن در رکود قرار داشت با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شد. اما در سه سال اخیر دو اتفاق مهم در این صندوق رخ داد که یکی حجم بالای استقبال بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌ها و بالا بردن انباشت تقاضا در صندوق یکم است و دیگری جهش قیمت در بازار ارز و مسکن است که باعث کاهش قدرت خرید مسکن شد.
البته سیاست‌های دولت تا قبل از تحولات اقتصادی به وجود آمده در سال گذشته در جهت تامین مالی خرید مسکن خانه اولی‌ها از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم تا حدودی موفق عمل کرد. اما در یک سال اخیر با افزایش جهشی قیمت مسکن و ثابت ماندن سقف تسهیلات صندوق، عملا توانایی خرید مسکن به خصوص در شهر‌های بزرگ از متقاضیان سلب شده است و به نحوی که گزارش مرکز پژوهش‌های مسکن آمده است: در تهران این تسهیلات فقط حدود ۲۰ درصد هزینه خرید مسکن در مناطق متوسط شهر را تامین می‌کند.
این گزارش می‌افزاید: اگر تغییری در سیاست‌های این صندوق توسط بانک مسکن ایجاد نشود منابع آن دچار سیر نزولی شده و ممکن است با عدم تحقق اهداف تشکیل این صندوق به توقف فعالیت برسد.
این وضعیت در تهران و شهر‌های بزرگتر نسبت به شهر‌های کوچک محسوس‌تر است به نحوی که در شهر‌های کوچک هنوز تسهیلات صندوق می‌تواند تا حدودی پاسخگوی خرید مسکن باشد.
این گزارش می‌افزاید: یک راهکار می‌تواند افزایش سقف تسهیلات باشد که برای آن دو مانع متصور است یکی کمبود منابع و دیگری افزایش احتمالی تورم و در صورت فقدان رشد سقف وام‌ها فاصله زیادی بین استطاعت خرید مسکن با بهای آن برای متقاضیان مسکن اول باقی خواهد ماند.
مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن روز گذشته در حاشیه نمایشگاه صنعت ساختمان در پاسخ به پرسشی درباره احتمال افزایش سقف تسهیلات بخش مسکن گفت: این بانک امکان افزایش سقف تسهیلات مسکن را ندارد، چون در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد توان بانک عامل بخش مسکن، به پرداخت تسهیلات اختصاص یافته است به خصوص آنکه افزایش سقف تسهیلات تکمیل ۵۰۰ هزار واحد مسکن مهر باقیمانده نیز به صورت ۱۰۰ درصدی به این بانک سپرده شده است و باید آن را تأمین مالی کنیم.
