سرویس سیاسی جوان آنلاین: مجموعه دلایل متقنی باعث شده تا سیاست سیاستمداران کاخ سفید در برابر جمهوری اسلامی از وجود عنصری ویرانکننده به نام سردرگمی و بلاتکلیفی رنج ببرد و چنین عنصری به سیاست سایر کشورهای اروپایی و منطقهای همپیمان امریکا نیز تسری پیدا کند.
ایالات متحده امریکایی که تا چند ماه قبل تصور میکرد میتواند با به کارگیری ابزاری مانند خروج از توافق هستهای، بازگرداندن تحریمهای ضدایرانی، اعزام ناو جنگی به نزدیک مرزهای آبی کشور و دمیدن در ناقوس جنگ، اعزام پهپادهای جاسوسی به مناطق مرزی کشور و لفاظیهای دیپلماتیک میتواند مانع اقتدار روزافزون جمهوری اسلامی ایران شده و حاکمیت سیاسی کشور را وادار به پذیرش مذاکرات جدید غیرهستهای کند، امروز تغییر رویه داده و به جای به کارگیری گزارههای مورد اشاره، از یک سردرگمی مزمن در نبرد با جمهوری اسلامی ایران رنج میبرد و چنین ویژگیای امروز در سخنان متناقض تصمیمگیران کاخ سفید از دونالد ترامپ گرفته تا مایک پمپئو و جان بولتون و سایرین مشهود است.
بیگانه با احتیاط و ترس
سردرگمی غربیها در مواجهه با ایران زمانی به شکل تصاعدی افزایش یافت که جمهوری اسلامی ایران در سرنگونی پهپاد جاسوسی و گران قیمت امریکایی که به خاک کشور تجاوز کرده بود، لحظهای تردید نکرد و چند روز پس از آن در واکنش به دزدی دریایی انگلیس، نفتکش این کشور را که قوانین بینالمللی دریاها را رعایت نکرده بود در تنگه هرمز توقیف کرد، بدون آنکه از واکنش انگلیسیها ابایی داشته باشد.
تصور غربیها به ویژه قبل از دو اتفاق موجود، این بود که جمهوری اسلامی ایران با توجه به جنگ اقتصادی که در سطح بینالمللی با آن روبهرو است و مشکلاتی که جامعه ایرانی در حوزه معیشت با آن مواجه است، در اتفاقات اینچنینی جنبه احتیاط را به حد اعلی رسانده و نسبت به گستاخی امریکا یا انگلیس در منطقه تنگه هرمز چشمپوشی کند، در حالی که جمهوری اسلامی ایران دقیقاً نقطه مقابل تحلیل غربیها در سرنگونی پهپاد جاسوسی و توقیف کشتی انگلیسی رفتار کرد و نشان داد اساساً هیچ گونه واهمه از جنگ احتمالی و رویارویی نظامی با غربیها ندارد و در هر شرایط و موقعیتی تجاوز را در هر سطحی که باشد پاسخ میدهد آن هم به شکل قاطع.
سوزان مالونی از اعضای ارشد موسسه بروکینگز با اشاره به سردرگمی مقامات امریکا در رابطه با ایران در گفتگو با AFP (خبرگزاری فرانسه) میگوید: «دولت ترامپ در راستای خط و مشی و سیاستگذاری خود با دوراهی نهایی در جاده مواجه است. ایالات متحده «فشار زیادی بر ایران تحمیل کرده است» و تا زمانی که واشنگتن «میتواند از تشدید تنش و فوران یک درگیری نظامی جلوگیری کند» آماده است تا هر زمانی که لازم باشد آن فشار را حفظ کند.
باربارا اسلاوین از موسسه تحقیقاتی شورای آتلانتیک نیز با اشاره به مواضع متناقض دولتمردان امریکا در قبال ایران میگوید: «این وضعیت باعث میشود ایالات متحده واقعاً ضعیف به نظر آید.» این امر باعث ایجاد وضعیت خطرناکی میشود چراکه حوادث میتوانند در خلیج فارس ادامه داشته باشند و خطر لغزش را به سمت منازعهای که هر دو طرف خواهان اجتناب از آن هستند افزایش دهند.»
به گفته سوزان مالونی، مشکل این است که ترامپ در سال گذشته زمانی که ایالات متحده را از قرارداد ۲۰۱۵ با ایران خارج کرد - که برای محدود کردن برنامه هستهای این کشور در ازای لغو تحریمها بود - خود را در گوشه رینگ قرار داد.
وی به نقل از اسلاوین ابراز میکند: «تشدید تنش از سوی ایران قابل پیشبینی بود، به ویژه هنگامی که تصمیم مبنی بر تمدید معافیت برای صادرات نفت ایران صادر نشد و پیشبینی شد که ایران در پاسخ دست به تشدید تنش بزند.»
هفتهنامه آلمانی اشپیگل نیز هفته گذشته نوشت که فاصله رئیسجمهور امریکا با اهداف و آرزوهایش در قبال ایران بسیار زیاد است: «دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا عاشق این است که به عنوان یک سوپرمن ارزیابی شود. به نظر میرسد واشنگتن از این هدف که توافق جدید هستهای را با ایران مورد مذاکره قرار دهد که نه تنها برنامه هستهای بلکه مسئله توسعه موشکی این کشور را هم در برگیرد و به فعالیتهای منطقهای ایران هم بپردازد، بسیار فاصله دارد.»
شبکه سیانان نیز در همین باره با تأکید بر اینکه ترامپ در مورد ایران دچار اشتباه محاسباتی شد، در گزارشی بیان میکند: «اکنون شاهد اشتباه محاسباتی ترامپ هستیم زیرا هیچ نشانهای از تسلیم شدن ایران دیده نمیشود، ترامپ میگوید روش وی در قبال کرهشمالی و تجارت با چین جواب داده است.»
هشدار به انگلیس
اندیشکده روسی «باشگاه گفتوگوی والدای» با هشدار به تقلید لندن از واشنگتن در تقابلش با تهران نوشت: «کاخ سفید به منظور ایجاد اختلاف در اتحادیه اروپا درباره اینستکس و چندین موضوع دیگر که در آنها اتحادیه اروپا و ایران مواضع مشابهی دارند، در تلاش برای اختلاف انداختن بین ایران و بریتانیاست. بریتانیا صرفاً دستورات واشنگتن را اجرا کرد؛ واشنگتنی که به جز ابزار نظامی، آماده استفاده از همه ابزارها برای تشدید فشار بر ایران است.» این اندیشکده انگلیس را از سرنوشت موهوم امریکا و سردرگمیای که اخیراً مقامات این کشور در مواجهه با کشورمان تجربه کردهاند انذار داده است.
سردرگمی بیپایان
از بدو شکلگیری انقلاب اسلامی تاکنون امریکاییها ایران را مورد تحریم و فشار اقتصادی قرار دادهاند و در تمام این مدت تلاشهای اینچنینی غرب و به ویژه امریکاییها هیچگاه منجر به شکستن مقاومت ایران نشده و ایجاد شورشهای اجتماعی تنها در حد یک دستورالعمل کاغذی بدون نتیجه باقی مانده است.