سرویس جامعه جوان آنلاین: انقلاب اسلامی با همه فراز‌ها و فرود‌ها و همه خوشی‌ها و تلخی‌ها، به ۴۰ سالگی دوم قدم گذاشت. انقلاب اسلامی که به دنبال تمدن‌سازی اسلامی و پیشرفت همه‌جانبه و زمینه‌سازی برای ظهور است، ممکن است در مسیر خود دچار لغزش‌ها و خطا‌هایی نیز باشد. به همین دلیل است که در بیانیه گام دوم انقلاب، بر این نکته تأکید شد که انقلاب اسلامی همواره دارای انعطاف و آماده تصحیح خطا‌های خویش است.
با وجود پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه عدالت اقتصادی و نیز افزایش معنویت و اخلاق در جامعه، اما هنوز با نقطه آرمانی فاصله طولانی وجود دارد. اگرچه اگر به عقب برگردیم و مبدأ حرکت را نگاه کنیم نیز متوجه خواهیم شد راهی طولانی را طی کرده‌ایم. به تعبیر مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم «دستاورد‌های مبارزه با بی‌عدالتی در این چهار دهه، با هیچ دوره دیگر گذشته قابل مقایسه نیست»، اما واقعیت این است که مسیر عدالت و اخلاق مسیر بسیار طولانی و پرزحمتی است که به‌سادگی به دست نمی‌آید.
وجود آسیب‌های اجتماعی و افزایش برخی از مصادیق آن در جامعه، تا حد زیادی مولود ناکارآمدی اقتصادی کشور در مقابله با فقر و بی‌عدالتی است. مهم‌ترین ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در موضوع فقر اقتصادی خلاصه می‌شود. آسیب‌های اجتماعی مختلفی نظیر طلاق، کودکان کار، تکدی‌گری، حاشیه‌نشینی و... به واسطه فقر شکل می‌گیرند یا تشدید می‌شوند. از این رو، بر اساس آنچه در بیانیه گام دوم آمده است، به منظور کنترل آسیب‌های اجتماعی باید مبارزه با فقر و تحقق عدالت اجتماعی با شدت و جدیت بیشتری دنبال شود. درواقع وجود فقر و بی‌عدالتی مقابله با آسیب‌ها را کند و حتی خنثی می‌کند، پس باید روی آن تمرکز بیشتری شود.
اما بخش مهمی از علل آسیب‌های اجتماعی نیز با سبک زندگی و نیز موضوع اخلاق و معنویت ارتباط مستقیمی پیدا می‌کند. در بیانیه دوم نیز به این موضوع اشاره شده است که: «تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیان‌های بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملت ما زده است.» بدون شک یکی از مهم‌ترین این زیان‌ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی است. مخدوش کردن رابطه بین محرم و نامحرم که در فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی بسیار مورد توجه است، از آسیب‌های اجتماعی جامعه ماست که خود در اشکال مختلفی ظهور و بروز پیدا کرده است. مفاسد اخلاقی و روابط نامشروع حادترین شکل کمرنگ شدن ارزش یاد شده است. بی‌تردید یکی از جدی‌ترین تهدید‌ها در این زمینه، استفاده غلط از رسانه‌های نوین و مجازی است، تا جایی که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب در این زمینه اینگونه هشدار می‌دهند: «ابزار‌های رسانه‌ای پیشرفته و فراگیر، امکان بسیار خطرناکی در اختیار کانون‌های ضدّ معنویت و ضدّ اخلاق نهاده است و هم‌اکنون تهاجم روزافزون دشمنان به دل‌های پاک جوانان و نوجوانان و حتّی نونهالان با بهره‌گیری از این ابزار‌ها را به چشم خود می‌بینیم. دستگاه‌های مسئول حکومتی در این باره وظایفی سنگین بر عهده دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد؛ و این البتّه به معنی رفع مسئولیت از اشخاص و نهاد‌های غیرحکومتی نیست. در دوره پیش رو باید در این باره‌ها برنامه‌های کوتاه‌مدّت و میان‌مدّت جامعی تنظیم و اجرا شود.»
بر این اساس باید بتوانیم در گام دوم انقلاب، جبران کاستی‌ها و ناکارآمدی‌های موجود در حوزه آسیب‌های اجتماعی را دنبال کنیم و در این مسیر لازم است در سه بخش اقتصادی، اخلاق و سبک زندگی تلاش‌ها و اقدامات بیشتری انجام شود و ضمن خنثی‌سازی اثرات مخرب ابزار‌های رسانه‌ای، آموزش‌های لازم را برای ارتقای سواد رسانه‌های اقشار مختلف و به‌ویژه نوجوانان و جوانان ارائه داد.
*پژوهشگر مسائل اجتماعی
