سرویس ورزش جوان آنلاین: بلندقامتان ایرانی با اینکه با هدف کسب اولین مدال جهانی لیگ ملتها را با تمام قوا شروع کرده بودند، اما در نهایت با کسب عنوان پنجمی به کارشان در این رقابتها پایان دادند. برای بررسی عملکرد تیم ملی در لیگ ملتهای ۲۰۱۹ پای صحبتهای جبار قوچاننژاد، کارشناس و مربی والیبال نشستیم.
عملکرد تیم ملی در لیگ ملتهای والیبال را چگونه ارزیابی میکنید؟
عملکرد تیم را باید در دو بخش بررسی کرد؛ بازیکنان و سرمربی. بازیکنان فوقالعاده بودند و حسابی زحمت کشیدند. از جان و دل مایه گذاشتند و بعضیها با مصدومیت بازی کردند که این همان انتقاد من از سرمربی است. ما میتوانستیم بهتر از اینها عمل کنیم ولی از آنجا که کولاکوویچ صرفاً به دنبال نتیجه بود و میخواست یک کار تاریخی را انجام دهد قدر این فرصت ایدهآل را ندانست. فرصت خوبی بود که روی سکو برویم و حتی به فینال هم برسیم. بدون تعارف باید گفت سرمربی تیم ملی میخواست از خودش کارنامهای به جای بگذارد که در تاریخ والیبال ایران سابقه نداشته باشد. ارزش کار بچههای تیم ملی را کمرنگ نمیکنیم چراکه تیمهای بزرگ جهان تیمهای دومشان نیز یک تیم کامل است. تیم دوم آنها با امکانات، برنامه و بازی تدارکاتی جلو میرود ولی ما چنین امکاناتی در اختیار نداریم. به همین خاطر بازیکنان ما برای موفقیت خیلی زحمت کشیدند. بازیکنی مثل سعید معروف نعمتی برای تیم ملی است، موسوی، غفور و سایرین نیز تلاش زیادی کردند، اما میتوانستیم این مسئله را مدیریت کنیم و به جوانانمان بیشتر فرصت بدهیم. البته منظورم این نیست که مثل تیمهای دیگر تیم دوممان را به لیگ ملتها بفرستیم. در برخی فرصتها میشد با میدان دادن به جوانها از آسیبدیدگی ملیپوشان باتجربه جلوگیری کرد تا مصدومیتهای کهنهشان حاد نشود. به جایی رسیدیم که از آن میترسیدیم؛ دنبال نتیجه بودیم و در آخر هم تلاشهایمان در مرحله نهایی هدر رفت.
تصمیمات فنی تا چه اندازه روی نتایج تأثیرگذار بود؟
مبحث دیگر هم بحث فنی است؛ معتقدم کولاکوویچ ثابت کرد جسور نیست و جرئت قبول ریسک را ندارد. او نتوانست در لحظات حساس تصمیمات خوبی بگیرد. در ست پنجم بازی با برزیل، وقتی نتیجه ۸ به ۷ بود میتوانست تقاضاهای مختلف را مطرح کند. این درخواستها وقفهای در بازی ایجاد میکرد و اجازه میداد چند امتیاز سرویس را از دست ندهیم و از نظر روانی از هم نپاشیم. همه مربیان با استفاده از درخواست ویدئوچک به بازی سکته میدهند. موضوع دیگر اینکه وقتی یکی از بازیکنان اسیر مسائل روحی روانی شده و توپ را هدر میدهد، میتوان یک بازیکن جوان را جایگزین کرد. در این صورت بازیکن خسته و عصبی آرامش میگیرد و دوباره به زمین بازمیگردد. متأسفانه از این تاکتیکها اصلاً به درستی استفاده نکردیم. این همه تلاش و زحمت و از خودگذشتگی بینتیجه ماند.
یعنی نتیجه رقم خورده را باید تنها متوجه سرمربی بدانیم؟
قطعاً همین طور است. کادرفنی از سرمربی تأثیر میگیرد. کار من همین است و گاهی به من از روی نیمکت نکاتی را گوشزد میکنند ولی من زمانی که خودم تصمیم بگیرم آن کار را انجام میدهم. در اصل سرمربی تصمیمگیرنده نهایی است. این مسائل زحمات تیم را از بین برد. تیمی نسبتاً خسته و آسیبدیده را باید برای انتخابی المپیک آماده کنیم.
بحث جوانگرایی انتقادی است که این روزها بسیار مطرح میشود. شما هم معتقدید ما نیز باید با تیمی کاملاً جوانشده به لیگ ملتها میرفتیم؟
نه موافق این تفکر نیستم ولی بر این باورم که در این دوره باید ترکیبی از جوانان و باتجربهها را استفاده میکردیم. برای رسیدن به این هدف باید برنامهریزی داشته باشیم. درست است که برای والیبال ایران رسیدن به رتبه پنجم حائز اهمیت است، اما در اصل رتبه پنجم با پانزدهم فرقی ندارد چراکه هدف ما کسب مدال بود. جوانان باید کنار بزرگان محک میخوردند و آبدیده میشدند. ما برای انتخابی المپک جوانانی را داریم که اصلاً محک نخوردند و میدان ندیدند. در حالی که باتجربههایمان خیلی خسته هستند و بعضیها هم مصدوم.
در بحث نتیجهگرایی و اینکه همه انتقادها متوجه سرمربی است، نقش فدراسیون در ترسیم اهداف چیست؟
کلاً نتیجهگرا هستیم. این مسئله بستگی به قراردادی دارد که با سرمربی امضا میشود؛ اگر مسائلی از جمله اجرای اهداف، برنامهریزی بر اساس اهداف و جوانگرایی را بگنجانیم قطعاً سرمربی نیز ملزم به اجرای موارد مذکور میشود. منتها فدراسیون فعلی فقط قرارداد کولاکوویچ را تمدید کرده و باید دید قبلاً قرارداد این مربی چگونه بسته شده و چه مواردی از او خواسته شده است. فدراسیون با سرپرست اداره میشود و قطعاً اختیارات محدود است. اگر قرار باشد مربی از فدراسیون تبعیت نکند و برنامههای ما را اجرا نکند اصلاً چرا باید مربی خارجی بیاوریم. مربی فقط قبل از عقد قرارداد میتواند با خواستههای فدراسیون مخالفت کند و قرارداد نبندد. لیگ ملتها برای اکثر کشورها اولویت سوم یا چهارم است. برای آنها المپیک و مسابقات جهانی در اولویتهای اول قرار دارند.
بهرغم اینکه به هدفمان نرسیدیم و نتوانستیم سکوی لیگ ملتها را تجربه کنیم، حضور با تمام قوا در این رقابتها چه تأثیری در آینده والیبالمان خواهد داشت؟
ما بازیکنانی مثل شریفی، مجرد و مسعود غلامی را داریم که به مرور جایگزین نفرات قدیمی شوند. یلی هم میتواند جایگزین خوبی برای غفور و محمودی باشد. تنها مشکلی که داریم و نگرانش هستیم پر کردن جای سعید معروف است. به نظرم این خلأیی است که در آینده نزدیک والیبالمان را اذیت خواهد کرد چراکه بازیسازی معروف در نوع خود منحصر به فرد است. کاپیتان تیم ملی با این همه تجربه باز هم نتوانست عصبانیتش را در بازی با برزیل کنترل کند. وقتی بازیکنی میبیند تلاشهای چند ماهه از بین رفته و شاید ناراحتیهایی را نیز روی نیمکت داشته، این ناراحتی را به گونهای در زمین نشان میدهد. در ست پنجم بازی با برزیل نیز سعید معروف حس میکرد یک حق بزرگ از ایران ضایع شده است.
شرایطمان در بازیهای انتخابی المپیک چگونه است؟ شانسی برای گرفتن سهمیه داریم؟
کارمان بسیار سخت است. تیمهایی مثل روسیه، لهستان، فرانسه و... جوانانی را به لیگ ملتها آوردند که فوقالعاده بودند، میدان دیدند، ترسشان ریخت و برنامههایشان را در یک مسابقه مهم پیاده کردند. از طرفی تیمهای اصلیشان نیز خوب استراحت کردهاند و با آمادگی بالا منتظر انتخابیها هستند. تیمهای قدرتمند با ترکیبی از باتجربهها و جوانانهای آماده به میدان خواهند رفت. نمیخواهم فاز منفی دهم ولی باید بپذیریم که بازیکنان قدیمیمان بسیار خسته، عصبی و آسیبدیده هستند و انرژیشان تخلیه شده است. ضمن اینکه جوانانمان نیز محک نخورده و به باور و اعتماد به نفس لازم نرسیدهاند. کارمان بسیار سخت است. در انتخابیها هم البته میتوان از جوانها استفاده کرد ولی این کار را از روی ناچاری انجام میدهیم. با همه این سختیها برای ما هیچ چیز دور از دسترس نیست. ایران به خودباوری لازم رسیده ولی با تفکرات کولاکوویچ کارمان بسیار سخت است. مربی هم مثل بازیکنان در تورنمنتهای مختلف محک میخورد و سرمربی ما هم نشان داد که جرئت ریسک را ندارد. کولاکوویچ در لحظات سخت نمیتواند به جوانان اعتماد کند. البته ما مشکلات تاکتیکی هم داریم، در بحث سرویسهای پرشی و دریافت توپها. کارهایی از این دست باید در تمرینات مد نظر قرار بگیرد. نباید از شکست بترسیم. ریکاوری روحی فعلاً نیاز اصلی تیم ملی است چراکه اگر روح خسته باشد روی جسم هم تأثیر میگذارد.